«ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

չ
clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (4), → (9) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
չ (clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (4), → (9) oգտվելով ԱՎԲ)
 
== Գործունեություն ==
Ինստիտուտում համակարգված աշխատանքներ են ծավալվում լեզվի հետազոտության հիմնարար ուղղություններով, ստեղծվում են գիտական մեծ արժեք ներկայացնող բազմաթիվ աշխատություններ, պատրաստվում են գիտական հետաքրքրությունների լայն շրջանակ ունեցող և հմուտ լեզվաբաններ։ Գիտաշխատողները զբաղվել և զբաղվում են հայոց լեզվի կառուցվածքի և գործառության, պատմության և համեմատական քերականության ուսումնասիրությամբ, գրական [[արևելահայերեն]]ի և [[արևմտահայերեն]]ի քննությամբ, գրական լեզվի կանոնարկման, տերմինաբանության մշակման, ուսուցողական լեզվաբանության հարցերով, կարևորվում է ստուգաբանական, երկլեզվյան, բարբառային բառարանների և տերմինարանների ստեղծումը։
 
Աշխատանքներ են ընթանում հայերենագիտական ուսումնասիրությունների մեջ նոր և նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառման ուղղությամբ, մասնավորապես՝ ԳԱ ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտի հետ համատեղ մշակվել է հայոց լեզվի համակարգչային հիմնօրինակը։
Ստեղծվել է ժամանակակից հայերենի (արևելահայ և արևմտահայ տարբերակներ) բառապաշարի, այլև գրաբարի`գրաբարի՝ ձևաբանական բնութագրիչներով համակարգչային շտեմարան, որն օգտագործվում է գրաբար և աշխարհաբար տեքստեր խմբագրելու և սրբագրելու համար Abbyy ‎‎‎‎ֆիրմայի FineReader համակարգում։
Մշակվել է ժամանակակից հայերենի բայերի շտեմարան Access միջավայրում. բոլոր բայերի համար նշվում են խոնարհման հարացույցը, ձևային բառակազմական կաղապարը, բառարանային բնութագրերը։ Համակարգը հնարավորություն է ընձեռում ավտոմատ կերպով առանձնացնել ցանկացած ձևույթ պարունակող, ցանկացած կաղապար կամ բնութագիր ունեցող բառերի ամբողջությունը։
 
== Բաժիններ ==
Ինստիտուտն ունի հետևյալ բաժինները`բաժինները՝
*''Արդի հայերենի բաժին'' - ուսումնասիրվում են արդի հայերենի [[բառապաշար]]ի և քերականական իրողությունների, ժամանակակից խոսակցական հայերենի կառուցվածքի և գործառության հիմնահարցերը
*''Արևմտահայերենի բաժին'' - [[արևմտահայերեն]]ի նորագույն շրջանի բառապաշարի քարտագրում (շուրջ 20000 բառ-միավոր) աշխատանքների արդյունքների ամփոփում, գրական արևմտահայերենի համակարգչային տերմինաբանության զուգաձևությունների քննություն, պոլսահայ գրական լեզվի հանրալեզվաբանական քննության շարունակություն, օտարաբանությունների գործածությունը նորագույն շրջանի մամուլի լեզվում
*''Բառարանագրության բաժին'' - կատարվում են նոր [[բառարան]]ների կազմման աշխատանքներ
*''Բարբառագիտության բաժին'' - կազմվում են հայ բարբառների բառիմաստային և բառային զուգաբանությունների շտեմարաններ
*''Ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության բաժին'' - ուսումնասիրություններն ընթանում են համեմատական-ստուգաբանական ուղղություններով. ստուգաբանական լրացումներ և ճշգրտումներ են կատարվում հայերեն ստուգաբանական բառարանի ցանկում
*''Կիրառական լեզվաբանության բաժին'' - կատարվում են ինքնուրույն և թարգմանական գրականության (9-11-րդ դարերի մատենագիրներ) համաբարբառների էլեկտրոնային տարբերակների կազմման աշխատանքներ։ Ավարտվել են հետևյալ էլեկտրոնային համաբարբառները`համաբարբառները՝
** Մովսես Կաղանկատուացու «Պատմութիւն Աղուանից աշխարհի»
** Ուխտանէս Եպիսկոպոսի «Պատմու­թիւն Հայոց»
 
== Միջոցառումներ==
Լեզվի ինստիտուտը կազմակերպել է միջազգային հայերենագիտական գիտաժողովներ, [[2006]] թվականից կազմակերպում է «Ջահուկյանական ընթեր­ցումներ», նաև երիտասարդ լեզվաբանների հանրապետական ամենամյա գիտական նստաշրջաններ` նստաշրջաններ՝ [[ՀՀ]] բուհերի, [[Արցախ]]ի ներկայացուցիչների, այլև արտերկրի հայագետների մասնակցությամբ։
 
Ինստիտուտում ավանդաբար կազմակերպվել են գիտական սեմինարներ, բանավեճեր, քննարկումներ։ Հիշարժան է արդի հայերենի հոլովական համակարգին նվիրված բանավեճը, որն անցկացվել է [[1966]] թվականի նոյեմբերին և շարունակվել է 20 օր»<ref>[http://hetq.am/arm/news/29721/nshvel-e-hh-gaa-i-hrachya-atcharyani-anvan-lezvi-instituti-himnadrman-70-amyaky.html Նշվել է ՀՀ ԳԱԱ-ի Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի հիմնադրման 70- ամյակը]</ref>
301 926

edits