«Թվի քերականական կարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական, փոխարինվեց: ։Ը → ։ Ը
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ջ: → ջ։ (17) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Թիվ''', [[քերականական կարգ]], դրսևորվում է [[գոյական]]ական, [[դերանուն|դերանվանական]] ու [[բայ]]ական համակարգերում, [[հին հայերեն]]ում` նաև [[ածական]]ների ու [[թվական]]ների մեջ:մեջ։ Ժամանակակից հայերենում ունի երկու դրսևորում` [[եզակի թիվ]] և [[հոգնակի թիվ]]։ [[Գրաբար]]ում, [[Միջին հայերեն|միջին գրական հայերենում]], ինչպես նաև որոշ բարբառներում պահպանվում են նաև [[երկակի թիվ|երկակի թվի]] հետքեր<ref>Հ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, 1987, էջ 226:</ref>։
== Գոյականի թվի քերականական կարգ ==
=== Եզակի թիվ ===
{{հիմնական|եզակի թիվ}}
Եզակի թիվը ցույց է տալիս մեկ առարկա։ Սովորաբար այն բառի ուղիղ ձևն է։ Եզակին բազմանշանակ է, այն ցույց է տալիս ոչ միայն մեկ առարկա, այլև տվյալ տեսակի առարկաներից յուրաքանչյուրի քանակային հարաբերությունը, նրանց այս կամ այն խումբը և այլն, օրինակ` ''Ծառից խնձոր ընկավ:ընկավ։ Խնձորն օգտակար միրգ է:է։ Աղջիկը խնձոր էր քաղում:քաղում։'' Առաջին նախադասության մեջ խոսքը վերաբերում է մեկ առարկայի, երկրորդում` տվյալ տեսակի բոլոր առարկաներին, իսկ երրորդում եզակի թվով դրված բառը վերաբերում է նույն տեսակի առարկաների մի խմբին։
=== Հոգնակի թիվ ===
{{հիմնական|հոգնակի թիվ}}
Տող 17.
 
Հոգնակի թիվը կարող է արտահայտել տարբեր նշանակությւոններ`
*«մեկից ավելի» - «Սեղանին գրքրեր կան:կան։» = «Սեղանին մեկից ավելի գրքրե կան:կան։»,
*«յուրաքանչյուրը» - «Էլեկտրոններն ունեն բացասական լիցք:լիցք։» = «Յուրաքանչյուր էլեկտրոն ունի բացասական լիցք:լիցք։»,
*«տիպականություն» - «Թռչունները կարողանում են թռչել:թռչել։» = «Տիպիկ թռչունը կարող է թռչել:թռչել։»,
*«վերոհիշյալներից յուրաքանչյուրը» - «Մեր տուն եկան Արամն ու Արմենը:Արմենը։ Հյուրերը մնացին մինչ երեկո:երեկո։»,
*«մեշամասնություն» - «Հայերը քվեարկեցին հանուն անկախության:անկախության։»,
*«մեծ խումբ» - «Խավարասերների ներկայությունը տունը դարձնում է անտանելի:անտանելի։»,
*հարգալից դիմում - «Դուք կարող եք ներս մտնել:մտնել։» և այլն։
=== Հավաքական գոյականներ ===
''Հավաքական գոյականները'' ցույց են տալիս միատեսակ առարկաների հավաքական ամբողջություն, բազմություն։ Դրանք ձևով եզակի են, նախադասության մեջ գործածվում են որպես եզակի գոյականներ, բայց արտահայտում են հոգնակի թվի իմաստ, օրինակ` ''ուսանողություն, հայություն, գյուղացիություն:գյուղացիություն։ Ուսանողությունը նշեց բուհի հիմնադրման 20-ամյակը:ամյակը։''։ Սրանք սովորաբար կարող են փոխարինվել համապատասխան հոգնակի թվով, օրինակ` ''Ուսանողները նշեցին բուհի հիմնադրման 20-ամյակը''։
 
Հայերենում հավաքական գոյականներ են կազմվում ''-ություն, -եղեն, -անք, -ենք, -ոնք, -այք, -անի'' [[ածանց]]ներով, ինչպես` ''երիտասարդություն, Վարդանանք, ամանեղեն, դեղորայք, առածանի'' և այլն։