Վիքիպեդիա

«Ֆրանսիական գրականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «Ֆրանսիական գրականագիտության ակունքները հասնում են 16-րդ դար (ժ․ Դյու Բելլե, Պ․ Ռոնսար)։ 17-րդ դարի...»:
 
No edit summary
Տող 1.
'''Ֆրանսիական գրականագիտության''' ակունքները հասնում են [[16-րդ դար]] (ժ․ Դյու Բելլե, Պ․ Ռոնսար)։ [[17-րդ դարիդար]]ի գրկանությանգրականության վերաբերյալ գիտության ձևավորման մեջ մեծ ավանդ են ներդրել Ֆ․ Մալերբը, Գ․ դը Բալզակը և Ն․ Բուալոն, որը «Քերթողական արվեստ»-ում ([[1674]]) տվեց կլասիցիզմի[[կլասիցիզմ]]ի տեսության ձևակերպումը։ Գրականության նկատմամբ հայացքների էվոլյուցիայի համար էական եղավ մի կողմից «հների ու նորերի վերաբերյալ վեճը» 17-րդ դարի վերջին՝ հին Գրականության անսասան հեղինակությունը պաշտպանող Բուալոյի և մյուս կողմից, ժամանակակից գրողներին նոր ժամանակի պահանջներով կողմնորոշվելու իրավունք վերապահող Շ․ Պերրոյի (1628–1703) ու Ֆոնտենելի միջև։ Լուսավորականության դարաշրջանում կլասիցիզմի դեմ պայքարը դարձավ ռոմանտիկների գեղագիտության ծրագրի հիմնական կետը։ ժ․ դը Ստալը առաջին անգամ ձևակերպեց Գրականության սոցիալ–պատմական պայմանավորվածության սկզբունքը։ Ստենդալի («Ռասինը և Շեքս– պիրը», 1823–1825 թվականներ) և Վ․ Հյուգոյի աշխատություններում հետագա զարգացում ստացան հակակլասիցիստ դրույթները։ Շ․ Օ․ Սենտ–Բյովը դարձավ գրականագիտության մեջ, այսպես կոչված, կենսագրական մեթոդի նախահայրը, այդ մեթոդի համաձայն, գրողի ստեղծագործությունը մեկնաբանվում էր որպես իր ներաշխարհի արտահայտություն։
 
== Գրականության հին և միջին շրջան ==
Սենտ–Բյովի սուբյեկտիվիզմը փորձեց հաղթահարել Տ․ Տենը (1828–1893 թվական), որը գրականագիտության մեջ ստեղծեց կուչտուր–ուցատմական դպրոց։ Սակայն այս տեսակետն ի վիճակի չեղավ բացատրելու գրականության տարբեր ուղղությունների հայտնվելը նույն դարաշրջանում։ Այս թերությունը փորձեց վերացնել Ֆ․ Բրյունետիերը (1849–1906 թվական), Գրականության զարգացումը բացատրելով ստեղծագործական մեթոդների փոխազդեցությամբ։ 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբներին Ֆրանսիայում կուլտուր–պատմական դպրոցի ավան– դույթները զարգացրին է․ Ֆագեն (1847-1916) և Գ․ Լանսոնը (1857-1934)։ Գրա– կանագիտության մեջ Տենի ուղղությանը իրեն հակադրել է իմպրեսիոնիստ, քննա– դատությունը՝ հանձին Ա․ Ֆրանսի, ժ․ Լե– մետրի, Ռ․ դը Գուրմոնի։ Գիտությունը գեղարվեստ, ստեղծագործության վերա– ճելու ցայտուն օրինակ են տալիս Ապրուս– տի որոշ աշխատանքներ («Ընդդեմ Սենտ– Բյովի», հրտ․ 1954)։ Ֆրանսիայում մարքսիստական գրականագիտության սկզբնավորումը կապված է 19-րդ դարի վերջին Պ․ Լաֆարգի (1842-1911 թվական) «Ռոմանտիզմի ծագումը» (1885–1896 թվական) աշխատության երևան գալու հետ։ 20-րդ դարի ֆրանսիական գրականագիտության վրա էական ազդեցություն գործեցին Ա․ Բերգսոնի (1859-1941) ինտուիտիվիստական գաղափարները, որ առավել հետևողականորեն զարգացրեց Ա․ Տիբոդեն։ Բերգսոնի գաղափարների դեմ աբստրակտ ռացիոնալիզմի դիրքերից կոչվել է ժ․ Բենդան (1867-1956)։ ▼
[[Գրականություն|Գրականության]] նկատմամբ հայացքների էվոլյուցիայի համար էական եղավ մի կողմից «հների ու նորերի վերաբերյալ վեճը» [[17-րդ դար]]ի վերջին՝ հին Գրականության անսասան հեղինակությունը պաշտպանող Բուալոյի և մյուս կողմից, ժամանակակից գրողներին նոր ժամանակի պահանջներով կողմնորոշվելու իրավունք վերապահող Շ․ Պերրոյի ([[1628]]–[[1703]]) ու Ֆոնտենելի միջև։ [[Լուսավորության դարաշրջան]]ում [[կլասիցիզմ]]ի դեմ պայքարը դարձավ ռոմանտիկների գեղագիտության ծրագրի հիմնական կետը։ ժ․ դը Ստալը առաջին անգամ ձևակերպեց Գրականության սոցիալ–պատմական պայմանավորվածության սկզբունքը։ [[Ստենդալ]]ի («Ռասինը և Շեքս– պիրը», [[1823]]–[[1825 թվական]]ներ) և Վ․ Հյուգոյի աշխատություններում հետագա զարգացում ստացան հակակլասիցիստ դրույթները։ Շ․ Օ․ Սենտ–Բյովը դարձավ գրականագիտության մեջ, այսպես կոչված, կենսագրական մեթոդի նախահայրը, այդ մեթոդի համաձայն, գրողի ստեղծագործությունը մեկնաբանվում էր որպես իր ներաշխարհի արտահայտություն։
 
== Գրականության նոր շրջափուլը ==
Պատմականության սկզբունքներին հավատարմությունը պահպանել են Ռ․ Լայուն (1889–1960), Լ․ Կազամիանը, Պ․ Վ․ վան Տիգեմը։ Ֆրանսիական առաջադիմական գրականագիտության զարգացման մեջ 30-ական թվականների վերջերին կարևոր դեր խաղացին մարքսիստ գրականագետներ Պ․ Կուտուրյեն, ժ․ Ռ․ Բլոկը, Լ․ Արագոնը։ Ետպատերազմյան բուրժուական գրականագիտության մեջ հայտնի են Ռ․ Ալբերեսը (ծնված` 1921), Պ․ Բուադեֆրը (ծնված` 1926), Գ․ Պիկոնը (ծնված` 1915), Պ․ Սիմոնը (1903-1970), որոնք Գրականության պատմությունը դիտում են իմաստասիրության (փիլիսոփայություն) պրիզմայի միջով։ 14-րդ դարի ճարտարապետությունը և կերպարվեստը Ֆրանսիայի տարածքում հայտնաբերված արվեստի հնագույն նմուշներից են պալեոլիթյան բազմագույն երփնագիր (Լասկո քարայր, Ֆոն դը Գոմ) և քանդակային (Լա Մադլեն, Տյուկ դը Օդուբեր) կենդանապատկերները, նեոլիթի և բրոնզի դարաշրջանների մեգալիթյան կառույցները (Կառնակ)։ Երկաթի դարաշրջանը ներկայանում է Հաչշտատյան մշակույթով, Լատենյան մշակույթով։ Կելտերի մշակույթը կազմավորվել է Ֆրանսիայի հարավում մ․թ․ա․ 4-րդ դարում առաջացած հունական գաղութների, անուհետև՝ անտիկ Հռոմի ազդեցության ներքո քարաշեն տաճարներ, ջրանցույցներ (Նիմ), թատրոններ (Օրանժ), հաղթակամարներ, դամբարաններ (Սեն Ռեմի), սարկոֆագներ, շիրմաքանդակներ, խճանկարներ և այլն։ ▼
=== 19-րդ դար ===
▲Սենտ–Բյովի սուբյեկտիվիզմը փորձեց հաղթահարել Տ․ Տենը (1828–1893[[1828]]–[[1893 թվական]]), որը գրականագիտության մեջ ստեղծեց կուչտուր–ուցատմական դպրոց։ Սակայն այս տեսակետն ի վիճակի չեղավ բացատրելու գրականության տարբեր ուղղությունների հայտնվելը նույն դարաշրջանում։ Այս թերությունը փորձեց վերացնել Ֆ․ Բրյունետիերը (1849–1906[[1849]]–[[1906 թվական]]), Գրականության զարգացումը բացատրելով ստեղծագործական մեթոդների փոխազդեցությամբ։ 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբներին Ֆրանսիայում կուլտուր–պատմական դպրոցի ավան– դույթներըավանդույթները զարգացրին է․ Ֆագեն ([[1847]]-[[1916]]) և Գ․ Լանսոնը (1857-1934)։ Գրա– կանագիտությանԳրականագիտության մեջ Տենի ուղղությանը իրեն հակադրել է իմպրեսիոնիստ, քննա– դատությունը՝քննադատությունը՝ հանձին Ա․ Ֆրանսի, ժ․ Լե– մետրիԼեմետրի, Ռ․ դը Գուրմոնի։ Գիտությունը գեղարվեստ, ստեղծագործության վերա– ճելուվերաճելու ցայտուն օրինակ են տալիս Ապրուս– տիԱպրուստի որոշ աշխատանքներ («Ընդդեմ Սենտ– Բյովի», հրտ․ 1954)։ Ֆրանսիայում[[Ֆրանսիա]]յում մարքսիստական գրականագիտության սկզբնավորումը կապված է [[19-րդ դարիդար]]ի վերջին Պ․ Լաֆարգի ([[1842]]-[[1911 թվական]]) «Ռոմանտիզմի ծագումը» (1885–1896[[1885]]–[[1896 թվական]]) աշխատության երևան գալու հետ։ [[20-րդ դարիդար]]ի ֆրանսիական գրականագիտության վրա էական ազդեցություն գործեցին Ա․ Բերգսոնի ([[1859]]-[[1941]]) ինտուիտիվիստական գաղափարները, որ առավել հետևողականորեն զարգացրեց Ա․ Տիբոդեն։ Բերգսոնի գաղափարների դեմ աբստրակտ ռացիոնալիզմի դիրքերից կոչվել է ժ․ Բենդան ([[1867]]-[[1956]])։
 
== Այլ մշակույթների ազդեցությունը ==
▲Պատմականության սկզբունքներին հավատարմությունը պահպանել են Ռ․ Լայուն (1889–1960[[1889]]–[[1960]]), Լ․ Կազամիանը, Պ․ Վ․ վան Տիգեմը։ Ֆրանսիական առաջադիմական գրականագիտության զարգացման մեջ 30-ական թվականների վերջերին կարևոր դեր խաղացին մարքսիստ գրականագետներ Պ․ Կուտուրյեն, ժ․ Ռ․ Բլոկը, Լ․ Արագոնը։ Ետպատերազմյան բուրժուական գրականագիտության մեջ հայտնի են Ռ․ Ալբերեսը (ծնված` [[1921]]), Պ․ Բուադեֆրը (ծնված` [[1926]]), Գ․ Պիկոնը (ծնված` [[1915]]), Պ․ Սիմոնը ([[1903]]-[[1970]]), որոնք Գրականության պատմությունը դիտում են [[Իմաստասիրություն|իմաստասիրության]] ([[փիլիսոփայություն]]) պրիզմայի միջով։ [[14-րդ դարիդար]]ի ճարտարապետությունը[[ճարտարապետություն]]ը և կերպարվեստը[[կերպարվեստ]]ը Ֆրանսիայի[[Ֆրանսիա]]յի տարածքում հայտնաբերված արվեստի[[արվեստ]]ի հնագույն նմուշներից են պալեոլիթյան[[պալեոլիթ]]յան բազմագույն երփնագիր (Լասկո քարայր, Ֆոն դը Գոմ) և քանդակային (Լա Մադլեն, Տյուկ դը Օդուբեր) կենդանապատկերները, նեոլիթի[[նեոլիթ]]ի և բրոնզի դարաշրջանների մեգալիթյան[[մեզոլիթ]]յան կառույցները (Կառնակ)։ [[Երկաթի դարաշրջանըդարաշրջան]]ը ներկայանում է Հաչշտատյան մշակույթով, Լատենյան մշակույթով։ Կելտերի մշակույթը կազմավորվել է Ֆրանսիայի[[Ֆրանսիա]]յի հարավում մ․թ․ա․ 4-րդ դարում առաջացած հունական գաղութների, անուհետև՝ անտիկ Հռոմի ազդեցության ներքո քարաշեն տաճարներ, ջրանցույցներ ([[Նիմ]]), թատրոններ ([[Օրանժ]]), հաղթակամարներ, դամբարաններ ([[Սեն Ռեմի]]), սարկոֆագներ, շիրմաքանդակներ, խճանկարներ և այլն։
 
== Արվեստի պատմություն և գրականագիտություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ֆրանսիական_գրականություն» էջից