«Պետությունների իրավահաջորդություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: բ: → բ։ (4) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 5.
[[Վիեննայի կոնվենցիա 1978|Վիեննայի կոնվենցիան]] ([[1978]]) ամրագրել է՝
{{քաղվածք|''Նորանկախ պետությունը պարտավորված չէ ուժի մեջ թողնել կամ կողմ դառնալ որևէ պայմանագրի միայն այն պատճառով, որ պետությունների փոխհաջորդման օրն այդ պայմանագիրն ուժի մեջ է եղել խնդրո առարկա (պետությունների տարանջատված) տարածքի համար''<ref name="allturkey"/>:|Հոդված 16. Դիրքորոշում նախորդող պետության պայմանագրերի
Պետությունների իրավահաջորդությունն ածանցվում է ինքնիշխանությունից (''sovereignty'')։ Միմիայն երկու ինքնիշխան պետությունների միջև կարող է լինել իրավահաջորդություն։ Ինքնիշխանությունը պետության բացառիկ իրավունքն է՝ կառավարելու սեփական [[Բնակչություն|բնակչության]] հարաբերությունները և զերծ լինելու արտաքին վերահսկողությունից (''Sovereignty is the exclusive right of a State to govern the affairs of its inhabitants – and to be free from external control'')<ref>Slomanson W.R. Fundamental Perspectives on International Law. Belmont, 3rd ed., 2000, p. 206</ref>։
Տող 15.
Նորանկախ երկիրը չի կարող պատասխանատվություն կրել մի բանի համար, օրինակ՝ [[արտաքին քաղաքականություն|արտաքին քաղաքականության]], որի կայացման և ընթացքի վրա ոչ մի ազդեցություն չի ունեցել<ref>: Ի դեպ, [[ԱՄՆ]] արտաքին քաղաքականության մասին օրենքի կրկնամեկնությունը (''Restatement of the Law (3d) of Foreign Relations Law of the United States'') ''tabula rasa''-ի սկզբունքը վերապահում է ոչ միայն նորանկախ երկրներին (''newly independent state''), այլև բոլոր նոր երկրներին (''new states'')</ref>։ Այդպես՝ Հայաստանի ներկայիս Հանրապետությունը չի հանդիսանում ՀԽՍՀ իրավահաջորդը, բայց հանդիսանում է [[1918]]-[[1920]] թվականների [[Հայաստանի առաջին Հանրապետություն|Հայաստանի առաջին Հանրապետության]] իրավահաջորդը<ref name="lragir"/>։
Միջազգային իրավունքի վերոհիշյալ սահմանումից ակնհայտ է, որ պետությունների ընդհանուր իրավահաջորդությունը, որն էության մեջ իրարահաջորդություն է, և պայմանագրերի նկատմամբ իրավահաջորդությունը 2 տարբեր իրավական երևույթներ են։ Այսինքն, երբ առաջ է գալիս նորանկախ երկիր, ապա դա բնավ չի նշանակում, որ այն ժառանգում է նաև տվյալ տարածքին վերաբերող միջազգային իրավունքով ամրագրված պարտավորությունները<ref name="allturkey">[http://allturkey.am/1638/%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D6%87-%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B4/#sthash.vq0Fp5m0.dpbs Պետությունների և պայմանագրերի նկատմամբ իրավահաջորդության հարցը /Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի օրինակով/]</ref><ref>Կոնվենցիան ստորագրման համար բաց է հայտարարվել [[1978]] թվականի [[օգոստոսի 22]]-
Իրավահաջորդությունը լայն առումով և, մասնավորապես պայմանագրային իրավունքների ու պարտավորությունների մասով, ոչ թե պետության կամքի կամ ցանկության հարց է, այլ տվյալ պետության ժառանգած տարածքի կարգավիճակից, չափից և նշանակությունից ածանցվող իրավական հետևություն։
Տող 30.
Քանի որ ինքնիշխանությունը պետության բացառիկ իրավունքն է՝ կառավարելու սեփական բնակչության հարաբերությունները և զերծ լինելու արտաքին վերահսկողությունից, ապա ակնհայտ է, որ [[Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն]]ը երբևէ '''չի եղել ինքնիշխան պետություն'''։ Քանի որ ՀԽՍՀ-ն չի եղել ինքնիշխան պետություն, հետևաբար Հայաստանի Հանրապետությունը չի կարող լինել նրա իրավահաջորդը։ [[1920]] թվականի [[դեկտեմբեր]]ից, երբ Հայաստանը բռնազավթվեց արտաքին ռազմական ուժի կողմից և ՀԽՍՀ-ում օրենքի ուժ ստացան ՌԽՖՍՀ-ում գործող դեկրետները, մինչև [[1991]] թվականի [[սեպտեմբեր]]-[[դեկտեմբեր]]ը (երբ գործում էին միութենական սահմանադրությունը, օրենքներն ու կարգերը), ՀԽՍՀ երբեք բացառիկ իրավունք չի ունեցել ո՛չ սեփական տարածքի և ո՛չ էլ սեփական բնակչության նկատմամբ։
Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխանության վերականգնումը հռչակվել է [[ՀՀ Անկախության հռչակագիր|ՀՀ Անկախության հռչակագրի]] (23.08.1990) 2-րդ կետով. ''«Հայաստանի Հանրապետությունը ինքնիշխան պետություն է՝ օժտված պետական իշխանության գերակայությամբ, անկախությամբ,
== ԽՍՀՄ և ՀՀ իրավահաջորդություն ==
| |||