«Անագ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: է: → է։ (5) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 120.
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=50}}
'''Անագ''' ({{lang-lat|''Stannum''}}), քիմիական նշանը՝ '''Sn''' (կարդացվում է՝ ստաննում), տարրերի [[պարբերական համակարգ]]ի 4-րդ խմբի [[քիմիական տարր]], կարգահամարը՝ 50<ref>[http://www.iupac.org/reports/periodic_table Таблица Менделеева] на сайте [[ИЮПАК]].</ref>, ատոմական զանգվածը՝ 118,69։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s²5p² է։ Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 [[օքսիդացման աստիճան]]ներ ([[վալենտականություն]]երը համապատասխանաբար՝ II և IV)։ Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում։ Վերջինս ''β'' ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է՝ T<sub>1/2</sub> = 10<sup>16</sup>•10<sup>17</sup> տարի։ Անագը սպիտակ, արծաթափայլ, կռելի, փափուկ [[մետաղ]]
== Պատմություն ==
Տող 147.
=== Հանքանյութեր===
[[Պատկեր:Cassiterite09.jpg|մինի|Կասիտերիտ բյուրեղը]]
Անագի համաշխարհային պաշարները գտնվում են [[Հարավային Ասիա]]յում, հիմականում [[Չինաստան]]ում, [[Ինդոնեզիա]]յում, [[Մալազիա]]յում և [[Թայլանդ]]
ԽՍՀՄ-ում անագի հանքանյութերով առավել հարուստ են [[Հեռավոր Արևելք]]ի շրջանները, [[Անդրբայկալյան երկրամաս|Անդրբայկալ]]ը, [[Ղազախս տան]]ը։ ՀՍԽՀ-ում անագի երևակումներ կան [[Սևանի ավազան]]ում, [[Հրազդան]]ի և [[Ստեփանավան]]ի շրջաններում։
Տող 208.
Անագը սպիտակ, արծաթափայլ, կռելի, փափուկ արծաթափայլ [[մետաղ]] է։ Հալման ջերմաստիճանը՝ 231,9 °C, եռմանը՝ 2362 °C։ Հայտնի են անագի α ([[խտություն]]ը՝ 5846,6 կգ/մ<sup>3</sup>) և β (խտությունը՝ 7298,4 կգ/մ<sup>3</sup>) [[Ալոտրոպ ձևափոխություններ|ալոտրոպային ձևափոխություններ]]ը։ 13,2 °C-ից ցածր ջերմաստիճաններում β անագը փոխակերպվում է մոխրագույն փոշու, որը կիսահաղորդչային հատկություններ ունեցող α անագն է։
Անագը սովորական պայմաններում քիմիապես կայուն Է, օդում դանդաղ խամրում է օքսիդի բարակ թաղանթով պատվելու պատճառով։ Քիմիական միացություններում անագը լինում է քառարժեք և երկարժեք։ Երկարժեք անագը հեշտությամբ օքսիդանում Է՝ վերածվելով քառարժեք
*Խտությունը 20 °С պինդ վիճակում՝ 7,3 գ/սմ³, հեղուկ վիճակում հալման ջերմաստիճանը՝ 6,98 գ/սմ³,
Տող 264.
[[1912]] թվականին կործանվել է անգլիացի բևեռախույզ Ռ. Սկոտի անտարկտիկական արշավախումբը, որովհետև նավը մնացել էր առանց վառելանյութի<ref>{{cite news|url=http://www.straightdope.com/columns/read/2764/napoleon-complex|title=Оловянная чума погубила армию Наполеона|date=2 мая 2008|publisher=|accessdate=2014-11-6}}</ref> ։ Հեղուկ վառելանյութը պահված էր անագով զոդված անոթներում, իսկ անագը սաստիկ ցրտերից «հիվանդացել», փոշիացել էր, և վառելիքը լցվել էր [[ծով]]ը։
«Անագի ժանտախտը» կոչվում է նաև «անագի թանգարանային հիվանդություն», որովհետև դրանով առավել հաճախ «հիվանդանում» են չջեռուցվող շենքերում պահվող անագե իրերը։ Տվյալ երևույթը կանխելու համար սպիտակ անագին ավելացնում են բիսմուտ, [[կապար]] և [[անտիմոն]], որոնք կտրուկ դանդաղեցնում են անագի այդ վտանգավոր
== Իզոտոպներ ==
| |||