«Մակրոէկոնոմիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Չնայած նրան , որ մակրոէկոնոմիկան նոր գիտություն է ուսումնասիրությունը սկսվել է դեռևս «Քեյնսան հեղափոխությունից» շատ առաջ։

19-րդ դարում առաջացավ [[մարքսիզմ]]ը և մարքսիստական քաղաքական տնտեսությունը, որի հիմնադիրները համարվում են [[Կարլ Մարքս]]ը և [[Ֆեդիրիխ Էնգելս]]ը։ Մարքսի տնտեսագիտական գաղափարները նշանակալից ազդեցություն են ունեցել մակրոտնտեսագիտության տեսության զարգացման վրա։ Ներմուծվում և ակտիվորեն զարգանում են նոր հասկացություններ, ինչպիսիք են` հավելյալ արժեքը, արտադրական հարաբերոՄակրոէկոնոմիկա գիտությունը զբաղվում է այնպիսի հարցերով, որոնց պատասխանները անհնար է գտնել միկրոէկոնոմիկայի մակարդակներում։ Նշենք մակրոէկոնոմիկայի խնդիրները։ւթյուններըխնդիրները։ ւթյունները, պարզ և ընդլայնված վերարտադրությունը։

[[19-րդ դար]]ի վերջին ձևավորված ավստրիական տնտեսագիտական դպրոցի ներկայացուցիչները ընդգծում էին շուկայի գնային մեխանիզմի ինքնակազմավորվող ուժերի դերը։ Տվյալ մոտեցման հիմքն այն պնդումն է, որ մարդկային վարքագծի բարդությունը և շուկայի բնույթի մշտական փոփոխությունը դարձնում են տնտեսության մեջ մաթեմատիկական մոդելավորումը բացառապես բարդ (եթե ընդհանրապես հնարավոր է )։ Մակրոտնտեսագիտական խնդիրները ուսումնասիրելիս , ներառյալ դրամական ցիկլի բնույթի ուսումնասիրությունը, ավստրիական դպրոցը հիմնական շեշտը դնում է հետերոգենեսության և կապիտալի ժամանակավոր կառուցվածքի վրա։

Քեյնսան տնտեսագիտական դպրոցը ստեղծվել է բրիտանացի տնտեսագետ [[Ջոն Մեյնարդ Քեյնս]]ի կողմից [[1936]] վականին , երբ նա հրատարակեց իր «Զբաղվածության, տոկոսի և փողի ընդհանուր տեսություն» գիրքը։ Մինչ այդ Մեծ ճգնաժամը խարխլել էր հավատը դասական «ավտոմատացված» տնտեսագիտության հիմքերը։ Քեյնսը, ելնելով իր ուսումնասիրություններից, [[Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմ]]ի և [[1929]]-[[1933]] թվականների մեծ դեպրեսայի փորձից եկավ եզրահանգումների, որոնցով լիովին հերքեց դասականների գաղափարները։ Նախ և առաջ Քեյնսը ենթադրեց, որ շուկայում չի կարող լինել միայն կատարյալ մրցակցություն։ Երկրորդ Քեյնսը ենթադրում էր, որ կարճաժամկետ հատվածում գները կարող են չփոխվել։ Ըստ քեյնսականության տնտեսությունը կարող է լինել անկայուն։ Քեյնսը համոզված էր, որ կոնկրետ իրադրություններում շուկան չի կարող ինքնուրուն դիմակայել. երբեմն պետությունը պետք է միջամտի տնտեսությանը, որպեսզի վերացնի թերությունները։ Այսպիսով, Քեյնսը համարվում է [[խառը տնտեսական համակարգ]]ի կողմնակիցը։

Ռացիոնալ սպասումների տեսությունը առաջացել է 1970-ական թվականներին ամերիկացի տնտեսագետ [[Ռոբերտ Լուկասի]] կողմից։ Կարևոր ներկայացուցիչնեից է համարվում նաև [[Թոմաս Սադժենտ]]ը։ «Նոր դասականները» հիմնվում են տեղեկատվության անհամաչափության սկզբունքի վրա և մակրոտնտեսագիտական գործակալների արդյունավետության վրա. Տրամադրվող տնտեսական տեղեկատվության որակը համարվում է տնտեսության վարքի կարևոր չափանիշներից մեկը։ Այսպիսով տվյալ դպրոցի ներկայացուցիչները գտնում են , որ եթե բոլոր տնտեսագետ գործակալները իրենց վարքագծում լինեն արդյունավետ, եթե նրանց տրամադրվեն կատարյալ տեղեկատվություն, ապա տնեսությունը չի կարող լինել անկայուն։ Կարծում էին նաև, որ .քանի որ մարդիկ ռացիոնալ են, ապա «միևնույն սխալը չեն կարող կրկնել կրկնակի », այսինքն կարող են արագ հարմարվել տնտեսության ցանկացած իրավիճակում։ Արդյունքում բոլոր գործակալները կարող են կանխատեսել այն, ինչ կարող է տեղի ունենալ , եթե պետությունը օգտագործի միևնույն մեթոդները տնտեսության կարգավորման համար։

* ''Հոսքեր' - փոփոխականներ, որոնք ուսումնասիրվում են որոշակի ժամանակահատվածում (օրինակ մեկ տարում) ։ Հոսքերին կարելի է վերագրել այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են ներդրումները , պետական բյուջեի վիճակը (ավելցուկ և պակասուրդ) ներկրում և արտահանում, ՀՆա։

Մակրոտնտեսագիտական վերլուծության ցուցանիշները բաժանվում են երկու խմբի՝ ''դրական'' վերլուծություն և ''նորմատիվային'' ։ Առաջինը որոշում և բացատրում է տնտեսության վարքագիծը և հանդիսանում է հիմք տնտեսության ապագայի կանխատեսումների համար։ Նորմատիվ վերլուծությունը ցույց է տալիս ''ինչ պետք է անել'' և ինչպիսի տնտեսական ձևափոխումներպետք է կատարվեն։ Որպես օրենք նորմատիվ վերլուծությունը հանդիսանում է ամբողջական տնտեսական հետազոտության քաղաքական մոտեցում։ Մակրոտնտեսական հետազոտությունները արվում են «''ceteris paribus''» («այլ հավասար պայմաններում») ռեժիմով , այսինքն մեկ փոփոխական դիտարկման դեպքում մյուսները մնում են անփոփոխոխ։

Որոշ տնտեսագետներ ավելացնում են նաև այդ ցուցակին ''մարդկային կապիտալը'' կարողություններ , մարդկանց տաղանդը , որը թույլ է տալիս ավելացնել արտադրողականությունը։

* ''Կազմակերպությունների'' - ապրանքների և ծառայությունների հիմնական արտադրողների գլխավոր նպատակն է , առավելագույնի հասցնել սեփական շահույթը։ Հանդիսանում են արժեթղթերի շուկայի հիմնական պարտատերերը։ Կազմակերպությունները ապրանքների և ծառայությունների ներդրումից ստանում են շահույթ։ Կազմակերպությունների հիմնական ծախսերն են համարվում` հարկերը, ներդրումային ծախսերը և ռեսուրսների օգտագործման համար վճարները տնային տնտեսություններին։

Որպես կանոն, պետության քաղաքականությունը կախվածէ տվյալ երկրի տնտեսության վիճակից, այսինքն նրանից, թե պարբերաշրջանի, որ փուլում է գտնվում տվյալ երկիրը. վերելք, թե վայրէջք։ Եթե երկիրը գտնվում է վայրէջքում , ապա կառավարությունը վարում է ''խթանող տնտեսական քաղաքականություն'', որպեսզի երկիրը հանի ճգնաժամից։ Եթե երկիրը վերելք է ապրում, ապա կառավարությունը իրականացնում է ''զսպող տնտեսական քաղաքականություն'' որպեսզի թույլ չտա բարձր մակարդակի [[ինֆլյացիա]] երկրում։ Տնտեսության տեսությունը առանձնացնում է տնտեսական քաղաքականության երկու ձև, որը կարող է իրականացնել պետությունը։

[[Ֆիսկալ քաղաքականություն]]- պետության կարգավորիչ քաղաքականություն, որի նպատակն է մեղմել տնտեսական պարբերաշրջանները ամբողջական խնայողությունների ցուցանիշների փոփոխության միջոցով։ Տվյալ տնտեսության հիմնական գործիքները հանդիսանում են զուտ հարկերը և ապրանքների և ծառայությունների պետական գնումները։ Եթե երկրում անկում է, ապա կառավարությունը կարող է ավելացնել պետական գնումները կամ կրճատել հարկերը ամբողջական թողարկման ավելացան համար։ Եթե տնտեսությունը վերելքում է , ապա հակառակը` իջեցնել գնումները, ավելացնել հարկերը։

Ֆիսկալ քաղաքականությունը ունի նաև իր թերությունները։ Պետությունը , ինչպես յուրաքանչյուր մակրոտնտեսական գործակալ կարող է վնասներ կրել, այսինքն ունենալ պետական բյուջեի պակասուրդ։ Ավելցուկային միջոցների մեծ պաշարները նույնպես վնաս են պետության համար։ Ոչ գրագետ քաղաքականության վարումը կարող է բերել լուրջ ''անհավասարակշռություն պետական բյուջեում''։ Ֆիսկալ քաղաքականության հիմնական խնդիրները տնտեսագետները համարում են ''Crowding-out-ի էֆեկտ (դուրսգրման էֆեկտ) '', երբ պետական ծախսերի աճի դեպքում` վարկային միջոցների շուկայում որոշակի ռեակցիայի պատճառով, իջնում է ներդրումների ծավալը երկրում , որը դանդաղեցնում է երկրի զարգացման տեմպը։