«Այրվածք»–ի խմբագրումների տարբերություն

== Այրվածքային շոկ ==

Առաջին ժամերին այրվածքային փոփոխությունները կարող են առաջացնել շոկ։ Դրա հիմքում ընկած է կենսական կարևոր օրգաններում [[արյան շրջանառություն|արյան շրջանառության]] խանգարումը, որը պայմանավորված է արյան թանձրացման հետևանքով նրա ծավալի նկատմամբ։ Վերջինս կապված է արյան շրջանառության վերքային մակերևույթ արյան հեղուկի մասի արտահոսքով։ Այրվածքային շոկը կարող է տևել մինչև 48 ժամ։

[[Պատկեր:Fires world map - DALY - WHO2004.svg|thumb|left|Այրվածքներ ստացած, անաշխատունակ մարդկանց թիվը 100 000 բնակչության հաշվով (2004 թվականի թվյալներ)<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/estimates_country/en/index.html|title=WHO Disease and injury country estimates|date=2009|work=World Health Organization|accessdate=11 ноября 2009|archiveurl=http://www.webcitation.org/613y7C8Ym|archivedate=2011-08-20}}</ref>

{|

== Թունավորում ==

Ավելի ուշ սկսվում է օրգանիզմի [[ինքնաթունավորում]]ը այրված հյուսվածքների քայքայման արգասիքներով, իսկ վերքերի թարախակալման պահից սկսած՝ ախտածին [[բակտերիաներ]]ի կենսագործունեության արգասիքներով և թունավոր նյութերով։ Թունավորումն ուղեկցվում է մարմնի թուլությամբ, բարձր ջերմաստիճանով, [[ախորժակ]]ի բացակայությամբ, նիհարումով, անքնությամբ, հոգեկան խանգարումներով։ Այդ ֆոնի վրա առաջանում են տարբեր բարդություններ, որոնցից ավելի հաճախակի և ծանր են [[թոքաբորբ]]ը, ստամոքսաղիքային համակարգի լորձաթաղանթների խոցային ախտահարումները և արյան վարակումը։

== Այրվածքի տեսակներ ==

[[File:Burn Degree Diagram.svg|thumb|Այրվածքի երեք մակարդակները]]

=== Մակերեսային այրվածքներ ===

=== Խորը այրվածքներ ===

III աստիճանի այրվածքի դեպքում մաշկն ախտահարվում է ամբողջ խորությամբ։ Այրվածքը IV աստիճանի է, երբ ախտահարվում են [[ենթամաշկային բջջանք]]ը, [[մկաններ]]ը և [[ոսկրեր]]ը։ III և IV աստիճանի այրվածքներ խորն են։ Ինքնուրույն սպիանալով՝ կարող են առողջանալ մարմնի մակերևույթի 1%-ից ոչ ավելին զբաղեցնող խոր այրվածքներ։

=== Խորության աստիճանի որոշում ===

Այրվածքից անմիջապես հետո վնասվածքի խորությունը դժվարանում է որոշել նույնիսկ մասնագետը։ I աստիճանի այրվածքի դեպքում մաշկի այրված հատվածները կարմրում են և այտուցվում։ II աստիճանի դեպքում մաշկի վրա առաջանում են թափանցիկ, բաց դեղնավուն հեղուկով լցված բշտիկներ, որոնց տակի մաշկը շատ ցավոտ է։ Ill աստիճանի այրվածքի խորությունը պարզվում է 5-7 օրվա ընթացքում։ Այրվելուց անմիջապես հետո մաշկը դառնում է բաց մոխրագույն։ III աստիճանի այրվածք, ձեռքերի այտուց, արյունազեղումային հատվածներով այրվածքային մակերևույթ (ներգրավված են մաշկի մակերեսային շերտերը) կամ դարչնագույն, շոշափելիս՝ մի քիչ պնդացած։ IV աստիճանի այրվածքի դեպքում մաշկի մակերևույթը դարչնագույն է (ածխանալիս՝ սև), պնդացած, առանց ցավի։

[[Պատկեր:Verbrennung 3grad01.jpg|thumb|150px|Երրորդ մակարդակի մաշկի մեծածավալ այրվածքներ]]

[[Պատկեր:Burns foot.jpg|thumb|150px|IIIբ և IV մակարդակի այրվածքներ, երևում է նեկրոզը և հյուսվածքների քայքայումը]]

=== Կրակով այրվածք ===

Կրակով այրվելիս առաջին օգնությունը ջրով, ծածկոցով, վերարկուով կամ հաստ գործվածքով այն հանգցնելն է։ Հաճախ այրվող հագուստը մարդկանց մոտ խուճապ է առաջացնում, նրանք չեն կողմնորոշվում, սկսում են այս ու այն կողմ նետվել կամ փախչել՝ ուժեղացնելով կրակը։ Նման դեպքերում շրջապատողները պետք է այրվողին կանգնեցնեն, կրակը մարեն և հանեն այրվող հագուստը։

=== Ջերմային այրվածք ===

Եռացող հեղուկով կամ քիմիական նյութերով այրվելիս, պետք է արագ հանել տուժածի տվյալ մասի հագուստը։

=== Քիմիական նյութերով այրվածք ===

Քիմիական նյութերով մաշկը այրվելիս, այն արագ լվանալ առատ ջրով, դնել մանրէազերծած վիրակապ և տուժածին հասցնել հիվանդանոց։ Այրվածքի դեպքում չի կարելի մեզ օգտագործել, քանի որ այն կարող է պարունակել մանրէներ և առաջացնել այրվածքային մակերևույթի թարախակալում։

== Ծանոթագրություններ ==

{{ծանցանկ}}

{{ՀԲՀ}}