«Դիվերգենցիա (մաթեմատիկա)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{անաղբյուր}}{{վիքիֆիկացում}}[[Պատկեր:Divergence.jpg|upright=1.4|thumbnail|Վեկտորական ֆունկցիան և նրա դիվերգենցիան իրենից ներկայացնում է սկալյար դաշտ(կարմիր գույնը ցույց է տալիս աճը , կանաչ գույնը ` նվազումը):]] Դիվերգենցիա (լատիներեն divergere-հայտնաբերել տարբերությունը)-ն դիֆերենցիալ օպերատոր է, որը փոխակերպում է [[վեկտորական դաշտը]] սկալյարի,ցույց է տալիս,թե դաշտի տվյալ կետում ինչպես են տարբերվում մտնող և ելնող [[հոսք]] երը։
Դիվերգենցիան[[Դիվերգենցիա]]ն վեկտորական դաշտում գծային [[դիֆերենցիալ]] օպերատոր է,որը բնորոշում է տվյալ դաշտի [[հոսք]] ը դաշտի սահմանման տարածքի ցանկացած ներքին կետի բավականաչափ փոքր մակերևույթի միջով ։ 
 
Դիվերգենցիայի[[Դիվերգենցիա]]յի օպերատորը` կիրառված F դաշտում,նշանակվում է
div F     կամ  ∇F  ։ 
<div>
== '''Որոշումը ''' ==
</div><div>    Դիվերգենցիան[[Դիվերգենցիա]]ն որոշվում է հետևյալ կերպ. </div>
: <math> \operatorname{div}\,\mathbf{F}
= \lim_{V \rightarrow 0} {\mathit\Phi_{\ \mathbf F} \over V}</math>: որտեղ ''Ф''<sub><small>F</small></sub>  դաշտի հոսքն է,որը անցնում է S շրջանաձև [[մակերեսի]] միջով` սահմանափակված V ծավալով[[ծավալ]]ով:Ավելի ընդհանրական և ավելի հարմար կիրառության մեջ օգտագործվում է այն սահմանումը[[սահմանում]]ը,երբ S մակերես և V ծավալ ունեցող շրջանակում թույլատրվում է ցանկացածը:Միակ անհրաժեշտությունն այն է,որ նրա ներսում շառավիղը[[շառավիղ]]ը պետք է ձգտի 0-ի: Երկու դեպքում էլ ենթադրվում է,որ
: <math>\mathit\Phi_{\ \mathbf F} = \iint\limits_S\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\!\subset\!\supset\; (\vec F, d\vec S)</math>'''
 
== ''' Որոշումը դեկարտյան կոորդինատներով ''' ==
Ենթադրենք,թե վեկտորական դաշտը դիֆերենցիայի[[դիֆերենցի]]այի է ենթարկվում որոշակի միջավայրում։Այդ դեպքում եռաչափ [[դեկարտյան համակարգ]]ում դիվերգենցիան[[դիվերգենցիա]]ն կարտահայտվի հետևյալ կերպ. 
: <math>\operatorname{div}\,\mathbf{F}
=\frac{\partial F_x}{\partial x}
+\frac{\partial F_y}{\partial y}
+\frac{\partial F_z}{\partial z}\ \ \ </math> արտահայտությունը կարող ենք գրել,օգտագործելով [[նաբլա]] օպերատորը.<br>
<math>\operatorname{div}\,\mathbf{F}
=\nabla\cdot \mathbf{F}\ \ \ </math>:
 
 
Բազմաչափ,ինչպես նաև երկչափ և միաչափ,դիվերգենցիան [[դիվերգենցիա]]ն սահմանվում է դեկարտյան կոորդինատներում և այն միջավայրերում,որոնք նույն կերպով համապատասխանում են չափերին:
 
== ''' Ֆիզիկական մեկնաբանություն ''' ==
:  Ֆիզիկայի տեսակետից վեկտորական դաշտի դիվերգենցիան ցույց է տալիս, թե ինչ մակարդակում է սահմանի տվյալ կետը համարվում դաշտի [[աղբյուր]] կամ [[ակունք]]
: <math> \operatorname{div}\,\mathbf{F} >0 </math> - դաշտի կետը համարվում է աղբյուր
: <math> \operatorname{div}\,\mathbf{F} <0 </math> - դաշտի կետը համարվում է ակունք 
: <math> \operatorname{div}\,\mathbf{F} =0 </math> - աղբյուր և ակունք չկան,կամ դրանք կոմպենսացնում են միմյանց ։
:  Եթե հարմար է ունենալ ավելի ռեալիստական պատկեր,այդ դեպքում հնարավոր է նայել արագության [[հորիզոնական պրոյեկցիա]] ն,որը ինտեգրված է ըստ ուղղահայաց [[տարածական կոորդինատիկոորդինատ]]ի,որը երկչափ [[վեկտորական դաշտ]]ի նույն պատկերն է երկչափ միջավայրում[[միջավայր]]ում,ընդ որում պատկերը որակի տեսակետից մեր նպատակների համար շատ չի տարբերվի առաջին պարզեցվածից,իսկ ըստ քանակի այն համարվում է դրա ընդանրացումը։
 
[[Կատեգորիա:Վեկտորական անալիզ]]