«Ունաբ սովորական»–ի խմբագրումների տարբերություն

Փշոտ, տերևաթափ, 3-8 մ բարձրությամբ ծառ է կամ թուփ։ Բունը բարակ է`է՝ 4-10 սմ, ճյուղերն անկյունավոր բեկված են, մերկ։ Բեկվածքներում կան մեկական զույգ, ամուր, մինչև 3 սմ երկարությամբ սուր փշեր։ Տերևները հերթադիր են, ձվաձև, կաշվեկերպ, վերևից`վերևից՝ մուգ կանաչավուն, փայլուն, մանր ատամնաեզր, կարճ կոթունով։

[[Ծաղիկներ]]ն աստղաձև են`են՝ 3-4 մմ տրամագծով, ծաղկաթերթերը 5-ն են, մանր, դեղնականաչավուն։ Ծաղկափթթությունները խիտ են, յուրաքանչյուրում կա 3-5 ծաղիկ, որոնք տեղադրված են տերևածոցերում։ Միակորիզ [[պտուղ]]ները` երկարավուն օվալաձև կամ գնդաձև են, ունեն կարմրամանուշակագույն երանգավորում։ Կախված տեսակից` ունաբի 1 պտղի զանգվածը կարող է տատանվել 5-6 գրամից`գրամից՝ մինչև 20-30 գրամ։

Բույսի անվանումն ունի պարսկական ծագում`ծագում՝ ''Zizufun'' են անվանել ցանկացած տեսակի ուտելի պտուղները։ [[Ֆրանսիա]]յում ունաբի պտուղներն անվանում են ժուժուբա։ Ունաբին մոտ 400 տարի առաջ մշակվել է [[Չինաստան]]ում, ինչի պատճառով բույսն անվանում են նաև չինական խուրմա։ Հայտնի են ունաբի մոտ 400 ենթատեսակներ, որոնց պտուղները տարբերվում են արտաքին տեսքով, գույնի երանգավորումով, համով, քիմիական բաղադրությամբ։ Բույսը տարածված է Միջերկրական ծովի ափերին, [[Միջին Ասիա]]յում, [[Պարսկաստան]]ում, Չինաստանում, [[Մոնղոլիա]]յում, [[Ավստրալիա]]յում, [[Բրազիլիա]]յում, [[Անդրկովկաս]]ում։

Ունաբի պտուղն ունի մանրէասպան, վերքամոքիչ, արյունը մաքրող, խորխաբեր, թույլ լուծողական, սրտի աշխատանքը լավացնող, միզամուղ, սեռական կարողությունը բարձրացնող հատկություններ, ավելացնում է կերակրող մայրերի կաթը։ Ունաբին բարձր է գնահատվում`գնահատվում՝ որպես հիպոտենզիվ`հիպոտենզիվ՝ ճնշումը կարգավորող դիետիկ սնունդ։ Սերմը պարունակում է բույսին բնորոշ սապոնինների խումբ, գլյուկոզա, քսիլոզա և այլ շաքարներ։ Սերմն ունի հանգստացնող, թույլ լուծողական հատկություններ։ Տերևը պարունակում է թմրեցնող նյութեր, ունի խորխաբեր և հիպոտենզիվ հատկություններ, կարգավորում է սրտի ռիթմը։ Հետաքրքիր է իմանալ, որ տերևը ծամելիս`ծամելիս՝ փոխվում է ընկալումը համի հանդեպ`հանդեպ՝ մարդը չի զգում քաղցր և դառը համերը, իսկ զգայունությունը աղի և թթու համերի հանդեպ լիովին պահպանվում է։ Ունաբի արմատը և կեղևը պարունակում են դաբաղանյութեր և սապոնիններ։ Կեղևը պարունակում է նաև ռուտին։ Ունաբի արմատների եփուկը խթանում է մազերի աճը և ամրացնում մազարմատները։

[[ՀՀ]] բնական պայմաններում հանդիպում է հյուսիսարևելյան և կենտրոնական շրջաններում, [[Վայոց ձոր]]ում, [[Տավուշի մարզ]]ի բոլոր համայնքներում, ստորին լեռնային գոտում`գոտում՝ մինչև 1000 մ բարձրության վրա`վրա՝ չոր, քարքարոտ թեքություններում։