Վիքիպեդիա

«Վեներա (մոլորակ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2009-07-12 → accessdate=2009 թ․ հուլիսի 12 (8), accessdate=2009-06-28 → accessdate=2009 թ․ հունիսի oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո...
չ դարեր
Տող 282.
=== Երկրից կատարվող հետազոտություններ ===
[[Պատկեր:Vénus télescope.jpg|մինի|Վեներայի ժամանակակից պատկերը կատարված Երկրի մակերևույթին գտնվող աստղադիտակով]]
Մինչև [[XX-րդ դար]]ը Վեներայի մասին ավելին հայտնի չէր։ Այն իրենից ներկայացնում է սկավառակ համարյա առանց առանձնահատկությունների, ինչից ոչինչ չի կարելի դատել նրա մակերևույթի մասին։ Նոր տեղեկություններ ստացվեցին [[Աստղագիտական սպեկտրոգրաֆիա|սպեկտրային]], [[ռադիոլոկացիա|ռադիո-ալիքային]] և [[ուլտրամանուշակագույն ալիքներ|ուլտրամանուշակագույն]] հետազոտության մեթոդների կիրառման հետ։ Առաջին ուլտրամանուշակագույն հետազոտության փորձերը կատարվեցին 1920 թվականին, երբ [[Ֆրանկ Ե. Ռոս]]ը հայտնաբերեց, որ ուլտրամանուշակագույն լուսանկարները պարունակում են նկատելի առանձնահատկություններ, որոնք բացակայում էին տեսանելի և [[ինֆրակարմիր ալիքներ]]ի ճառագայթման մեջ։ Նա ենթադրեց, որ սրա պատճառն է չափազանց խիտ, դեղին մթնոլորտը, որն ունի բարձր տեղաբաշխված [[փետրավոր ամպեր]]<ref>{{cite journal
|last=Ռոս|first=Ֆ. Ե.|year=1928
|title=Վեներայի լուսանկարները|volume=68–92
Տող 562.
1989 թվականին կազմվեցին մոլորակի հյուսիսային կիսագնդի (մակերևույթի երրորդ մասը) քարտեզները 1։5 000 000 մասշտաբով, օգտագործվում էին ամերիկյան «[[Պիոներ Վեներա-1]]» և սովետական «[[Վեներա-15]]» և «[[Վեներա-16]]» կայաններից ստացված տվյալները։ Իսկ ավելի ամբողջական (բացի հարավային բևեռային շրջանները) և ավելի մանրամասն մակերևույթի քարտեզը հնարավոր եղավ ստեղծել «[[Մագելան (ԱՄԿ)|Մագելան]]» կայանի միջոցով, [[1997]] թվականին։ Քարտեզները ստեղծվել էին 1։10 000 000 և 1։50 000 000 մասշտաբներով<ref name="NameR" /><ref name="Rod" />։
 
Երկրաբանական օբյեկտների անվանման կանոնները հաստատվեցին [[Միջազգային աստղագիտական միություն|Միջազգային աստղագիտական միության]] XIX-րդ Վեհաժողովի ժամանակ [[1985]] թվականին, [[ավտոմատ միջմոլորակային կայան]]ներով կատարված հետազոտությունների արդյունքների համադրումից հետո։ Որոշվեց, անվանումների մեջ օգտագործել միայն կանացի անուններ (բացիվերը նշված երեք պատմական բացառությունների)<ref name="NameR">[http://www.galatreya.ru/astrology/archives/IMENABOGIN/ Անունները Վեներայի քարտեզի վրա (galatreya.ru)]</ref>՝
* Խոշոր [[Հարվածային խառնարան|խառնարանները]] անվանվել են հանրահայտ կանանց ազգանուններով, փոքր խառնարանները՝ կանացի անուններ։ Խոշոր խառնարանների անունների օրինակներ՝ [[Իզաբելլա I (Կաստիլիայի թագուհի)|Իզաբելլա]], [[Աննա Ախմատովա|Ախմատովա]], [[Ագնիյա Բարտո|Բարտո]], [[Մարգարետ Միդ|Միդ]] և այլն։ Փոքրերի օրինակներ՝ Ռիտա, Շուշան, Հասմիկ, Վարդ, Անուշ, Անյա և այլն<ref name="NameR" /><ref name="Rod" />։
Վեներայի ռելիեֆի որոշ առանձնահատկություններ ստացել են դիցական, հեքիաթային և լեգենդար կանաց անուններ՝ բարձրադիր վայրերը անվանում են տարբեր ազգերի աստվածուհիների անուններով, ցածրադիր վայրերին տալիս են դիցական տարբեր կերպարների անուններ.
Տող 585.
Վեներան (ինչպես և Մարսն ու Երկիրը) ունի [[քվազիարբանյակ]], {{mpl|2002 VE|68}} [[աստերոիդ]]ը, որը պտտվում է Արեգակի շուրջ, այնպես, որ նրա և Վեներայի միջև գոյություն ունի [[ուղեծրային ռեզոնանս]], արդյունքում բազմաթիվ պտույտների ընթացքում այն մնում է մոլորակի մոտակայքում։
 
XIX-րդ դարում գոյություն ուներ վարկած այն մասին, որ նախկինում [[Մերկուրի (մոլորակ)|Մերկուրին]] եղել է Վեներայի արբանյակը, որը հետագայում «կորսվել» է<ref>''Ս. Ա. Յազև'' «Արեգակնային համակարգի մասին դասախոսություններ. Ուսուցողական ձեռնարկ», — Սանկտ Պետերբուրգ. Լան, 2011, էջ՝ 57-75: ISBN 978-5-8114-1253-2</ref>։ [[1976]] թվականին [[Թոմ վան Ֆլանդերն]]ը և Կ. Ռ. Հարինգտոնը, հիմնվելով մաթեմատիկական հաշվարկների վրա, ցույց տվեցին, որ այդ վարկածը լավ է բացատրում Մերկուրիի ուղեծրի շեղումը (էքսցենտրիսիտետ), նրա Արեգակի շուրջ պտույտի ռեզոնանսային բնույթը, ինչպես նոև Մերկուրի և Վեներա մոլորակների պտույտի մոմենտի կորուստը։ Նույնպես դրանով կարելի է բացատրել Վեներայի հակադարձ պտույտը, մոլորակի մակերևույթի տաքացումը և խիտ մթնոլորտի առաջացումը<ref>[http://www.astrolab.ru/cgi-bin/manager.cgi?id=1&num=593 Վեներայի նախկի՞ն արբանյակը]</ref><ref>''Ռ. Ս. Հարինգտոն; Թ. Ս. Ֆլանդերն'' «Մերկուրիի Վեներայի արբանյակի ուղեծրից հեռանալու շարժման հետազոտությունը», Իկարուս 28, (1976), էջ՝ 435—440։</ref>։
 
=== Վեներայի տերաֆորմում ===
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Վեներա_(մոլորակ)» էջից