«Ռուբիկի խորանարդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Աղբյուրներ: Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|tr}}
չ ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում, փոխարինվեց: accessdate=2009-02-05 → accessdate=2009 թ․ փետրվարի 5 (4) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 3.
'''Ռուբիկի խորանարդ''' (երբեմն ''Ռուբիկ-կուբիկ''), եռաչափ մեխանիկական գլուխկոտրուկ-խորանարդ, որն ստեղծվել է [[1974]]թ.-ին՝<ref name="sporting">{{Cite book|author=Ուիլյամ Ֆոթերինգեմ |title=Ֆոթերինգեմի սպորտային ժամանակները |publisher=«Անովա բուքս» |year=2007 |pages= 50|isbn=1-86105-953-1}}</ref> հունգարացի քանդակագործ և ճարտարապետության դոկտոր-պրոֆեսոր [[Էռնո Ռուբիկ]]ի կողմից։
 
Սկզբնական շրջանում խորանարդը կոչվել է '''''կախարդական խորանարդ''''' ({{lang-hu|Bűvös kocka}})։ 1980թ.-ին Ռուբիկի կողմից ստանալով արտոնագիր՝ ամերիկյան ''Ideal Toy Company'' խաղալիքներ պատրաստող ձեռնարկությունը ձեռնամուխ է լինում ռուբիկ-կուբիկներ արտադրելու գործընթացին<ref name="encsci">{{Cite book|author=Դայինթիթ Ջոն |title=Կենսագրական հանրագիտարան գիտնականների համար |publisher=Ֆիզիկայի համալսարան |location=Բրիստոլ |year=1994 |pages=771|isbn=0-7503-0287-9}}</ref>, իսկ որոշ ժամանակ անց խաղալիքը Գերմանիայում մրցանակ է շահում (տարվա լավագույն գերմանական խաղ)։ [[2009]]թ.-ի [[հունվար]]ի դրությամբ աշխարհում վաճառվել են 350 միլիոն օրինակ Ռուբիկի խորանարդներ<ref>{{Cite news|author=Ուիլյամ Լի Ադամս|title=Ռուբիկի Կուբիկ. խճանկարային հաջողություն|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1874509,00.html|work=[[Թայմ]] ամսագիր|date=2009-01-28|accessdate=2009-02-05 թ․ փետրվարի 5}}</ref><ref>{{Cite news|author=Ալիստար Ջեյմիսոն|title=Ռուբիկի խորանարդը 360|url=http://www.telegraph.co.uk/lifestyle/4412176/Rubiks-Cube-inventor-is-back-with-Rubiks-360.html|work=The Daily Telegraph|date=2009-01-31|accessdate=2009-02-05 թ․ փետրվարի 5 | location=London}}</ref>, ինչի համար էլ այն դարձել համար մեկ խճանկարային խաղը<ref>{{Cite news|title=eGames, Mindscape Put International Twist On Rubik's Cube PC Game|url=http://www.reuters.com/article/pressRelease/idUS147698+06-Feb-2008+PNW20080206|work=[[Reuters]]|date=2008-02-06|accessdate=2009-02-06 թ․ փետրվարի 6}}</ref><ref>Marshall, Ray. [http://icnewcastle.icnetwork.co.uk/1000expats/expatsfeatures/tm_objectid=15786140&method=full&siteid=50080&headline=squaring-up-to-the-rubik-challenge-name_page.html Ռուբիկի մարտահրավերը]. Օգոստոսի 15, 2005.</ref> և, ընդհանրապես՝ համար 1 խաղալիքն աշխարհում։<ref>{{Cite news|title=Ռուբիկի խորանարդն արդեն 25 տարեկան է|url=http://www.independent.co.uk/news/science/rubiks-cube-25-years-on-crazy-toys-crazy-times-461768.html|work=«Ինդիփենդենթ»|date=2007-08-16|accessdate=2009-02-06 թ․ փետրվարի 6 | location=London}}</ref>
 
Դասական ռուբիկ-կուբիկների դեպքում խորանարդի յուրաքանչյուր նիստ բաղկացած է թվով [[9]] հավասար քառակուսիներից, որոնք հավասարապես կրում են խորանարդի 6 գույները (սովորաբար՝ [[սպիտակ]], [[կարմիր]], [[կապույտ]], [[նարնջագույն]], [[կանաչ]], և [[դեղին]])։<ref name="encgrow">{{Cite book|author=Մայքլ Դեմփսի |title=Մեծանում ենք գիտությանն համընթաց|publisher=Մարշալ Քավենդիշ |location=Լոնդոն |year=1988 |pages=1245 |isbn=0-8747-5841-6}}</ref> Մեխանիզմն այնպիսին է, որ հնարավոր է խորանարդի բոլոր երեսները հանգիստ կերպով պտտեցնել։ Խաղն ավարտելու (հաղթելու) համար պետք այնպես անել, որ խորանարդի յուրաքանչյուր երես ունենա համասեռ գույն։