«Տպագրահաստոց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ. thumb|Աշխատողը՝ տպագրական դազգահի լծակը պպտեցնելիս Տպագրական դազգահը մեխանիկական մեք...
 
No edit summary
Տող 1.
[[File:Gutenberg press.jpg|thumb|Աշխատողը՝ տպագրական դազգահի լծակը պպտեցնելիս]]
 
'''Տպագրական դազգահը''' մեխանիկական մեքենա է, որի թանաքապատ մասը թղթի կապ այլ տպագրական մակերևույթի վրա ճնշում գործադրելովգործադրելով՝ արտատպում է թանաքը այդ թղթի կամ տպագրական մակերևույթի վրա։
 
[[File:Printer in 1568-ce.png|left|thumb|1568 թվականի սպագրականտպագրական դազգահ։ Այսպիսի դազգահներով կարելի մեկ ժամում 240 անգամ տպել նույնարտատպում էջը։կատարել։]]
Առաջին տպագրական դազգահների գլխավոր մասը մամլիչն է, որի տակ դրվում է դրվում են շարվածքով շրջանակները։ Աշխատողը պետք է շարվածքի վրա ներկ քսի, և այն ծածկի թղթով։ Դրանից հետո դազգահի լծակը պտտեցնելով՝ մամլիչը կարելի է սեղմեր այնպես, որ թուղթը կիպ ու հարթ հպվի շարվածքին։
 
Առաջին տպագրական դազգահների գլխավոր մասը մամլիչն էէր, որի տակ դրվում է դրվում ենէին շարվածքով շրջանակները։ Աշխատողը պետք է շարվածքի վրա ներկ քսիքսեր, և այն ծածկիծածկեր թղթով։ Դրանից հետո դազգահի լծակը պտտեցնելով՝ մամլիչը կարելի էէր սեղմերսեղմել այնպես, որ թուղթը կիպ ու հարթ հպվի շարվածքին։
 
Գրատպության գյուտը մարդկության պատմության մեջ խոշորագույն հայտնագործություններից մեկն էր։ Այն առաջ մղեց կրթությունը, գիտությունն ու գրականությունը։ Շնորհիվ տպագիր գրքի, մարդկության կուտակած գիտելիքները սկսեցին ավելի արագ տարածվել։ Դրանք ավելի ամբողջական էին պահպանվում և փոխանցվում հետագա սերունդներին։
Տող 9 ⟶ 11՝
[[File:Johannes Gutenberg.jpg|thumb|Յոհան Գուտենբերգ]]
 
Առաջին տպագական դազգահը հայտանգործել է գերմանացի [[Յոհան ԳուտենբերգըԳուտենբերգ]]ը 1440-ականներին։
 
== Պատմությունը ==
Մեր թվարկության XIV դարում Եվրոպայում արդեն տարածված էր թուղթ պատրաստելու գործը։ Սակայն գրքերի քանակը չէր բավականացնում, քանի որ Եվրոպայյում գրագիտությունը շարունակ աճում էր։ Բնագրերը բազմացնելու համար արտատպվածք էին կատարում տառերով փորագված փայտյա կամ պղնձյա տախտակներից, սակայն այդ եղանակը շատ անկատար էր և աշխատատար։
 
XV դարի կեսերից գերմանացի Յոհան Գուտենբերգը հայտնագործեց գրատպությունը։ Երկար ու համառ աշխատանքներից հետո նա ստեղծեց մետաղից առանձին լիտերներ (տառեր) ձուլելու եղանակը․ գյուտարարը դրանցով կազմում էր շարվածքի էջեր ու տողեր, որոնցից արտապվածք էր անում թղթ վրա։ Շարժական տպատառերի օգնությամբ հանարվորհնարավոր էր շարել ցանկացած բնագրի ուզած քանակությամբ էջեր։ Գուտենբերգը հայտնագործեց նաև սպագրականտպագրական դազգահը։
[[File:Printer in 1568-ce.png|thumb|1568 թվականի սպագրական դազգահ։ Այսպիսի դազգահներով կարելի մեկ ժամում 240 անգամ տպել նույն էջը։]]
 
XV դարի կեսերից գերմանացի Յոհան Գուտենբերգը հայտնագործեց գրատպությունը։ Երկար ու համառ աշխատանքներից հետո նա ստեղծեց մետաղից առանձին լիտերներ (տառեր) ձուլելու եղանակը․ գյուտարարը դրանցով կազմում էր շարվածքի էջեր ու տողեր, որոնցից արտապվածք էր անում թղթ վրա։ Շարժական տպատառերի օգնությամբ հանարվոր էր շարել ցանկացած բնագրի ուզած քանակությամբ էջեր։ Գուտենբերգը հայտնագործեց նաև սպագրական դազգահը։
 
[[Image:metal movable type.jpg|leftright|thumb|Շարժական տպատառեր]]
 
Մոտավորապես [[1445]] թվականին ԳոիտենբերգըԳուտենբերգը հրատարակեց առաջին տպագիր գիրքը։ Դրանից հետո գրատպությունը Եվրոպայում սկսեց արագորեն տարածվել։ Նրա գյուտից կես դար անց ԵվրպայիԵվրոպայի քաղաքներում գործում էին 1100 տպարան։ ԳրադրաններիԳրադարանների գրադարակները լցվում էին եվրոպական բոլոր լեզուներով տաբեր բնագավառների գրքեր։գրքերով։ Բացի դրանից գրքի գինը այլևս այնքան թանկ չէր, որքաորքան ձեռագիր գրքերը։