«Ռիբոզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական
No edit summary
Տող 1.
{{Նյութ
'''Ռիբոզ''' պենտոզների (ալդոպենտոզ) խմբի միաշաքար։ Գոյություն ունի օպտիկապես ակտիվ D, L և պասսիվ ռացեմատ ձևերով։ Ջրում լավ լուծվող բյուրեղներ են, հալվածության ջերմաստիճանը 86-87 °C (D ձևը)։ Կազմում է բոլոր կենդանի օրգանիզմների կարևորագույն միացությունների (ռիբոնուկլեինաթթուներ, [[նուկլեոտիդ]]ներ,միանուկլեոտիդներ և երկնուկլեոտիդներ, ինչպես նաև կոֆերմենտներ և բակտերիալ բազմաշաքարներ) բաղադրամասը, որոնք բջիջներում իրականացնում են ինֆորմացիայի և էներգիայի փոխադրումը։
| պատկեր = D-ribose.svg
| պատկեր 3D =
| պատկեր 2 =
| քիմիական անվանում = (2R,3R,4R)-2,3,4,5-տետրահիդրօքսիպենտանալ (D-ռիբոզ)<br>(2S,3S,4S)-2,3,4,5-տետրահիդրօքսիպենտանալ (L-ռիբոզա)
| ավանդական անվանում = ռիբոզա, ռիբոպենտոզ
| քիմիական բանաձև =
| այլ անվանումներ =
| ռացիոնալ բանաձև = C<sub>5</sub>H<sub>10</sub>O<sub>5</sub>
| վիճակ =
| արտաքին տեսք=
| մոլային զանգված = 150,13
| մոլյար կոնցենտրացիա =
| ամրության սահման =
| կարծրություն =
| մակերեսային լարվածություն =
| դինամիկ մածուցիկություն =
| կինեմատիկ մածուցիկություն =
| իոնիզացման էներգիա =
| հաղորդականություն =
| էլեկտրական դիմադրություն =
| էլ. դիմ գործակից =
| ձայնի արագություն =
| մոլային զանգված =
| խտություն = 0.8
| ջերմատարողություն =
| հալման ջերմ. = 90
| փափկեցման ջերմ. =
| սուբլիմացման ջերմ. =
| եռման ջերմ. =
| եռման ջերմ. բն. =
| տրոհման ջերմ. =
| ֆազային անցումներ =
| այրման ջերմ. =
| բյուրեղացման ջերմ. =
| բռնկման ջերմ. =
| ինքնաայրման ջերմ. =
| գազի ճնշում =
| պայթուցիկության աստիճան =
| Վան դեր Վալսի հաստ. =
| տրանսֆորմացիայի միջակայք =
| հալման տեսակ. ջերմուն. =
| սուբլիմացիայի էնթալպիա =
| գազառաջացման տեսակ. ջերմուն. =
| ջերմային լայնացում =
| լուծման էնթալպիա =
| եռման էնթալպիա =
| հալման էնթալպիա =
| ձևավորման էնթալպիա =
| ջերմահաղորդականություն =
| կրիտիկական խտություն =
| ջերմատարողություն =
| կրիտիկական ճնշում =
| եռակի կետ =
| թթվի չեզոք. հաստ. =
| լուծելիություն = ջրում լավ լուծելի է
| լուծելիություն1 =
| նյութ1 =
| լուծելիություն2 =
| նյութ2 =
| լուծելիություն3 =
| նյութ3 =
| լուծելիություն4 =
| նյութ4 =
| պտույտ =
| իզոէլեկտրական կետ =
| դիէլեկտր. թափանց. =
| թափանցիկություն =
| բեկման ցուցիչ =
| Բրյուստերի անկյուն =
| հիբրիդիզացիա =
| կոորդինացիոն երկրաչափություն =
| բյուրեղային կառուցվածք =
| դիպոլ մոմենտ =
| CAS = 50-69-1
| PubChem =
| EINECS =
| SMILES =
| EC =
| RTECS =
| ChEBI =
| ՄԱԿ =
| ՍԹԿ =
| ՄԲ =
| թունավորություն =
| R-արժեքներ =
| S-արժեքներ =
| H-արժեքներ =
| P-արժեքներ =
| ԳՀՀ=
| NFPA =
}}
'''Ռիբոզ''' պենտոզների (ալդոպենտոզ) խմբի միաշաքար։ Գոյություն ունի օպտիկապես ակտիվ D, L և պասսիվ ռացեմատ ձևերով։
 
== Հատկություններ ==
Ջրում լավ լուծվող [[բյուրեղ]]ներ են, հալվածության ջերմաստիճանը 86-87&nbsp;°C (D ձևը)։ Կազմում է բոլոր կենդանի օրգանիզմների կարևորագույն միացությունների [[ՌՆԹ|(ռիբոնուկլեինաթթուներ]], [[նուկլեոտիդ]]ներ, միանուկլեոտիդներ և երկնուկլեոտիդներ, ինչպես նաև կոֆերմենտներ և բակտերիալ բազմաշաքարներ) բաղադրամասը, որոնք [[բջիջներ]]ում իրականացնում են ինֆորմացիայի և էներգիայի փոխադրումը։
{|align="center"
|[[Պատկեր:Alpha ribose ball-and-stick.png|thumb|200px|ալֆա D,L-ռիբոզ]]
|[[Պատկեր:Beta ribose ball-and-stick.png|thumb|200px|Բետա D,L-ռիբոզ]]
|}
 
== Գրականություն ==
* Merck Index, 11th Edition, 8205
 
{{ՀՍՀ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ռիբոզ» էջից