«Մտածողություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մտածել՝ նշանակում է ոչ թե արտացոլել կամ արձագանքել արտաքինի ազդեցությանը, այլ հիմնվելով նախկին փորձի, զգայական ճանաչողության արդի փորձի վրա «ստեղծել» նոր տրամաբանական ձևեր՝ հասկացողություններ, դատողություններ, եզրահանգումներ (ինդուկտիվ և դեդուկտիվ բնույթի)։

* Գագաթային բլթերի զուգորդական դաշտեր, որոնք, միավորելով կեղևից եկող մարմնազգայական ինֆորմացիան ծոծրակային և քունքային շրջանների տեսողական և լսողական կեղևներից եկող ինֆորմացիայի հետ, ապահովում են սեփական մարմնի մասին պատկերացումը [[Տարածություն|տարածության]] մեջ տեղափոխվելիս,

* Ճակատային շրջանի զուգորդական դաշտ, որը ապահովում է որոշման ընդունումը։Կապվածընդունումը։ Կապված է [[լիմբիական համակարգ]]ի հետ, որի շնորհիվ պատկերը հարստանում է հուզականորեն և [[հիշողություն]]ից եկող տեղեկատվությամբ։Ճակատայինտեղեկատվությամբ։ Ճակատային կեղևը նաև ապահովում է նպատակադրումը։Ճակատայիննպատակադրումը։ Ճակատային կեղևը կապված է քունքային կեղևի հետ։ Վերջինս ապահովում է նախորդող փորձից համապատասխան ինֆորմացիայի դուրսբերում, որն օգտագործվում է մտածողության՝ որպես ճանաչողական գործունեության իրականացման ժամանակ։Կեղևիժամանակ։ Կեղևի քունքածոծրակային շրջանները ապահովում են պատկերավոր մտածողության իրականացումը, իսկ ճակատային բաժինները՝ վերացական-խոսքային մտածողությունը։

* Հարճակատային բաժինները իրականացնում են [[վարք]]ի կազմակերպում, կարգավորում, իմաստի հասկացում, գլխավորից երկրորդականի առանձնացում։

# ակնառու-գործնական. մտածողության տեսակ, որը հենվում է [[գործողություն]]ների ընթացքում առարկաների անմիջական [[ընկալում|ընկալման]] վրա։ Սա մտածողության ամենատարրական տեսակն է, որը հիմք է մտածողության ավելի բարդ տեսակների ձևավորման համար։

# բառատրամաբանական. մտածողության տեսակ, որն իրագործվում է [[հասկացություն]]ների հետ տրամաբանական օպերացիաների միջոցով։Այնմիջոցով։ Այն հրանարավորություն է տալիս ճանաչելու հետազոտվող իրականության չդիտարկվող փոխկապակցվածությունները և առկա օրինաչափություններ։

* Որոշակի ընդհանուր գործոն, ընդհանուր ունակություն

Այն ժամանակ, երբ մտածողը չի կարողանում հասնել վերջնական հանգուցալուծման և [[գլխուղեղ]]ում առկա փաստը չի համընկնում նոր փաստի հետ, նա առանձնացնում է տվյալ երևույթը, որում էլ դուրս է բերում որևէ որոշակի ատրիբուտ։ Այդ ատրիբուտը մտածողը ընդունում է որպես տվյալ երևույթի էական կողմ, նրանում դիտարկում է հատկություններ և առանձնացնում հետևանքներ, որոնք առաջին հայացքից թվում են չկապված տվյալ երևույթի հետ, բայց քանի որ դիտվում են տվյալ երևույթի սահմաններում, պետք է կապված լինեն այդ երևույթի հետ։

Հետազոտվողին առաջադրանք առջարկելու ժամանակ առաջացող առաջադրանքի լուծման ձգտումը իրենից ներկայացնում է գրգռիչ, որից կարող են առաջանալ սպեցիֆիկ ռեակցիաների շարք։ Սպեցիֆիկ ռեակցիաները անվանում են օպերացիաներ, ընդ որում առաջադրանքից կախված կարող են առաջանալ ինտելեկտուալ օպերացիաներ կամ շարժողական օպերացիաներ, կամ էլ երկուսը միասին։ Որոշ օպերացիաներ, որոնք [[գիտակցություն|գիտակցության]] կողմից ուղղվում են խնդրի լուծմանը, անվանում են լուծման մեթոդներ։ Խնդրի ռեպրոդուկտիվ լուծման առավել կարևոր մեթոդներից մեկը [[վերհիշում|վերհիշման]] օպրեացիան է։ Վերհիշման գործընթացը հանդես է գալիս որպես համակարգի վերականգնման ինտելեկտուալ օպերացիայի տարատեսակ։Ռեպրոդուկտիվտարատեսակ։ Ռեպրոդուկտիվ գործընթացների (օպերացիաներ, լուծման մեթոդներ) ակտուալացման միջոցով [[հոգեկան]]ում առաջնում են պրոդուկտիվ հոգեկան գործընթացներ։ Մտածողության գործընթացում հիմնական օպերացիան միջոցների ընթացիկ ակտուալացումն է, որը հանդիսանում է համակարգի վերականգնման օպերացիայի հատուկ տարատեսակ։ Եթե ինչ-որ նպատակադրման իրականացման համար արդեն իսկ ձևավորված լուծման մեթոդները բավական չեն, ապա միջոցների ընթացիկ ակտուալացման օպերացիան կիրառելի չէ։ Այս դեպքում իրականանում են ինտելեկտուալ օպերացիաներ, որոնք տանում են որոշման նոր մեթոդների բացահայտմանը։

Եթե իդենտիկ տարրերի և նմանության աստիճանի միջև կորելյացիան բացակայում է և նմանությունը պայմանավորված է երկու ամբողջական երևույթների ֆունկցիոնալ կառուցվածքային նմանությամբ, ապա մենք գործ ունենք [[գեշտալտ]]ի հետ։ Հետազոտությունների հիմնական նպատակն էր պարզել, թե ինչպես է խնդրային իրավիճակից ծնվում լուծումը, ինչ ճանապարհներ կան որոշակի պրոբլեմի լուծման համար։ Հետազոտություններն իրականացրել են հետևյալ ձևով. հետազոտվողներին առաջարկում են ինտելեկտուալ խնդիրներ, որոնց լուծման ժամանակ հետազոտվողները պետք է բարձրաձայն մտածեին։ Ընդ որում, հետազոտվողները չպետք է առանց վերբալիզացիայի թողնեին որևէ միտք՝ անկախ այն բանից, թե որքան այն անմիտ կլիներ։ Այպիսի հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մտածողության ողջ գործընթացը՝ սկսած խնդրի ներկայացումից մինչև վերջնական լուծում, իրենից ներկայացնում է քիչ թե շատ կոնկրետ նախադասությունների շարք։ Այսպիսի վերբալ արտահայտություններում արտացոլվում է հետևյալը՝ լուծման գործընթացը իրենից ներկայացնում է խնդրի զարգացում։ Որոշակի առաջարկվող լուծման վերջնական տեսքը միանգամից չի առաջանում. սկզբում առաջանում է սկզբունքը, լուծման ֆունկցիոնալ նշանակությունը և միայն այդ սկզբունքի հաջորդական կոնկրետացման շնորհիվ առաջանում է համապատասխան լուծման վերջնական տեսքը։ Լուծման որոշակի հատկության հայտնաբերումը հանգեցնում է առաջնային խնդրի վերակառուցման։ Ֆունկցիոնալ նշանակությունները միշտ հանդիսանում են առաջնային պրոբլեմի պրոգուկտիվ վերակառուցումներ։ Սա նշանակում է, որ լուծման գործընթացը ոչ միայն լուծման զարգացում է, այլ նաև խնդրի զարգացում։Որոշակիզարգացում։ Որոշակի լուծման վերջնական տեսքին հասնում ենք միջանկյալ փուլերի միջոցով, որոնցից յուրաքանչյուրը նախորդ փուլի հարաբերությամբ ունի լուծման բնույթ, իսկ հաջորդի հարաբերությամբ՝ խնդրի բնույթ։ Մտածողության գործընթացում որոշիչ դեր ունեն որոշակի էվրիստիկ մեթոդները, որոնք պայմանավորում են լուծման՝ մեկը մյուսին հաջորդող փուլերը։

Մտածողությունը հաճախ մեկնաբանվում է որպես խնդրի լուծման գործընթաց։Խնդիրներըգործընթաց։ Խնդիրները կարող են առաջանալ այս կամ այն պրակտիկ գործունեության ընթացքում կամ էլ կարող են միտումնավոր ստեղծվել։ Երկու դեպքում էլ խնդիրը հանդես է գալիս որպես օբյեկտ, մարդու մտավոր աշխատանքի առարկա։ Խնդիրն ունի որոշակի օբյեկտիվ կառուցվածք, որի պարամետրերից մեկը հանդիսանում է առաջադրանքի բարդությունը։Արհեստականբարդությունը։ Արհեստական կազմված խնդիրների մեջ սովորաբար առանձնացվում են պայմաններ և պահանջներ։

Դրանք որոշում են ճանաչողական պահանջմունքի առաջացման սահմանները։ Պրոբլեմային իրավիճակ չի առաջանում, եթե խնդրի լուծման համար կան բավականաչափ յուրացված գիտելիքներ կամ էլ առկա գիտելիքները հնարավորություն չեն տալիս մարդուն հասկանալ իր առջև դրված ինտելեկտուալ խնդիրը։Պրոբլեմայինխնդիրը։ Պրոբլեմային իրավիճակը բնութագրվում է դժվարության աստիճանով, գործողության կայացման փուլերով և գործողության կառուցվածքային բաղադրիչներով։Խնդրիբաղադրիչներով։ Խնդրի իրական լուծումը օբյեկտի և սուբյեկտի փոխհարաբերություն է, որի ընթացքում փոփոխվում է ոչ միայն խնդիրը՝ մտածողության օբյեկտը, այլև սուբյեկտը։

Զգայապես չզննվող երևույթների շարքին են պատկանում ոչ միայն այն, որ մենք գիտակցում ենք, մտածում ենք կամ այն, ինչի մասին մտածում ենքենք՝ ՝իրենցիրենց հատկություններով, [[հարաբերություն]]ներով, այլև հենց [[դատողություն|դատողության]] ակտերի էությունը և մեր գործունեության բազմազան դրսևորումը. Գիտակցության տվյալ բովանդակության նկատմամբ մեր հարաբերության ֆունկցիաները՝ խմբավորումը և սահմանումը, ճանաչումը կամ ժխտումը։

Ըստ այն հեղինակի՝ մենք ուղղում ենք մեր [[աչք]]երը ինչ-որ բանի և դրա հետ մեկտեղ լարում մեր [[մկան]]ները, քանի որ ցանկանում ենք այն տեսնել. ակտիվությունը գալիս է առաջին պլան, իսկ ընկալման ակտը և պատկերացման

Ըստ Վերթհայմերի՝ խնդրային իրավիճակը մեկուսացված չէ, հենց դրա համար էլ այն տանում է որոշման, կառուցվածքային եզրափակման։ Նմանապես, լուծված խնդիրը չպետք է լինի իր մեջ եզրափակված։ այն նորից կարող է գործարկվել որպես մաս, որը ստիպում է դուրս գալու նրա սահմանններից, դիտարկելու և իմաստավորելու ավելի ընդարձակ դաշտ։ Հաճախ վերջինս երկարատև գործընթաց է, որը բնորոշվում է խոչընդոտների հաղթահարմամբ։ Այս առիթով, Վերթհայմերը նշում է, որ ասվածը ճիշտ է ոչ միայն առնձին [[անհատ]]ների, այլև [[սոցիում]]ի համար, քանի որ մեծագույն խնդիրները փոխանցվում են սերնդեսերունդ, և անհատը գործում է նախ և առաջ ոչ թե որպես անհատ, այլ որպես խմբի անդամ՝ ներառված ինչպես սոցիալական, այնպես էլ պատմական դաշտի մեջ։

Գիտության մեջ առկա են դժվարություններ այն հարցի կապակցությամբ, թե ինչպես են մտածողության գործընթացում միավորվում իրենց էությամբ տարբեր առարկաներ կամ, առանձնացվում առարկաներ, որոնք իրականում սերտորեն կապված են միմյանց հետ։ Երկու խումբ օբյեկտներ, որոնք նույնական են ատոմիստական տեսանկյունից , կառուցվածքայնորեն կարող են նշանակել տարբեր իրեր., կարող են միանգամայն տարբեր լինել իրենց էությամբ։ ճիշտ է նաև հակառակ պնդումը. Ատոմիստական տեսանկյունից տարբեր օբյեկտների գործողություններ կարող են կառուցվածքայնորեն միանման լինել։՚լինել։ ՚

Լուծվող խնդրի մոտիվացիայի ինտենսիվությունը մեծանում է, աշխատանքի արդյունավետությունը նույնպես մեծանում է, բայց մինչև որոշակի սահման։ Դրանից հետո մոտիվացիայի ցանկացած բարձրացում կհանգեցնի խնդրին լուծման արդյունավետության նվազման։ Իհարակե, [[մոտիվացիա]]յի «օպտիմալ» ինտենսիվությունը խիստ տատանվում է մի մարդուց մյուսին։ Այդ տատանումները կախված եմ մարդու անձնային բնութագրերից։

Օրինակ, հետազոտվող օբյեկտի նկատմամաբ մեր գիտելիքների մեծացմանը զուգընթաց՝ նրա իրավիճակային հատկանիշները մղվում են երկրորդ պլան։ Պարզվում է, որ դիրքորոշման էֆեկտը հեշտությամբ դրսևորվում է ցածր ինտելետով մարդկանց մոտ։

# Ինետելեկտ. Ինտելեկտը մարդու հարաբերականորեն կայուն ունակությունն է, որը նա օգտագործում է խնդրի լուծման յուրաքանչյուր իրավիճակում՝ անընդհատ [[Ակտիվություն (հոգեբանություն)|ակտիվությա]]մբ։ Բարձ և ցածր IQ ունեցող երեխաների հետազոոտությունները ցույց են տվել, որ բարձր IQ –ով երեխաները ցույց են տալիս իրենց վարկածները ստուգելու լավ ունակություն, արդյունքում բացառելով բոլոր սխալ լուծումները։

Կարելի է գտնվել խնդրի հասունացման փուլում այլ խնդրի լուծման նախապատրաստման համար տվյալների հավաքի կամ մեկ այլ խնդրի եզրակացությունների ստուգման ժամանակ։ Նույնիսկ միևնույն խնդրի դեպքում նրա մի մասը կարող է անգիտակցաբար հասունանալ, այն դեպքում , երբ մենք գիտակցաբար իրագործում ենք նրա այլ մասի լուծման կամ ստուգման նախապատրաստումը։ Նախապատրաստման փուլը ներառում է ողջ ինտելեկտուալ [[Ուսուցում|ուսուցման]] գործընթացը։ Կրթված [[մարդ]]ը տիրապետում է արդեն իսկ սովորած [[հասկացություն]]ների և փաստերի պաշարի՝ ձեռք բերված կամածին դիտման և [[մտապահում|մտապահման]] ընթացքում։ Ստուգումը՝ վերջին փուլը, որոշակիորեն հիշեցնում է նախապատրաստման փուլը, լիովին գիտակցված է։