«Քոմփթոնի էֆեկտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Նկարագրություն: կետադրություն և բացատներ, փոխարինվեց: ն՝ց → ն՝ ց oգտվելով ԱՎԲ
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ս: → ս։ (10) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Compton-scattering.svg|մինի|Կոմպտոնի էֆեկտը լուսաբանող սխեմա։ <math>\lambda</math> ալիքի երկարությամբ ճառագայթումն ուղղված է ձախից աջ։ Էլեկտրոնի հետ փոխազդելուց հետո ալիքի երկարությունը փոխվում է՝ դառնալով <math>\lambda'</math>։ <math>\ \theta</math>-ն անկյունն է սկզբնական ուղղության նկատմամբ։ Սլաքով պատկերված է ֆոտոնի հետ փոխազդող էլեկտրոնի շարժման ուղղությունը։]]
'''Քոմփթոնի էֆեկտ''', [[էլեկտրամագնիսական ալիք]]ի [[ալիքի երկարություն|երկարության]] մեծացումը՝ ազատ կամ թույլ կապված լիցքավորված մասնիկից, օրինակ, [[էլեկտրոն]]ից ցրվելիս:ցրվելիս։ Հայտնագործել է [[Արթուր Քոմփթոն]]ը 1922 թվականին, իսկ առաջին տեսությունը՝ [[քվանտային մեխանիկա|քվանտային]] պատկերացումների հիման վրա, միմյանցից անկախ մշակել են Արթուր Քոմփթոնը և [[Պետեր Դեբայ]]ը:ը։
 
== Նկարագրություն ==
Քվանտային տեսության համաձայն, էլեկտրամագնիսական ալիքների ցրումը [[լիցքավորված մասնիկներ]]ից դիտարկվում է որպես մասնիկների և [[էլեկտրամագնիսական դաշտ]]ի քվանտների՝ [[ֆոտոն]]ների առաձգական բախման արդյունք:արդյունք։ Ֆոտոնի էներգիան հավասար է հʋ-ի, որտեղ հ-ը [[Պլանկի հաստատուն]]ն է, ʋ-ն՝ էլեկտրամագնիսական ալիքի [[հաճախականություն]]ը:ը։ [[Ֆոտոն]]ի և [[էլեկտրոն]]ի բախման ժամանակ էներգիայի մի մասը փոխանցվում է էլեկտրոնին, իսկ ֆոտոնը, որի էներգիան ավելի փոքր է, շարժվում է այլ ուղղությամբ:ուղղությամբ։ Քանի որ նվազ էներգիայով ֆոտոնին համապատասխանում է փոքր հաճախականություն, ապա [[լույսի ցրում|ցրված լույսի]] ալիքի երկարությունն ավելի մեծ է, քան ընկնող լույսինը:լույսինը։ Ցրման ժամանակ ալիքի երկարության փոփոխությունը կախված չէ ընկնող լույսի հաճախականությունից:հաճախականությունից։
 
Քոմփթոնի էֆեկտի հայտնագործումը լույսի քվանտային տեսության առաջին փորձնական ապացույցներից էր:էր։ Եթե այն էլեկտրոնները, որոնցից առաձգականորեն ցրվում է [[էլեկտրամագնիսական ճառագայթ]]ումը, [[հարաբերականության հատուկ տեսություն|ռելյատիվիստական]] են, ապա ֆոտոնների էներգիան կաճի էլեկտրոնների էներգիայի հաշվին, այսինքն՝ ցրվելիս ալիքի երկարությունը կփոքրանա:կփոքրանա։ Այս երևույթը կոչվում է ''հակադարձ Քոմփթոնի էֆեկտ'': Այն հաճախ օգտագործում են տիեզերական աղբյուրների՝ [[ռենտգենյան ճառագայթ]]ման մեխանիզմը բացատրելիս և այլ դեպքերում:դեպքերում։
 
[[Կատեգորիա:Ատոմային ֆիզիկա]]