«Ալպ-Հիմալայան գեոսինկլինալ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ կետադրական |
No edit summary |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Геологическая карта мира.png|thumb|300px|Գեոսինկլինալ գոտին աշխարհի քարտեզի վրա]]
'''Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալ''' կամ '''Միջերկրածովյան գեոսինկլինալ'''<ref name=Storetvedt>K.M. Storetvedt, K. M., ''The Tethys Sea and the Alpine-Himalayan orogenic belt; mega-elements in a new global tectonic system,'' Physics of the Earth and Planetary Interiors, Volume 62, Issues 1–2, 1990, Pages 141–184 [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0031920190901987 Abstract]</ref>, [[երկրակեղև]]ի ամենամեծ ''գեոսինկլինալներից''։ Տարածվում է [[Ատլանայան օվկիանոս]]ից մինչև [[Խաղաղ օվկիանոս]]՝ ընդգրկելով [[Հարավային Եվրոպա]]ն, Հարավային ու [[Հարավ-Արևելյան Ասիա|Հարավ-Արևելյան Ասիան]] և [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յի մի մասը։
== Երկրաբանական պատմություն ==
Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալի երկրաբանական պատմությունը բաժանվում է՝
* գեոսինկլինալային էտապի (մեզոզոյ-պալեոգեն, մոտ 215 միլիոն տարի)՝ գերազանցապես ծովային ռեժիմով (Թետիս ծով), վայրընթաց տեկտոնական շարժումներով, տրանսգրեսիաներով, նստվածքային ու մագմատիկ ֆորմացիաների կուտակումով,
* հետգեոսինկլինալային կամ օրոգեն էտապի (նեոգեն-անթրոպոգեն, մոտ 30 մլն. տարի), երբ տիրապետող են դառնում վերընթաց տեկտոնական շարժումները, լեռնակազմական պրոցեսները և այժմյան խիստ մասնատված լեռնային ռելիեֆի ձևերը։
Լեռնակազմական պրոցեսները Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալում շարունակվում են հաճախակի ուղեկցվելով, երկրաշարժներով ու հրաբխային երևույթներով։
Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալը կազմված է՝
*մեգաանտիկլինորիումներից ([[Ալպեր]], [[Կարպատներ]], [[Հիմալայներ]] և այլն),
*միջադիր զանգվածներից ([[Լոմբարդիա]], [[Մակեդոնիա]], Զիրուլ և այլն),
* մեզասինկլինորիումներից, միջլեռնային ու նախալեռնային իջվածքներից ([[Կուր]]ի, [[Հունգարիա|Հունգար]]ական, Վալախյան, Իրանա-Անատոլիական, [[Միջագետք]]ի և այլն)։
== Գոտիներ ==
Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալում անջատվում է երեք գոտի<ref>{{ռուսերեն գիրք|автор = Цейслер В.М., Караулов В.Б., Успенская Е.А., Чернова Е.С.|заглавие = Основы региональной геологии СССР|ответственный = |издание = |место = |издательство = М: Недра|год = 1984|страницы = |страниц = 358|isbn = }}</ref>։
=== Հյուսիսային և Հարավային արտաքին գոտիներ ===
Հյուսիսային և Հարավային արտաքին գոտիները կազմված են գերազանցապես նստվածքային [[ապարներ]]ից, բնորոշվում են մագմատիզմի թույլ զարգացմամբ, ծալքերի, վրաշարժերի ու տեկտոնական ծածկույթների համապատասխանաբար դեպի հյուսիս ([[Պիրենեյներ]], Հյուսիսային Ալպեր, Կարպատներ) և դեպի հարավ (Հարավային Ալպեր, Ապենիններ, [[Տավրոս]]ի և [[Զագրոս]]ի լեռներ) թեքվածությամբ, շրջմամբ և ուղղվածությամբ։
=== Կենտրոնական գոտի ===
Կենտրոնական գոտին (Կենտրոնական Ալպեր, Դինարիդներ, Անատոլիա, Իրան, Փոքր Կովկաս) բնորոշվում է ավելի բարդ կառուցվածքով և մագմատիզմի ինտենսիվ զարգացմամբ։ Այս գոտում են գտնվում նաև Միջերկրական, Մարմարա, [[Սև ծով]]երը և [[Կասպից ծով]]ի հարավային մասը, որոնք իրենց խորքային կառուցվածքներով անցողիկ են երկրակեղևի օվկիանոսային և մայրցամաքային տիպերի միջև։
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
*[http://earthquake.usgs.gov/faq/hist.html Historic Earthquakes & Earthquake Statistics - USGS]
*[http://vulcan.wr.usgs.gov/Glossary/PlateTectonics/description_plate_tectonics.html "Ring of Fire", Plate Tectonics, Sea-Floor Spreading, Subduction Zones, "Hot Spots" - USGS]
{{ՀՍՀ}}
|