«Թուրքմենչայի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2009-1-18 → accessdate=2009 թ․ հունվարի 18 (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Պիտակներ՝ Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
Տող 23.
}}
[[Պատկեր:Map Iran 1900-fr.png|մինի|300px|աջից|Ռուսաստանի և Պարսկաստանի մարզերը պայմանագրից հետո և առաջ. Թուրքմանչայում հանձնված մասերը ցույց են տրվել կանաչ և կարմիր գծերով]]
'''Թուրքմենչայի Պայմանագիրը [[1828]]''' ([[ռուսերեն]]՝ Туркманчайский договор. [[պարսկերեն]]՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է [[Ռուսաստան]]ի և [[Պարսկաստան]]ի միջև փետրվարի 21-ին, [[Պարսկաստան]]ի [[Ադրբեջան (Իրան)|Արևելյան Ադրբեջան]] նահանգի '''Թուրքմենչայ''' գյուղում,` [[1826]]-[[1828]] թթ. ռուս–պարսկական պատերազմներին վերջ տալու համար։
 
1828 թ. Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է [[փետրվարի 21]]-ին՝ին Թուրքմենչայ գյուղում` ([[Թավրիզ]]ի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է [[Իվան Պասկևիչ]]ը, Պարսկաստանի կողմից՝ արքայազն Աբաս-Միրզան։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]]ը<ref>{{cite web|url=http://ar.newsarmenia.ru/arm1/20080208/41818158.html|title=Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես|accessdate=2009 թ․ հունվարի 18}}</ref>։
 
Այն կնքելով,` երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին՝մասին. <ref>{{cite web|url=cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm|title=Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ հունվարի 18}}</ref>
 
# Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն,` Իրանը հանձնում է [[Երևան]]ը, և այսօր [[Ադրբեջան]]ի մաս կազմող՝ [[Նախիջևան]]ը, [[Թալիշ]]ը, Օրդուբադը, և Արրան նահանգի [[Մուղան]] շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները, որ Ռուսաստանին էր հանձնել [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] ընթացքում։
# [[Արաքս]]ն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալաիցղալայից մինչև [[Աստարա]]-ի գետի ելանցքը»։
# Պայմանագրի 6-րդ հոդվածի համաձայն,` Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկի (1828թ. արժույթով)։
# Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի համաձայն,` պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները [[Կասպից ծով]]ում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին։
# Իրանը ճանաչում է կապիտուլյացիայի իրավունքներ՝իրավունքներ Պարսկաստանում գտնվող ռուսերի համար։
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն,` Ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը։
# Պայմանագրի 13-րդ հոդվածի համաձայն,` պատերազմի գերիների փոխանակումփոխանակում։
# Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն,` Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ոնցինչպես որ Ռուսաստանը կոնկրետացնի։
# Պայմանագրի 7-րդ հոդվածի համաձայն,` Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո։
# Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր կողմից [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] համաձայնությունների խախտման համար։
# Պայմանագրի 15-րդ հոդվածի համաձայն,` [[Ֆաթհալի Շահ]]ը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևէ խանությունների անջատման շարժունմերը չհալածել։
 
== Աղբյուրներ ==