«Դեֆորմացիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ք: → ք։ (13) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 2.
'''Դեֆորմացիա''' ({{lang-lat|deformatio}}՝ աղավաղում), արտաքին ուժերի ազդեցությամբ մարմնի ձևի կամ չափերի փոփոխություն։ Դեֆորմացիայի պարզագույն տեսակներն են [[ձգում և սեղմում|ձգում-սեղմումը]], [[սահք]]ը, [[ոլորում (դեֆորմացիա)|ոլորում]]ը, ծռումը։ Պինդ մարմինների դեֆորմացիաներն ու լարումներն ուսումնասիրվում են առաձգականության և պլաստիկության տեսություններով։ Մարմնի դեֆորմացիան կարելի է որոշել, եթե հայտնի է յուրաքանչյուր կետի [[տեղափոխության վեկտոր]]ը։ Եթե դեֆորմացիա առաջացնող ուժերը մարմնի վրա այլևս չեև ազդում, ապա վերացող դեֆորմացիան կոչվում է առաձգական, իսկ պահպանվողը՝ պլաստիկ կամ մևացորդային։ Իրականում [[բացարձակ առաձգական մարմին]] գոյություն չունի և որոշակի պայմաններում են միայն մարմնի պլաստիկ հատկություններն արհամարհվում։ Արտաքին ուժի ազդեցությամբ մարմնում առաջանում է նախ առաձգական, ապա՝ պլաստիկ դեֆորմացիա։ Պլաստիկ դեֆորմացիայի մեծությունը կախված է [[ուժ]]ի ազդման տևողությունից (դեֆորմացիայի արագություն) և [[ջերմաստիճան]]ից։ Հաստատուն լարումների ազդեցությամբ մարմնի դեֆորմացիայի աճման երևույթը կոչվում է [[սողք]]։ Հաստատուն դեֆորմացիայի դեպքում լարումների նվազման երևույթը կոչվում է [[ռելաքսացիա]], իսկ հաստատուն լարումների դեպքում դեֆորմացիաի աճման երևույթը՝ առաձգական հետազդեցություն։
Դեֆորմացիան կարող է լինել մարմնի [[ջերմային ընդարձակում|ջերմային ընդարձակման]], [[Մագնիսական դաշտ|մագնիսական]] կամ [[էլեկտրական դաշտ]]ի ազդեցության, ինչպես նաև արտաքին մեխանիկական ուժի
== Առաձգականության ուժ ==
Առաձգական դեֆորմացիայի հետևանքով մարմնում առաջանում են ուժեր, որոնք մարմնի մասնիկներին վերադարձնում են իրենց սկզբնական
Մարմնի մասնիկների միջև գործում են փոխազդեցության ուժեր, որոնց բնույթը (ձգողություն կամ վանողություն) կախված է մասնիկների միջև
Եթե դեֆորմացիայի հետևանքով զսպանակի երկարացումը, այսինքն՝ նրա երկարության <math> X=l-l_o </math> փոփոխությունը, որտեղ <math> l</math> -ը և <math> l_o </math>-ն, համապատասխանաբար դեֆորմացված և չդեֆորմացված զսպանակի երկարություններն են, շատ փոքր է զսպանակի <math> l_o </math> սկզբնական երկարությունից, ապա այդպիսի դեֆորմացիան անվանում են փոքր դեֆորմացիա՝
Տող 21.
<center>F<sub>առx</sub> = -kx (1)</center>
որտեղ k համեմատականության գործակիցը կոչվում է զսպանակի [[կոշտություն]]: k գործակցի արժեքը կախված է զսպանակի չափերից և այն նյութի տեսակից, որից պատրաստված է
=== Փոքր դեֆորմացիաներ ===
Փոքր դեֆորմացիաների դեպքում մարմնում (զսպանակում, ձողում) առաջացած առաձգականության ուժը համեմատական է մարմնի երկարացմանը և ուղղված է հավասարակշռության դիրքից մասնիկների շեղման ուղղությանը
| |||