«Ֆերմենտների միջազգային դասակարգում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «'''ՖՀ համար''' (ֆերմենտների դասակարգում) կամ '''ֆերմենտի կոդ''', ֆերմենտի դասակարգման համար ըստ ընդուն...»:
 
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (23)
Տող 1.
'''ՖՀ համար''' (ֆերմենտների դասակարգում) կամ '''ֆերմենտի կոդ''', ֆերմենտի դասակարգման համար ըստ ընդունված միջազգային ձևաչափի:ձևաչափի։ Ֆերմենտների դասակարգումը հիմնվում և անընդհատ թարմացվում է ''Ֆերմենտների հանձնաժողովի'' կողմից ({{lang-en|Enzyme commission}}, այստեղից էլ «EC number» անվանումը անգլերեն գրականության մեջ, {{lang-ru|Комиссия по ферментам}}), որը բացվել է Կենսաքիմիայի և մոլեկուլային կենսաբանության միջազգային միությունում:միությունում։ Դասակարգված են ավելի քան 3500 ֆերմենտեր:ֆերմենտեր։
 
== Պատմություն ==
Ֆերմենտների անվանակարգը առաջին անգամ մշակվել է [[1955]] թվականին, երբ Կենսաքիմիկոսների միջազգային հանձնաժողովը [[Բրյուսել|Բրյուսելում]]ում սահմանել է ''Ֆերմենտների հանձնաժողով'' (''Enzyme Commission''):։ Անվանակարգի առաջին տարբերակը սահմանվել է [[1961]] թվականին և իր մեջ է ներառել 900 ֆերմենտներ, [[1978]] թվականի դասակարգման մեջ արդեն ներառված էին 2000, իսկ [[1995]] թվականին` 3500 ֆերմենտներ:ֆերմենտներ։
 
== Դասակարգման սկզբունք ==
Ֆերմենտների դասակարգումը հիմնված է նրանց ռեակցիունակության և սուբստրատային սպեցիֆիկության վրա, այլ ոչ թե իրենց [[Սպիտակուց|սպիտակուցայինսպիտակուց]]ային կառուցվածքի վրա:վրա։ ՖՀ համարը ցույց է տալիս ֆերմենտի կատալիզած քիմիական ռեակցիայի տեսակը:տեսակը։ Այդ իսկ պատճառով տարբեր ֆերմենտներ կարող են ունենալ միևնույն ՖՀ-ն` չնայած իրենց կառուցվածքային տարբերությունների:տարբերությունների։ Օրինակ` պանկրեատիկ լիպազը և փայծախի լիպազը պատկանում են ՖՀ [http://www.expasy.org/cgi-bin/nicezyme.pl?3.1.1.3 3.1.1.3] համարին` շնորհիվ իրենց կատալիզած միևնույն քիմիական ռեակցիայի ([[Ճարպ|ճարպերումճարպ]]երում էսթերային կապերի [[հիդրոլիզ]]):։ Բայց առաջին ֆերմենտը մարսողական համակարգի ֆերմենտ է և գործում է աղիներում, իսկ մյուսը պատկանում է այն ֆերմենտների շարքին, որոնք ապահովում են [[Լիպոպրոտեիդներ|լիպոպրոտեինների]] փոխանակությունը [[Արյուն|արյան]] մեջ:մեջ։
 
Գոյություն ունի «[[UniProt]]» տեղեկությունների բազան<ref>{{cite web| publisher = ExPASy| title = ENZYME (Enzyme nomenclature database)| url = http://www.expasy.org/enzyme/| accessdate = 2006-03-14| archiveurl = http://www.webcitation.org/65eEP3DyV| archivedate = 2012-02-22}}</ref>, որտեղ նույնականացնում են սպիտակուցը ըստ իր առաջնային կառուցվածքի:կառուցվածքի։ Այս երկու դասակարգումները լրացնում են միմյանց:միմյանց։
 
=== Համարի ձևաչափ ===
Յուրաքանչյուր դասակարգման համար պարունակում է ՖՀ կրճատումը և չորս թվեր, որոնք իրարից բաժանված են կետերով:կետերով։ Յուրաքանչյուր հաջորդ թիվ ցույց է տալիս ֆերմենտի ավելի մասնակի ֆունկցիաները:ֆունկցիաները։ Քանի որ ֆերմենտների թիվն անընդհատ աճում է և տեղեկությունների բազան անընդհատ թարմացման է ենթարկվում, հնարավոր է ֆերմենտի համարի փոփոխություն կամ նույնիսկ հնարավոր է լինեն համարներ, որոնք զբաղեցված չեն:չեն։
* Առաջին մակարդակի կոդ (''առաջին թիվ'', լինում է 1-6), ցույց է տալիս ֆերմենտների վեց գլխավոր դասերից մեկը:մեկը։
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
Տող 49.
| C-O-լիգազ, C-S-լիգազ, C-N-լիգազ, C-C-լիգազ
|}
* Երկրորդ մակարդակի կոդ (''երկրորդ թիվ''), ցույց է տալիս ենթադասը, որը բնութագրում է այն սուբստրատին, որը մասնակցում է տվյալ տիպի քիմիական ռեակցիային:ռեակցիային։ Օրինակ` տրասֆերազների մոտ երկրորդ թիվը ցույց է տալիս այն խումբը, որը ենթարկվում է տեղափոխմանը:տեղափոխմանը։
* Երրորդ մակարդակի կոդ (''երրորդ թիվ''), ցույց է տալիս ավելի մասնավոր ենթադասեր (ենթաենթադասեր), որոնք տարբերվում են տվյալ ռեակցիաների տիպին մասնակցող դոնորների կամ ակցեպտորների քիմիական բնույթով:բնույթով։ Օրինակ` հիդրոլազների մոտ այս թիվը ցույց է տալիս հիդրոլիզվող կապի բնույթը, իսկ լիազների մոտ` անջատվող խմբի բնույթը:բնույթը։ Առաջին երեք թվերը լիովին որոշում են ֆերմենտի տեսակը:տեսակը։
* Տվյալ ենթաենթադասին պատկանող ֆերմենտները ստանում են իրենց հերթական համարը (''չորրորդ թիվ''):։
Օրինակ` գլյուկոզօքսիդազ ֆերմենտի համարն է ՖՀ [http://www.expasy.org/enzyme/1.1.3.4 1.1.3.4], որը նշանակում է
: ՖՀ 1 — Օքսիդառեդուկտազներ,
: ՖՀ 1.1 — Ալկոհոլօքսիդառեդուկտազներ,
: ՖՀ 1.1.3 — Օքսիդառեդուկտազներ, որոնք օքսիդացնում են CH-OH խումբը և վերականգնում թթվածինը,
: ՖՀ 1.1.3.4 — Օքսիդառեդուկտազներ, որոնք թթվածնի ներկայությամբ օքսիդացնում են գլյուկոզը:
 
Ընդհանուր առմամբ հայտնի են երեք տիպի գլյուկոզօքսիդազներ ստացված տարբեր տիպի օրգանիզմներից: օրգանիզմներից։
 
== Տես նաև ==