«Արևելյան Հայաստանը Ռուսական կայսրության կազմում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ռուսների հաջողությունները առավել մեծ էին Բալկանյան ռազմաճակատում։ Ռուսական զորքերը հաղթարշավով [[1829]] թվականին օգոստոսին հասնում են [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսի]] մատույցներին։ Սուլթանի խնդրանքով [[սեպտեմբերի 2]]-ին [[Ադրիանապոլիս|Ադրիանապոլսում]] կնքվում է հաշտության [[Ադրիանապոլսի պայմանագիր|պայմանագիր]], որի համաձայն՝ [[Սև ծով]]ի արևելյան ափերը՝ [[Փոթի]] նավահանգստով, և [[Ախալցխա]]ն ու [[Ախալքալաք]]ը անցնում են [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանին]]։ Թուրքիայի տիրապետության տակ գտնվող հայերին թույլատրվում է անցնել Ռուսաստան։ Պատերազմող կողմերի միջև վերականգնվում են դիվանագիտական հարաբերությունները։ Արևմտահայերը ջանում էին թոթափել թուրքական լուծը և վերամիավորվել իրենց արևելահայ եղբայրների հետ, սակայն նրանց այդ ցանկությունը չիրականացավ Ռուսաստանի հակառակորդ եվրոպական մեծ պետությունների վարած քաղաքականության հետևանքով։ Նրանց հարկադրական ճնշման տակ Ռուսաստանը Թուրքիային վերադարձրեց [[Կարս]]ը, [[Արդահան]]ը, [[Էրզրում]]ը, [[Մուշ]]ը, [[Բայազետ]]ը և գրաված մյուս շրջանները։ Այլ խոսքով, [[Արևմտյան Հայաստան]]ը շարունակեց մնալ [[օսմանյան կայսրություն|օսմանյան տիրապետության]] տակ։<ref>[http://www.findarmenia.com/arm/history/23/428/430 Ադրիանապոլսի պայմանագիրը]</ref>

[[Պատկեր:Штурм крэпасці Ахалцых.jpg|մինի|ձախից|Հարձակում Ախալցխայի վրա|330px]]

 

Պարսկահայերի գաղթը տեղի ունեցավ [[1828]] թվականի [[գարուն|գարնանը]]։ Մի քանի ամսվա ընթացքում [[Թավրիզ]]ի, [[Մակու]]ի, [[Սալմաստ]]ի, [[Խոյ]]ի և այլ շրջաններից շուրջ 40 հազար հայեր գաղթեցին [[Արևելյան Հայաստան]]։ Նրանք բնակություն հաստատեցին [[Երևանի խանություն|Երևանի]], [[Նախիջևանի խանություն|Նախիջևանի]] նախկին խանություններում, [[Զանգեզուր]]ում, [[Ղարաբաղ]]ում և այլ վայրերում։