«Ակտինիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|ro}}, {{Link GA|en}} (2)
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ը: → ը։ (27) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 6.
 
===Հայտնագործումը===
Հայտնագործվել է 1899 թ. [[:Կատեգորիա:Ֆրանսիացի քիմիկոսներ|ֆրանսիացի քիմիկոս]] [[Անդրե Դեբյերն|Ա. Դեբյերնի]] կողմից՝ [[ուրան]]ի հանքանյութերի վերարտադրման թափոններում,երբ առանձնացնում էին պոլոնիում և ռադիում տարրերը:տարրերը։ Ատացված նոր էլեմենտը անվանեցին ակտինիում:ակտինիում։ ։ Նրանից անկախ [[1908]]թ. հայտնագործել է նաև Ֆ. Գիզելը։
 
===Իզոտոպները===
Հայտնի են 10 ռադիոակտիվ իզոտոպներ 221 և 230 զանգավածային թվերով Բնության մեջ հանդիպում է նրա 3 իզոտոպները՝ 225Ac, 227Ac, 228Ac: Բնական ակտինիումը կազմված է միայն մեկ ռադիոակտիվ իզոտոպից՝ 227Ac, որն էլ ունի կյանքի ամենաերկար տևողությունը:տևողությունը։ Հայտնի են երեսունվեց ռադիոիզոտոպներ, սակայն մնացած երեսուներեքի կյանքի տևողությունը կազմում է ոչ ավելի 10 ժամից:ժամից։ Իսկ մի քանիսի մոտ կյանքի տևողությունը կազմում է մեկ րոպե:րոպե։ Ամենակարճ կյանքն ունի 217Ac իզոտոպը՝ 69 նանովայրկյան:նանովայրկյան։ Ակտինիումը համարվում է բավականին ռադիոակտիվ թույն:թույն։
 
===Բնության մեջ տարածվածությունը===
Ակտինիումը զբաղեցնում է երկրակեղևի զանգվածի 6•10<sup>−10</sup>%-ը։ <sup>227</sup>Ac-ի և ավելի անկայուն <sup>228</sup>Ac-ի մշտական առկայությունը երկրակեղևում պայմանավորված է դրանց առկայությամբ ուրանի 235 և [[Թորիում]]ի 232 [[ռադիոակտիվ շարքեր]]ում։ Այս ռադիոնուկլիդների առաջացման արագությունը հավասար է դրա տրոհման արագությանը, այդ պատճառով երկրակեղևում դրանց պարունակությունը մշտական է։ Ակտինիումի բարձր քանակություն գտնվում է մոլիբդենի մեջ և կվարցում:կվարցում։ Նրա ամբողջական պարունակությունը երկրի կեղեվում չի գերազանցում 2600տոննան:2600տոննան։
 
===Ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները===
Ակտինիումի քիմիական և ֆիզիկական հատկությունները շատ քիչ են ուսումնասիրված։ Հալման ջերմաստիճանը 1050&nbsp;°C է, եռման ջերմաստիճանը՝ 3300&nbsp;°C։ Օդում այն արագ պատվում է Ac<sub>2</sub>O<sub>3</sub> օքսիդի շերտով, որը խոչընդոտում է մետաղի քայքայմանը։ Քիմիական հատկություններով ակտինիումը շատ նման է [[լանթան]]ին։ Ակտինիումի հիդրօքսիդը՝ Ac(OH)<sub>3</sub> իրենից ներկայացնում է հիմք և հատկություններով մոտ է ալկալիահողային հիդրօքսիդներին։ Ռադիոակտիվության հետ պայմանավորված, այս մետաղը մթության պայմաններում արձակում է բնորոշ կապույտ գույն:գույն։ Ունի արծաթափայլ-սպիտակ գույն, արտաքին տեսքից հիշեցնում է լանթանի:լանթանի։
Լանթանի նման, նա կարող է գոյություն ունենալ երկու բյուրեղային ձևերով, բայց ստացված է միայն մեկ ձևը՝ β- Ac ը, որն ունի խորանարդային կառուցվածք:կառուցվածք։ α ձևը ստանալ չի հաջողվել:Ակտինիումըհաջողվել։Ակտինիումը շատ վտանգավոր ռադիոակտիվ թույների թվին է պատկանում, որը պայմանավորված է նրա բարձր α ակտիվությամբ:ակտիվությամբ։
Քիմիական հատկություներով ակտինիումը շատ նման է լանթանին, միացություններում ցուցաբերում է +3 օքսիդացման աստիճան (Ac2O3, AcBr3, Ac(OH)3), բայց տարբերվում է բարձր ռեակցիոնակտիվությամբ:ռեակցիոնակտիվությամբ։
 
===Կիրառությունը===
227Ac-ի և բերիլիումի խառնուրդը համարվում է նեյտրոնների աղբյուր, ինչպես նաև կարող է կիրառվել որպես ռադիոիզոտոպային էներգիայի աղբյուր:աղբյուր։ 225Ac-ը օգտագործվում է 213Bi- ի ստացման համար, ինչպես նաև մեծ կիրառում ունի ռադիո-իմունոթերապիայի բնագավառում:բնագավառում։ 228Ac-ը կիրառվում է քիմիական հետազոտություններում, որպես ռադիոակտիվ ինդիկատոր, որը կապված է իր բարձր էներգիային β-ճառագայթների հետ:հետ։ 228Ac և 228Ra իզտոպների խառնուրդը բժշկության մեջ օգտագործվում է որպես γ ճառագայթների աղբյուր:աղբյուր։
 
===Ստացումը===
Ակտինիումը ստացվում է ուրանային հանքանյութերից, սակայն նրանցում պարունակությունը բավականին փոքր տոկոս է կազմում:կազմում։ Հիմնականում ակտինիումի իզոտոպները ստացվում են արհեստական ճանապարհով:ճանապարհով։ 227Ac իզոտոպը ստացվում է ռեակտորում ռադիումի նեյտրոնային ճառագայթման արդյունքում:արդյունքում։ Ստացվածը, որպես կանոն, ռադիումի սկզբնական քանակից չի գերազանցում 2,15%-ը:ը։ 228Ac իզոտոպը ստանում են 227Ac իզոտոպի նեյտրոններով ճառագայթման արդյունքում:արդյունքում։ Մետաղական ակտինիում ստանում են լիթիումի զույգերով ակտինիումի տրիֆտորիդի վերականգնմամբ:վերականգնմամբ։ Ակտինիումի առանձնացումը ռադիումից, թորիումից և նմանատիպ էլեմենտներից, կատարվում է էքստրակցիայի և իոնափոխանակման մեթոդներով:մեթոդներով։ Մետաղական ակտինիում ստանում են ակտինիումի տրիֆտորիդի վերականգնմամբ լիթիումի զույգերով:զույգերով։
 
{{Փոքր պարբերական աղյուսակ}}