«Ստեփան Դեմուրյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{ոճ}}{{վիքիֆիկացում}}
{{ոճ}}{{վիքիֆիկացում}}'''Ստեփան Գուրգենի Դեմուրյան''' (12 հունիսի, 1871, Թիֆլիս - 13 հունվարի, 1934թ Երևան), հայ երաժշտագետ, ֆոլկլորագետ, մանկավարժ, կոմպոզիտոր և երգիչ։
{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Name =Ստեփան Գուրգենի Դեմուրյան
| բնօրինակ_անուն =
| լոգո =
| լոգոյի_լայնություն =
| Img =
| Img_capt =
| Img_size =
| Landscape = Yes
| Background = non_performing_personnel
| Ի ծնե անուն =
| Alias =
| Born = {{ԾԱ|1871|6|12}} [[Թիֆլիս]]
| Died = {{ՄԱՏ|1934|1|13|1871|6|12}} [[Երևան]]
| Origin =
| Instrument =
| Voice_type =
| Genre =
| Occupation = երաժշտագետ<br /> ֆոլկլորագետ<br />մանկավարժ<br />կոմպոզիտոր<br />երգիչ։
| Years_active =
| Label =
| Associated_acts =
| URL =
| Current_members =
| Past_members =
| Notable_instruments =
| Signature =
}}
{{ոճ}}{{վիքիֆիկացում}}'''Ստեփան Գուրգենի Դեմուրյան''' (12[[1871]], [[հունիսի, 187112]], [[Թիֆլիս]]&nbsp;-&nbsp;13[[1934]], [[հունվարի 13]], 1934թ [[Երևան]]), հայ երաժշտագետ, ֆոլկլորագետ, մանկավարժ, կոմպոզիտոր և երգիչ։
 
ՍտեփանՄեծ Դեմուրյանըէ մեծՍտեփան դերԴեմուրյանի խաղացդերը հայ երաժշտական ժառանգության պահպանման և զարգացման գործում, իր անգնահատելի ներդրումն ունեցավ իր ազգագրագիտական, երաժշտագիտական, մանկավարժական գործունեության շնորհիվ։
 
=== Կենսագրություն ===
Ստեփան Դեմուրյանը ծնվել է 1872 թ հունիսի 12-ինթվականին, Թիֆլիսում, ձկնորսի ընտանիքում։ [[XIX դար|XIX դ]] վերջին Թիֆլիսը մտնում էրէ Ռուսական Կայսրության կազմում։ Մոր ջանքերով 1883-1892 թթվականներին ընդունվումխմբավարություն, երգ-երաժշտություն է սովորում [[Ներսիսյան դպրոց]]՝ իբրև գիշերօթիկ սան և սովորում է մինչև 1892 թ։ Այստեղ սովորում է խմբավարություն, երգ-երաժշտություն, իսկում։ 1892 թթվականին դասեր է առնում [[Մակար Եկմալյան]]ի մոտ։ 18921898 թթվականին սկսվումմեկնում է Դեմուրյանի ստեղծագործական կենսագրությունը։ 1898-ին մեկնում է[[Սանկտ Պետերբուրգ|Պետերբուրգ]], ընդունվում է կոնսերվատորիա, սովորում է Ս. Գաբելի մոտ՝ վոկալ արվեստ։ Մասնավոր կարգով զբաղվել է նաև կոմպոզիցիայով։ Ի դեպ, այս դասերիԴասերի ծախսերը հոգացել է [[Ալեքսանդր Սպենդիարյան]]ը։ 1901 թթվականին ստիպված վերադառնում է հայրենիք՝ անավարտ թողնելով ուսումը և նորից սկսում է աշխատել։ 1904 թ ամուսնանում է Օսաննա Հովհաննեսի Յարալյանի հետ (հետագայում՝ Սոֆյա Իվանովնա Դեմուրյան)։ Դեմուրյանի որդիներն են՝ Գուրգեն Դեմուրյանը՝ գիտությունների թեկնածու, բիոքիմիկոս, և Թամարա Դեմուրյանը՝ ՀՀ վաստակավոր արտիստուհի, ասմունքի վարպետ։
Իբրև երգ-երաժշտության դասատու և խմբավար դեմուրյանն աշխատել է [[Շուշի]] քաղաքի թեմական և Մարիամյան դպրոցում (1892-1917, ընդմիջումներով), Գորիում՝ 1895-1898, Ռուսաստանի, Անդրկովկասի և Հյուսիսային կովկասի զանազան քաղաքներում (1903-1924թթ), Բաքվում (1924-1926), Երևանի Աբովյանի և Միասնիկյանի դպրոցներում (1926-1934)։
1921 թթվականին Դեմուրյանն աշխատում է Պյատիգորսկում որպես ուսուցիչ։ Այնտեղ նա անվճար համերգներ է տալիս կարիքավոր ընտանիքների համար և բեմադրում է [[Արմեն Տիգրանյան]]ի [[Անուշ օպերան(օպերա)|Անուշ օպերա]]։ն։
Դեմուրյանների տունը հավաքատեղի էր հայ մտավորականներից շատերի համար։ Այստեղ կարելի էր հանդիպել կոմպոզիտորներ [[Ռոմանոս Մելիքյան]]ին, [[Արամ Քոչարյան]]ին, [[Սպիրիդոն Մելիքյան]]ին, [[Մարտին Մազմանյան]]ին, երգչուհի [[Արուս Բաբայան]]ին, երգիչ [[Պավել Լիսիցյան]]ին և երաժշտագետ [[Ռուբեն Թերլեմեզյան]]ին, գրողներ [[Չարենց]]ին, [[Ազատ Վշտունի]]ին, [[Գուրգեն Մահարի]]ին, դերասաններ [[Ջանան]]ին և [[Հրաչյա Հերսիսյան]]ին, ռեժիսոր [[Վարդան Աճեմյան]]ին և ճարտարապետ [[Գևորգ Քոչար]]ին, նկարիչ [[Միքայել Արուտչյան]]ին։
Մահացել է 1934 թթվականին հունվարի 13-ին կարճատև բայց, տառապալից հիվանդությունից (արյան զեղում) վախճանվեց Ստեփան Դեմուրյանը։։
 
=== Ստեղծագործական գործունեությունը ===
Տող 18 ⟶ 47՝
1929թ. ամռան ամիսներին [[Ստեփանակերտ]]ում կազմակերպել է մասսայական համերգներ, հանդես է եկել տարբեր ակումբներում։
 
[[Պատկեր:Գերեզման` Ստեփան Դեմուրյանի|մինի|Ստեփան Դեմուրյանի գերեզմանը [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]ում]]
Դեմուրյանի գործունեությունը, որը ծավալվել է մանկավարժական և կատարողական ասպարեզում մշտապես զուգակցվել է երաժշագիտական, հավաքչական և գիտական աշխատանքների հետ։ Բոլոր բնագավառներում նա դրսևորել է մասնագիտական բարձր պրոֆեսիոնալիզմ, որը կառուցված է գիտական բազայի հիման վրա և հնարավորություն է տալիս ձևավորել հայ երաժշտագիտական, մանկավարժական և մշկութաբանական կայացման հիմքերը։
 
Մանկավարժությունը և խմբավարությունը կարևոր տեղ են զբաղեցնում Դեմուրյանի ստեղծագործության մեջ։ Նա կարողացել է դասավանդման ճիշտ մեթոդի շնորհիվ աշակերտների և խմբի երգիչների մոտ սեր արթնացնել դեպի երաժշտությունը։ Երգը նրա ընկալմամբ կյանքն իմաստավորող և խթանող մի միջոց էր։
 
== Ընտանիք ==
1904 թվականին ամուսնացել է Օսաննա Հովհաննեսի Յարալյանի հետ (հետագայում՝ Սոֆյա Իվանովնա Դեմուրյան)։ Դեմուրյանի որդիներն են՝ Գուրգեն Դեմուրյանը՝ գիտությունների թեկնածու, բիոքիմիկոս, և Թամարա Դեմուրյանը՝ ՀՀ վաստակավոր արտիստուհի, ասմունքի վարպետ։
 
==Աղբյուրներ==
{{cite book
|author = Մարգարիտ բրուտյանԲրուտյան
|title = Ստեփան Դեմուրյան
|location = Երևան