Ֆաշիզմը ձևավորվել է [[Իտալիա|Իտալիայում]]: Այդ հասկացությունը ծագել է ֆաշիո (խուրձ, միություն) բառից:բառից։ Ֆաշիոն կամ ֆասցիան կարմիր ժապավենով ամրացված կեչու ճյուղերի տրցակ է:է։ Այդ ճյուղերից հյուսվում էին լիկտորների՝ [[Հին Հռոմ|Հին Հռոմի]] բարձրաստիճան պաշտոնյաների թիկնապահների տապարները:տապարները։ Հռոմեացիների համար իշխանության խորհրդանիշ հանդիսացող ֆասցիաներն արտացոլվեցին [[Բենիտո Մուսոլինի |Մուսսոլինիի]] կուսակցության զինանշանի վրա:վրա։ Ֆաշիզմի ծագումն ու ամրա պնդումն ունեին հիմնավոր պատճառներ:պատճառներ։ Պատերազմից հետո Իտալիան «հաղթող երկրների մեջ պարտված» պետություն էր:էր։ Նա ոչ միայն չունեցավ տարածքային ձեռքբերումներ, այլև կրեց նյութական ու մարդկային խոշոր կորուստներ:ներ։ Տնտեսական դժվարությունները դժգոհության և ճգնաժամի պատճառ դարձան:դարձան։ [[1919]]–[[1922]] թվականներին փոխվեց հինգ կառավարություն:կառավարություն։ [[Միապետություն|Միապետությունը]]՝ Վիկտոր Էմանուիլ 3-րդ–ի գլխավորությամբ, անկարող էր կարգավորելու ներքին և արտաքին քաղաքական խնդիրները:խնդիրները։ Զորացրված զինվորականներն ու երիտասարդությունը գտնում էին, որ դաշնակիցները թալանել են Իտալիան:Իտալիան։ Հասարակական գիտակցության մեջ լայն տարածում էր գտնում փոփոխությունների ձգտումը:ձգտումը։ Դեռ [[1919]] թվականին իտալական ֆաշիզմի առաջնորդ (իտալերեն` դուչե) Մուսսոլինին հիմնեց «Ֆաշի դի կոմբատիմենտոն» («Մարտական միություն»), որ տեղից էլ տարածվեց շարժման անունը:անունը։ [[1922]] թվականի հոկտեմբերին կազմակերպելով իր հետևորդների «Արշավը դեպի Հռոմ» և ստանձնելով վարչապետի պաշտոնը՝ նա սկսեց ամրապնդել իր վարչակարգը:վարչակարգը։
== Մուսսոլինիական «պաշտամունք» ==
[[Պատկեր:March on Rome.jpg|մինի|Բենիտո Մուսսոլինի, 1922 թվական]]
Արդեն [[1925]] թվականին ընդունված օրենսդրական ակտերով Մուսսոլինին ազատվում էր պառլամենտի առջև ունեցած պատասխանատվությունից:պատասխանատվությունից։ Օրենքների նախագծերը չէին կարող խորհրդարանի քննարկմանը դրվել առանց կառավարության ղեկավարի համաձայնության:համաձայնության։ Ամբողջատիրական վարչակարգի վերջնական ամրապնդումը տեղի ունեցավ [[1926]] թվականին:թվականին։ Կուսակցություններն ու կազմակերպությունները, բացի ֆաշիստականից, ցրվեցին և օրենքից դուրս հայտարարվեցին:հայտարարվեցին։ Իտալիայում արմատավորվում էր Մուսսոլինիի պաշտամունքը:պաշտամունքը։ «Մուսսոլինին միշտ իրավացի է» կարգախոսը կարելի էր հանդիպել ամենուր:ամենուր։ Նրա հռչակած նպատակը ազգի վեհության ապահովումն էր, Հին Հռոմի փառքի վերականգնումը:վերականգնումը։ Իտալական ֆաշիզմն անհամեմատ ավելի լիբերալ էր գերմանական նացիզմից:նացիզմից։ Մուսսոլինին անհեթեթություն էր համարում գերմանացիների՝ իբրև բարձրագույն ռասայի մարմնավորման գաղափարը:գաղափարը։ Ինչ վերաբերում է հակահրեական տեսություններին, ապա Մուսսոլինին այն անվանում էր «գերմանական չարիք» և ասում, որ Իտալիայում չկա [[հրեական հարց]]:
[[Պատկեր:Mussolini&Hitler1.gif|մինի|ձախից|Մուսսոլինին և Հիտլերը]]
Իտալիայում շրջանառության մեջ դրվեց կորպորատիվ համակարգը:համակարգը։ Տնտեսության հիմնական ճյուղերն ու սոցիալական ոլորտը հանդես էին գալիս իբրև առանձին միավորներ՝ ի դեմս կորպորացիաների (ընկերությունների): Դրա նպատակը կարգապահ տնտեսության և կայուն սոցիալական համակարգի ստեղծումն էր:էր։ Դասակարգային պայքարը այս համակարգի օգնությամբ բացառվում էր:էր։ Շրջանառության մեջ դրվեց նաև ավտարկիան` ինքնաապահովումը:ինքնաապահովումը։ Նպատակը մեկն էր` այն ամենը, ինչ ներմուծվում էր, արտադրել Իտալիայում:լիայում։ Մուսսոլինիի օրոք Իտալիան ունեցավ տարածքային ձեռքբերումներ ([[Եթովպիա]], [[Ալբանիա]]): Նա մտադիր էր նաև [[Միջերկրական ծով|Միջերկրական ծովը]] վերածելու «իտալական լճի»: Մուսսոլինիի կարևոր ձեռքբերումներից էր [[Վատիկան|Վատիկանի]] հետ պայմանագրի կնքումը [[1929]] թվաանին:թվաանին։ Դրանով Իտալիան և Վատիկանը միմյանց ճանաչում էին իբրև սուվերեն պետություններ:պետություններ։ Մուսսոլինին նաև հակաթուրքական տրամադրություններ ունեցող գործիչ էր:էր։ Նա մտադիր էր տարածքային ձեռքբերում ներ ունենալ ի հաշիվ Թուրքիայի:Թուրքիայի։ Գիտակցելով, որ այդ հարցում հայերը կարող են օգտակար լինել, նա ընդգծում էր հայ ժողովրդի նկատմամբ իր համակրանքը:համակրանքը։ Մուսսոլինին մեծ օգնություն ցուցաբերեց հայերին:հայերին։ [[Հիտլեր Ադոլֆ|Հիտլերը]] հայերին դասել էր հրեական ծագում ունեցող ժողովուրդների շարքին, հետևաբար հայերը ենթակա էին ոչնչացման:ոչնչացման։ Սակայն Մուսսոլինիի կողմից Իտալիա հրավիրված մի շարք հայագետներ գրեցին «Հայերը՝ արիացիներ» աշխատությունը:աշխատությունը։ Դրա շնորհիվ մեր ժողովուրդը խուսափեց նոր ցեղասպանությունից Գերմանիայի կողմից ռազմակալված տարածքներում:տարածքներում։
<ref>Համաշխարհային պատմության 12-րդ դասարանի դասագիրք</ref>
