«Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (16)
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: մ: → մ։ (7) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Bose Einstein condensate.png|աջից|մինի|250px|Ռուբիդիումի ատոմների արագությունների բաշխումը նյութի նոր վիճակում՝ Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատում:կոնդենսատում։ Ձախից՝ Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատի ձևավորումից առաջ:առաջ։ Կենտրոնում՝ կոնդենսատի առաջացումից անմիջապես հետո:հետո։ Աջից՝ գոլորշիացումից անմիջապես հետո:հետո։ Սպիտակով և բաց կապույտով նշված տիրույթներում արագությունն ամենափոքրն է:է։ [[Անորոշությունների սկզբունք|Հայզենբերգի անորոշությունների սկզբունքը]] թույլ չի տալիս, որ պիկը անսահմանորեն նեղանա. քանի որ ատոմները սահմանափակված են տարածության որոշակի հատվածում, նրանց արագությունների բաշխումը անպայմանորեն ունի որոշակի մինիմում լայնություն:լայնություն։]]
'''Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ''', նյութի [[ագրեգատային վիճակ]], որն ի հայտ է գալիս թույլ փոխազդող [[բոզոն]]ային գազում, [[բացարձակ զրո]]յին մոտ ջերմաստիճաններում<ref>{{cite book
|title=Թերմոդինամիկա
Տող 11.
</ref>։ Նման պայմաններում բոզոնների մեծ մասը զբաղեցնում է ամենացածր [[քվանտային վիճակ]]ը, և քվանտային երևույթներն սկսում են ի հայտ գալ նաև մակրոսկոպիկ մասշտաբներում։ Այդպիսի երևույթները կոչվում են ''մակրոսկոպիկ քվանտային երևույթներ''։
 
Նյութի այս ագրեգատային վիճակը 1924-1925թ. կանխատեսել են [[Շատենդրանատ Բոզե]]ն և [[Ալբերտ Այնշտայն]]ը։ Լույսի [[քվանտ]]ի` [[ֆոտոն]]ի քվանտային վիճակների մասին իր հոդվածը Բոզեն ուղարկեց Այնշտայնին:Այնշտայնին։ Վերջինս, տպավորված, թարգմանեց այն անգլերենից գերմաներեն և երաշխավորեց «Zeitschrift für Physik» ամսագրին հրատարակության համար (մինչ այդ տարբեր ամսագրեր մերժում էին հրատարակել Բոզեի հոդվածը` սխալ համարելով դրանում արտահայտված գաղափարները)։ Հետագայում նյութի մասնիկների (նյութի) մասին Բոզեի գաղափարները Այնշտայնը զարգացրեց երկու այլ հոդվածներում<ref>Ռոնալդ Վ. Քլարք, «Այնշտայն. կյանքը և ժամանակը» (Avon Books, 1971) էջ 408–9 ISBN 0-380-01159-X</ref>։
Բոզեի և Այնշտայնի աշխատանքների արդյունքում մշակվեց [[Բոզեի գազ]]ի տեսությունը, որը հիմքում ամբողջ [[սպին]]ով [[նույնական մասնիկներ]]ի (բոզոնների) վարքը նկարագրող [[Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրություն]]ն է։ Բոզոնները, որոնց շարքում են դասվում նաև ֆոտոնը (0 սպին) և որոշ ատոմներ, ինչպես օրինակ [[հելիում|հելիում-4-ը]] կարող են միաժամանակ գտնվել միևնույն քվանտային վիճակում։ Այնշտայնը ցույց տվեց, որ շատ ցածր ջերմաստիճաններում սառեցման ենթարկվելով` բոզոնային ատոմները «հավաքվում են» («կոնդենսացվում են») ամենացածր հնարավոր քվանտային վիճակում` ձևավորելով նյութի նոր վիճակ։
Ներքին ազատության աստիճաններ չունեցող, չփոխազդող մասնիկներից բաղկացած համասեռ եռաչափ գազի համար այդ երևույթն ի հայտ է գալիս որոշակի կրիտիկական ջերմաստիճանում, որը տրվում է