«Լանթանիդներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
+Կատեգորիա:Քիմիական տարրերի խմբեր, +Կատեգորիա:Ռադիոակտիվ տարրեր, ±Կատեգորիա:Քիմիական տարրեր→Կատեգորիա:Լանթանոիդներ [[:en:WP:HC|ՀոթՔ... |
No edit summary |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Lanthanoide.jpg|right|300px|thumb|Լանթանիդների նմուշները պարզ նյութերի ձևով]]
'''Լանթանիդներ''' ([[լանթան]] և{{lang-gr|''еidos''}} - կերպար, տեսակ)<ref name="red book">{{ռուսերեն գիրք|автор= |часть=IR 3.5 Elements in the Periodic Table|заглавие=Nomenclature of Inorganic Chemistry. IUPAC Recommendations 2005|ссылка=http://old.iupac.org/publications/books/rbook/Red_Book_2005.pdf|викитека= |ответственный=Eds. N. G. Connelly, T. Damhus|издание= |место= |издательство=[[RSC Publishing]]|год=2005|pages=51-52|allpages=366|isbn=0-85404-438-8|тираж= |ref= }}</ref>լանթանոիդներ, լանթանից հետո 58-ից մինչև 71 կարգահամարով 14 [[քիմիական տարրեր]]ից կազմված ընտանիք, որոնք տեղաբաշխված են [[պարբերական համակարգ]]ի 6-8-րդ պարբերության մեջ։
== Ընդհանուր բնութագիր ==
Լանթանիդները բաժանվում են երկու ենթախմբի.
*
*
<center>{{Լանթանիդներ}}</center>
== Հատկություններ ==
Տող 6 ⟶ 14՝
Քիմիական հատկություններով լանթանիդները նման են իրար։ Դա բացատրվում է նրանց ատոմների էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքով։ Միջուկի լիցքի մեծացման հետ արտաքին էլեկտրոնային երկու թաղանթների կառուցվածքը չի փոփոխվում, քանի որ կատարվում է արտաքին 3-րդ թաղանթի էլեկտրոններով 4f մակարդակի լրացում։
=== Լանթանիդների գույները ջրային լուծույթներում ===
{| class="wikitable center centered"
▲* ցերիումային (ներառնում է [[ցերիում]]ը՝ Ce, [[պրազեոդիմ]]ը՝ Pr, [[նեոդիմ]]ը՝ Nd, [[պրոմեթիում]]ը՝ Pm, [[սամարիում]]ը՝ [[եվրոպիում]]ը՝ Eu)
|-----
▲* իտրիումային (ներառնում է [[գադոլինիում]]ը՝ Gd, [[տերբիում]]ը՝ Tb, [[դիսպրոզիում]]ը՝ Dy, [[հոլմիում]]ը՝ Ho, [[էրբիում]]ը՝ Er, [[թուլիում]]ը՝ Tm, [[իտերբիում]]ը՝ Yb, [[լյուտեցիում]]ը՝ Lս)։
|style="background:#dddddd"| օքսիդացման թիվ<ref name="dtv1">''dtv-Atlas zur Chemie''. '''1981''', Teil 1, S. 220.</ref> || 57 || 58 || 59 || 60 || 61 || 62 || 63 || 64 || 65 || 66 || 67 || 68 || 69 || 70 || 71
|-----
| +2
|
|
|
|
|
|style="background:#dd0000; color:#FFFFFF;"| '''Sm<sup>2+</sup>'''<br />''մուգ կարմիր''</font>
| '''Eu<sup>2+</sup>'''<br />''անգույն''
|
|
|
|
|
|style="background:#dd0077; color:#FFFFFF;"| '''Tm<sup>2+</sup>'''</font>
|style="background:#ccff00"| '''Yb<sup>2+</sup>'''
|
|-----
| +3
| '''La<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
| '''Ce<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
|style="background:#ccff00"| '''Pr<sup>3+</sup>'''<br />''դեղնականաչ''
|style="background:#bb00dd; color:#FFFFFF;"| '''Nd<sup>3+</sup>'''</font>
|style="background:#dd00dd; color:#FFFFFF;"| '''Pm<sup>3+</sup>'''''</font>
|style="background:#ffee00"| '''Sm<sup>3+</sup>'''<br />''մուգ դեղին''
| '''Eu<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
| '''Gd<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
| '''Tb<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
|style="background:#ccff00"| '''Dy<sup>3+</sup>'''<br />''դեղնականչ''
|style="background:#ffff00"| '''Ho<sup>3+</sup>'''<br />''դեղին''
|style="background:#ee00dd; color:#FFFFFF;"| '''Er<sup>3+</sup>'''</font>
|style="background:#eeff00"| '''Tm<sup>3+</sup>'''<br />''բաց կանաչ''
| '''Yb<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
| '''Lu<sup>3+</sup>'''<br />''անգույն''
|-----
| +4
|
|style="background:#ffdd00"| '''Ce<sup>4+</sup>'''<br />
|style="background:#ffff00"| '''Pr<sup>4+</sup>'''<br />''դեղին''
|style="background:#7700dd; color:#FFFFFF;"| '''Nd<sup>4+</sup>'''''</font>
|
|
|
|
|style="background:#dd6600"| '''Tb<sup>4+</sup>'''
|style="background:#ffdd00"| '''Dy<sup>4+</sup>'''
|
|
|
|
|
|}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* James E. Huheey: ''Anorganische Chemie'', 1. Auflage, de Gruyter, Berlin 1988, ISBN 3-11-008163-6, S. 873–900.
* Norman N. Greenwood, Alan Earnshaw: ''Chemie der Elemente'', 1. Auflage, VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1571–1600.
* dtv-Atlas zur Chemie '''1981''', Teil 1, S. 216–221.
{{Փոքր պարբերական աղյուսակ}}
| |||