«Վարյագյան գունդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Aram-van տեղափոխեց էջը «Վարյագյան գվարդիա»-ից «Վարյագյան գունդ»
բարելավում
Տող 1.
[[Պատկեր:Skylitzis Chronicle VARANGIAN GUARD.jpg|մինիthumb|350px|Վարյագյան զինվոր։գնդի անդամ:]]
'''Վարյագյան''' կամ '''վարանգյան գունդ''' ({{lang-gr|Τάγμα των Βαράγγων}}, ''Տագմա տոն վարյագոն''), [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]] բանակի ընտրյալ ստորաբաժանում: Գոյություն է ունեցել [[10-րդ դար]]ից [[14-րդ դար]]ը: Հիմնականում ծառայում էին որպես կայսեր թիկնապահներ: Հիմնականում կազմված են եղել [[Սկանդինավյան թերակղզի|սկանդինավյան]] ժողովուրդներից և, [[Անգլիա]]յի [[Նորմաններ|նորմանական]] նվաճումից հետո, նաև [[անգլո-սաքսեր]]ից<ref>[http://deremilitari.org/2014/06/english-refugees-in-the-byzantine-armed-forces-the-varangian-guard-and-anglo-saxon-ethnic-consciousness/ Սանդրա Ալվարես]</ref>: Անունը գալիս է Ռուսիա արշավող [[վիկինգներ]]ից, ում հին սկանդինավյան լեզուներով անվանում էին «վարեինգի»՝ զինակից:
'''Վարյագյան Գվարդիա''' ([[հունարեն]]` Τάγμα των Βαράγγων, ''Tágma tōn Varángōn''), [[Բյուզանդական բանակ]]ի հատուկ ստորաբաժանում էր 10-14-րդ դարերում։ Գվարդիայի զինվորները կազմում էին նաև կայսեր պահակազորը։
 
ԳվարդիանՍկզբնական հիմնվելշրջանում կազմվել է [[Բարսեղռուսներ|ռուս]] Բ[[վարյագներ]]ից: օրոքԱմենահին վկայությունը նրանց մասին թվագրվում է [[988874]] թ-ին`թվականով: Որպես առանձին գունդ կազմվել է 988 թվականին [[ԿիևյանԲարսեղ ՌուսիաԲ]]յի քրիստոնեացումիցկայսեր հետո։կողմից, Ռուսիայիքանի առաջինոր նրան [[քրիստոնյաԿիևյան Ռուսիա]]յի իշխանառաջին քրիստոնյա արքա [[Վլադիմիր Մեծ]]ը|Վլադիմիր [[ԿոստանդնուպոլիսI]]-ն ուղարկել ուղարկեցէր 6,000 վարյագի, որպես ռազմնական օժանդակություն։ զինվոր<ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=rKj8_W9wL7kC&pg=PA12&dq=The+Varangian+Guard+988-1453#v=onepage&q=%22originally%20recruited%20from%20Norway%20and%20Sweden%22&f=false
|title=TheՎարանգյան Varangian Guardգունդը 988-1453 թվականներին |author=RaffaeleՌաֆայելլե D'Amatoդը Ամատո |date= |work= |publisher=|accessdate=2011 թ․ օգոստոսի 18, 2011}}</ref><ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=AAWqTEQ9GzYC&pg=PA55&dq=A+companion+to+Russian+history#v=onepage&q=%22six%20thousand%20viking%20warriors%22&f=false
|title=AՈւղեկից companion to Russian historyռուսական պատմությանը|author=AbbotԱբբոտ GleasonԳլիսոն |date= |work= |publisher=|accessdate=2011 թ․ օգոստոսի 18, 2011}}</ref><ref>{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=m-LaiejJocYC&pg=PA248&dq=How+the+Barbarian+Invasions+Shaped+the+Modern+Worldv#v=snippet&q=%22varangian%20guard%22%20viking&f=false
|title=Ինչպես բարբարոսական ներխուժումները ձևավորեցին ներկայիս աշխարհը |author=Թոմաս Կրաուֆել |date= |work= |publisher=|accessdate=օգոստոսի 18, 2011}}</ref>: Քանի որ Բարսեղը չէր վստահում բյուզանդացի թիկնապահներին, իսկ վարյագների հավատարմությունը ապացուցվել էր արդեն մեկ դար տևած ծառայությամբ, նա որոշեց կազմել նրանցից իր անձնական պահակախումբը:
|title=How the Barbarian Invasions Shaped the Modern World |author=Thomas Craughwell |date= |work= |publisher=|accessdate=2011 թ․ օգոստոսի 18}}</ref> Բարսեղի թերհավատությունը բյուզանդական պահակազորի նկատմամբ, ովքեր սովոր էին դավաճանել կայսրին և վարյագների հավատարմությունը, ստիպեցին Բարսեղին նշանակել վարյագներին իր անձնական թիկնապահների։ Տարիների ընթացքում գվարդին համալրվեց [[Շվեդիա]]յից, [[Դանիա]]յից, [[Նորվեգիա]]յից և [[Իսլանդիա]]յից ժամանած [[վարյագներ]]ով։
 
Մինչև 11-րդ դարի վերջը գունդը հիմնականում կազմված էր [[շվեդներ|շվեդ]], [[դանիացիներ|դանիացի]], [[նորվեգացիներ|նորվեգացի]] և [[իսլանդացիներ|իսլանադացի]] զինվորներից: Այդ տարիներին այնքան շատ սկանդինավացի տղամարդ էր լքում սկանդինավյան երկրները, որ արտագաղթը պակասեցնելու նպատակով շվեդական հատուկ օրենք «Վեստերգյոթլանդն» արգելում էր [[Հունաստան]]ում (իրականում՝ Բյուզանդական կայսրությունում) մնացող զինվորին ժառանգել կարողություն Շվեդիայում<ref>Յանսոն 1980:22</ref>:
Արտագաղթն այնքան մեծ չափեր ընդունեց, որ [[Շվեդիա]]յում օրեքն ընդունվեց, ըստ որի [[Հունաստան]]ում (Բյուզանդիայում) բնակվող վարյագները չէին կարող ժառանգել հարազատների ունեցվածքը։ <ref>Jansson 1980:22</ref>
 
Սակայն [[11-րդ դար]]ի վերջից, ավելի քան 100 տարվա սկանդինավյան գերակայությունից հետո, գնդում մեծ ռեղ սկսեցին զբաղեցնել նորմաններից փախչող անգլո-սաքսերը: Արդեն [[Ալեքսիոս Ա Կոմնենոս|Ալեքսիոս Կոմնենոսի]] գահակալության ժամանակ վարյագյան գունդը կազմված էր հիմնականում անգլո-սաքսերից և «այլոցից, ովքեր տառապել են վիկինգների և նրանց բարեկամ նորմանների ձեռքերից»: Անգլո-սաքսերը, ինչպես և սնկադինավյան զինվորներն ունեին մինչև մահ հավատարմորեն ծառայելու սովորույթ և, երբ նորմանական ներխուժման հետևանքով բազմաթիվ անգլո-սաքս զինվորներ կորցրեցին իրենց տիրույթները և որոշեցին մատուցել իրենց ծառայությունները կայսրությանը:
Սակայն արդեն [[11-րդ դար]]ի վերջում գվարդիան հիմնականում կազմված էր անգլո-սաքսերից։
 
վարյագյան գունդը ոչ միայն ապահովում էր կայսրերի անձնական անվտանգությունը, այլև մասնակցում էր բազմաթիվ ճակատամարտերի և երբեմն նրանց հայտնվելն ունենում էր վճռական դեր: [[13–րդ դար|13-րդ դարի վերջում]] գունդը կազմված էր բյուզանդացիների հետ ձուլված զինվորներից: Դեռևս 1400 թվականին մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]] դեռևս կային մարդիկ, ովքեր համարում էին իրենց «վարյագներ»<ref>Մարկ Բարտուսիս, Ուշ բյուզանդական բանակը. բանակ և հասարակություն, {{lang-en|The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204–1453}} (Ֆիլադելֆիա, 1992), էջեր. 272–275.</ref>
[[14-րդ դար]]ում գվարդիայի զինվորները ձուլվեցին տեղի բնակչության հետ, իսկ ինքը ստրոբաժանումը ցրվեց։
 
==Պատմություն==
[[Պատկեր:A Thracesian woman kills a Varangian.jpg|thumb|right|350px|Պատկերված է բյուզանդացի կին, ով, պաշտպանվելով վարյագյան զինվորից, սպանում է նրան: Զինվորի զինակից վարյագները գովում են կնոջը և նրան տալիս սպանված զինվորի ունեցվածքը<ref>{{citation|editor-last=Ուորթլեյ|editor-first=Ջոն|title=Ջոն Սկիլիտցես. Բյուզանդական պատմության համառոտագիր, 811-1057. {{lang-en|John Skylitzes: A Synopsis of Byzantine History, 811-1057}}|location=Քեմբրիջ, Մեծ Բրիտանիա|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-76705-7|url=http://books.google.com/books?id=vGE8Xq832A0C|page=372}}</ref>:]]
Գնդի ամենաառաջին անդամները գալիս էին [[Կիևյան Ռուսիա]]յից: 874 թվականին Ռուսիայի և [[Բյուզանդիա]]յի կայսր [[Միքայել III]]-ի միջև կնքված պայմանագրով հաշտության դիմաց ռուսները պարտավոր էին տրամադրել զինվորներ բյուզանդական ծառայության համար: 911 թվականին մեկ այլ պայմանագրով թույլ տրվեց յուրաքանչյուր ռուսի ցանկության դեպքում ծառայել կայսրության բանակում<ref>Դը Ամատո, էջեր. 4, 6</ref>
 
902 թվականին Բյուզանդիան հարձակվեց [[Կրետե]]ի էմիրության վրա: Այդ ծովային արշավանքին մասնակցում էին մոտ 700 վարյագներ, որոնցից մի քանի տարի անց ետ վերադարձան 629 հոգի: 936 թվականին կայսերական իտալական արշավանքին մասնակցում էին 415 վարյագ: Կան տեղեկություններ, որ 955 թվականին վարյագները բյուզանդական բանակի կազմում կռվում էին [[արաբներ]]ի դեմ [[Սիրիա]]յում:
 
988 թվականին իր գահը ապահովելու համար Բյուզանդիայի կայսր [[Բարսեղ Բ]]-ն Կիև մեծ իշխան Վլադիմիրից խնդրեց ռազմական օգնություն: Վերջինս իր հոր կողմից 971 թվականին կնքված պայմանագրի համաձայն Բարսեղին ուղարկեց 6,000 հոգի: Վլադիմիրն օգտվեց առիթից և հիմնականում ուղարկեց անկարգապահ զինվորների, ում նա վճարել չէր կարող<ref>Դը Ամատո, էջեր. 6-7</ref>: Համարվում է, որ գունդը, որպես ընտրյալ ստորաբաժանում, պաշտոնապես ստեղծվել է հենց 971 թվականին<ref>Դը Ամատո, էջ.4</ref>: Օգնության դիմաց Վլադիմիրին կնության տրվեց Բարսեղի քույրը: Վլադիմիրն էլ իր հերթին համաձայնվեց ընդունել [[քրիստոնեություն]]:
 
989 թվականին այս վարյագները Բարսեղի ղեկավարությամբ հաղթանակ տոնեցին ապստամբ զորավար Բարդաս Փոկասի նկատմամբ: Աղբյուրները վկայում են վարյագների դաժանության մասին. համաձյան դրանց՝ նրանք հետապնդում էին փախչող թշնամուն և «ուրախությամբ մասերի էին կտրտում»:
 
Այս զինվորները կազմեցին գնդի միջուկը, որը 11-րդ դարում հարավային [[Իտալիա]]յում մասնակցեց մի շարք ռազմական արշավանքներին: Այնտեղ նրանց դիմակայում էին [[լոմբարդներ]]ն ու [[նորմաններ]]ը: 1018 թվականին [[Իտալիա]]յի բյուզանդացի կատեպանը կայսրից օգնություն խնդրեց և ստացավ վարյագյան գնդի մի մասը: Վերջիններիս շնորհիվ 1018 թվականի Կաննեի ճակատամարտում բյուզանդացիները տարան վճռական հաղթանակ:
 
1038 թվականին գունդը մասնակիորեն մասնակցեց [[Սիցիլիա]]յի մի մասի վերանվաճմանը արաբներից: Այս դեպքում նրանք կողք կողքի կռվում էին վարձկան նորմանների և բյուզանդական Իտալիայի լոմբարդների հետ միասին: Այս ժամանակաշրջանում գնդի հայտնի անդամն էր Հարալդ Հարդրադան, ով հետագայում դառնում է [[Նորվեգիա]]յի արքա Հարալդ III (1046-1066 թվականներ): Սակայն, երբ բյուզանդացի հրամանատար Մանիակեսը բոլորի առաջ խայտառակեց լոմբարնդերի առաջնորդին, վերջիններս նորմանների և վարյագների հետ լքեցին իրենց դիրքերը:
 
վարյագյան գնդի մի մասն էլ գնտվում էր Իտալիայի [[Բարի]] քաղաքում: 1041 թվականի մարտի 16-ին նրանք մարտի բռնվեցին նորմանների հետ և մեծ մասը նահանջի ժամանակ խեղդվեց Օֆանտո գետում: Սեպտեմբերին Իտալիա ուղարկվեց վարյագների փոքր խումբ, ովքեր սակայն սեպտեմբերի 3-ին պարտվեցին նորմաններին:
 
Իտալիայի վերջին կատեպանները հիմանականում կռվում էին վարյագյան գնդի ուժերով: 1047 թվականին նոր կատեպան Հովհաննես Ռաֆայելը վարյագների հետ միասին ուղարկվեց Բարի: Իսկ 20 տարի անց՝ 1067 թվականին վերջին կատեպան Մաբրիկան վարյագների օգնական ուժերով գրավեց Բրինդիսի և [[Տարանտո]] քաղաքները:
 
1071 թվականին [[Մանազկերտի ճակատամարտ|Մանազկերտի աղետալի ճակատամարտում]] կայսրին ուղեկցող գրեթե ողջ գնդի անդամները զոհվեցին պաշտպանելով նրան<ref>Ստեֆան Լոու [http://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/egfrothos/BattleHonours.html&date=2009-10-25+21:41:06 Վարանգյան գնդի մարտական սխրանքները]</ref>:
 
[[Պատկեր:WikingerKarte.jpg|thumb|right|350px|Վիկինգների ասպատակությունները [[Եվրոպա]]յում, [[Միջերկրական ծով]]ում, հյուսիսային [[Աֆրիկա]]յում, [[Փոքր Ասիա]]յում և [[Արկտիկա]]յում:]]
1088 թվականին մեծ քանակությամբ անգլո-սաքսեր և դանիացիներ գաղթեցին Բյուզանդական կայսրություն<ref name="Constantinople">Ստեֆան Թրնբուլ, ''Կոստանդնուպոլսի պատերը, մ.թ. 324–1453'', էջեր 35-36, Osprey Publishing, ISBN 1-84176-759-X.</ref>: Մեկ աղբյուր նշում է, որ 5,000 հոգի եկան 235 նավերով: Այն ներգաղթյալները, ովքեր որ չմտան կայսերական բանակ ծառայության, բնակություն հաստատեցին Սև ծովի ափին և կառուցեցին Դրեպանա քաղաքը<ref>Բաքլեր, էջ. 366.</ref>: Իսկ նրանք, ովքեր անցան ծառայության այնպիսի մեծ ազդեցություն ունեցան, որ վարյագյան գունդը այդ ժամանակ հաճախ անվանում էին «Ինգլինբարանգոի» (անգլո-վարյագներ): Վերջիններս 1080-ական թվակականներին պայքարում էին Ռոբերտ Գվիսկարդի նորմանների դեմ:
 
[[1080]] թվականին արքայադուստր և պատմիչ [[Աննա Կոմնենե|Աննա Կոմնենեն]] նշում է, որ այս «կացնով կռվող բարբարոսները» գալիս են «Թուլ»ից, հավանաբար նկատի ունենալով [[Բրիտանական կղզիներ]]ը կամ [[Սկանդինավյան թերակղզի]]ն<ref>Աննա Կոմնենե, ''Ալեքսիադ'' (Լոնդոն: Penguin, 2003), էջ. 95.</ref>: [[12-րդ դար]]ի պատմիչ Հովհաննես Կինամոսը նշում է, որ կայսրին պաշտպանող այս զինվորները գալիս են «բրիտանական ազգից, ովքեր ծառայում են հռոմեացիների կայսրերին վաղ ժամանակներից»<ref name="Հովհաննես Կինամոս, 1976, էջ. 16">Հովհաննես Կինամոս, "Հովհաննես և Մանվել Կոմնենոսների գործերը". Նյու Յորք, Columbia University Press, 1976, էջ. 16.</ref>
 
վարյագները հիմանակում օգտագործում էին երկար [[կացին]]ներ, սակայն նրանք նաև հմուտ [[թուր]] և [[նետ ու աղեղ]] օգտագործողներ էին: Երբեմն նրանք հիշատակվում են որպես հեծյալներ. վիկինգներն ու անգլո-սաքսերը օգտագործում էին [[ձի]]եր, երբ պահանջվում էր արագ տեղաշարժ, չնայած նրանք նախընտրում էին կռվել որպես հետևակ: Գունդը հիմնականում գտնվում էի մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսի]] շրջակայքում, հավանաբար Բուկոլեոնյան պալատում: Գունդը նաև միանում էր մարտի բռնվող բյուզանդական բանակին, և բազմաթիվ բյուզանդացի, [[Արևմտյան Եվրոպա|արևմտաեվրոպացի]] ու [[արաբներ|արաբ]] պատմիչներ նշում են վարյագների ռազմական ուժը: Օրինակ նրանք վճռական դեր խաղացին 1122 թվականի Բերոյի ճակատամարտում: վարյագները ճեղքեցին [[պեչենենգներ]]ի կառուցած արգելապատնեշները և առաջացրին խուճապ, որը բերեց վերջիններիս փախուստին:
 
11-րդ դարի բյուզանդացի պատմիչ Միքայել Պսելուսը նկարագրում է նրանց այսպես՝ «ողջ խումբը բռնում է [[վահան]]ներ, իսկ ուսերին՝ ինչ-որ միակողմ, ծանր և երկաթե զենք», որը հավանաբար եղել է սկանդինավյան սեկիրը<ref name= Dawson >{{cite journal|author=Թիմոթի Դոուսոն|title=Վարանգյան Ռոմֆայա. ուսոցողական պատմություն. {{lang-en|The Varangian Rhomphaia: a Cautionary tale}}|journal=Varangian Voice|volume=22|pages=24–26|date=մայիս, 1992|url=http://www.levantia.com.au/theory/rhomfaia.html}}</ref> <ref name="Constantinople"/>:
 
վարյագները մեծ դեր խաղացին [[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (1204)|1204 թվականին Կոստանդնուպոլսի պաշտպանման ժամանակ]]<ref name="Constantinople"/>: Վերջին հիշատակություններից մեկը նրանց մասին, Մորեայի պատմագրությունը, նշում է, որ վարյագյան գունդը ուղեկցում էր Աքայան պետության իշխանին բանտ<ref>Դենո, Ջ., Գենակոպլոս, ''Կայսր Միքայել Պալեոլոգոսը և Արևմուտքը'' (Քեմբրիջ: Harvard University Press, 1959), էջ. 43</ref>:
 
==Գործառույթ==
 
վարյագյան գնդի գործառույթներն ու նպատակերը գրեթե նույնն էին ինչ որ [[կիև]]յան «դրուժինայինը»: վարյագները ծառայում էին որպես կայսեր անձնական թիկնապահներ, ում նրանք հավատարմության երդում էին տալիս: վարյագները երբեմն մեծ դերակատարում էին ունենում հեղաշրջումների ժամանակ: Նրանց գլխավորում էր բյուզանդացի պաշտոնյա՝ «ակոլութոսը»:
 
վարյագյան գունդը հիմնականում օգտագործվում էր ճակատամարտերի ամենաթեժ պահին կամ այնտեղ որտեղ կռիվներն ամենակատաղին էին<ref name="Enoksen">Էնոքսեն, Լարս Մագնար. (1998). ''Runor : historia, tydning, tolkning''. Historiska Media, Falun. ISBN 91-88930-32-7 էջ. 135</ref>: Պատմիչները վախով և հիացմունքով նշում էին, որ «սկանդինավացիները սարսափեցնող էին արտաքին տեսքով և սպառազինությամբ, նրանք հարձակվում էին կատաղությամբ ու չէին մտածում արյուն կորցնելու կամ վերքերի մասին»<ref name="Enoksen"/>: Այս նկարագրությունը հավանաբար պատմում է բերսերկերների մասին. համարվում էր, որ նրանք խելացնորության մեջ ընկելով ստանում էին գերմարդկային ուժ և ցավ չէին զգում<ref name="Enoksen"/>: Երբ կայսրը մահանում էր, վարյագներն ունեին յուրահատուկ իրավունք գնալ դեպի կայսերական գանձարան և վերցնել այնքան [[ոսկի]] և թանկարժեք քար, որքան որ կարող էին տանել իրենց հետ: Այս իրավունքը հնարավորություն էր տալիս բազմաթիվ սկանդինավացիների ետ վերադառնալ հարստացած, որն էլ իր հերթին դրդում էր շատերին մեկնել [[Կոստանդնուպոլիս]] և անցնել ծառայության<ref name="Enoksen"/>:
 
վարյագների հայտնի էին իրենց հավատարմությամբ: 1081 թվականին Աննա Կոմնենեն, գրելով իր հոր [[Ալեքսիոս Ա Կոմնենոս]]ի հեղաշրջում կատարելու մասին, նշում է, որ «նրան խորհուրդ են տվել չհարձակվել կայսրին պաշտպանող վարյագների վրա, ովքեր համարում են հավատարմությունը կայսրին և կայսերական ընտանիքի պաշտպանությունը ինչպես ընտենական ավանդույթ, ասես սրբազան վստահություն»: Ըստ [[Աննա Կոմնենե]]ի «վարյագների հավատարմությունն անսասան է և նրանք նույնիսկ փոքրագույն պատճառ չեն տալիս կասկածելու իրենց դավաճանության մեջ»<ref>Աննա Կոմնենե, ''Ալեքսիադ'' (Լոնդոն: Penguin, 2003), էջ. 97.</ref>: Ի հակադրություն բյուզանդացի թիկնապահների, ում հավատարմությունը կապված էր այն մարդու հետ, ով կայսր էր, վարյագները հավատարիմ էին կայսին անկախ նրանից թե ով էր նա: Այս պարզ դարձավ 969 թվականին, երբ կայսր [[Նիկեփոր Փոկաս]]ի վրա հարձակվել էր [[Հովհաննես Չմշկիկ]]ը: Սպասավորն օգնության էր կանչել վարյագյան գնդին, սակայն նրանք ուշացել էին. Նիկեփորն արդեն սպանված էր: վարյագները միանգամից ծնկի իջան Հովհաննես Չմշկիկի առջև և հայտարարեցին նրան կայսր: Ըստ պատմիչների՝ «կենդանի լիներ նա, վարյագները կպաշտպանեին նրան մինչև վերջին շունչը, բայց երբ նա արդեն սպանվել էր, այլևս իմաստ չկար վրեժ լուծել. նրանք արդեն ունեին նոր տիրակալ»<ref>{{cite book |last=Նորվիչ|first= Ջոն |title=Բյուզանդիայի կարճ պատմություն|publisher= Viking |year= 1997 |isbn= 0-679-77269-3 }}.</ref>:
 
Գոյություն ունի ևս երկու այսպիսի արձանագրություն: [[1071]] թվականին, երբ Ռոմանոս Դիոգենեսը պարտվեց Ալփ Արսլանին [[Մանազկերտի ճակատամարտ]]ում, Հովհաննես Դուկասն օգտագործեց վարյագներին, որպեսզի հայտարարի իր զարմիկ Միքայել VII-ին կայսր և ձերբակալի կայսրուհի Եվդոկիային: Այսպիսով այս դեպքում վարյագներն օգտագործվեցին բռնագրավելու գահը: 1078 թվականին վարյագյան գունդն ապստամբեց կայսրի դեմ, երբ վերջինս կուրացրել էր զորավարներից մեկին: Գունդը որոշել էր «սպանել կայսրին», սակայն բյուզանդական ուժերից կրած պարտությունից հետո նարնք խնդրեցին և ստացան ներում<ref>Բաքլեր, էջ. 367.</ref>:
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
==Արտաքին հղումներ==
{{commons category|Varangians}}
*[http://web.archive.org/web/20110605024922/http://www.deremilitari.org/resources/articles/pappas1.htm Անգլիացի փախստականները բյուզանդական զինված ուժերում. վարյագյան գվարդիան և անգլո-սաքսոնյան էթնիկական ինքնագիտակցությունը, Նիկոլաս Ս. Ջ.]
 
 
[[Կատեգորիա:Վարյագներ]]
Տող 20 ⟶ 66՝
[[Կատեգորիա:Վիկինգներ]]
[[Կատեգորիա:Բյուզանդական բանակի ստորաբաժանումներ]]
 
[[ar:حرس فارانجي]]
[[ca:Guàrdia varega]]
[[da:Varægergarden]]
[[de:Warägergarde]]
[[es:Guardia varega]]
[[fi:Varjagikaarti]]
[[fr:Garde varangienne]]
[[pl:Gwardia wareska]]
[[pt:Guarda varegue]]
[[tr:Vareg Muhafızlar]]