«Չորաքիթ պրիմատներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: եւ → և oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ
|image file = Papio cynocephalus02.jpg
|image title = Բաբուին (Papio cynocephalus)
|image descr = [[Բաբուին]] (''Papio cynocephalus'')
|regnum = Կենդանիներ
|rang = Ենթակարգ
| phylum = [[Քորդավորներ]]
| subphylum = [[Ողնաշարավորներ]]
| classis = [[Կաթնասուններ]]
| ordo = [[Պրիմատներ]]
| familia =
|genus='''Չորաքիթ պրիմատներ'''
|latin = Haplorhini
|author = [[Pocock]], [[1918]]
|syn = <!--''Haplorrhini''-->
| section name = Կարգեր
| section text =
* ''Tarsiiformes''
* ''Simiiformes''
|wikispecies = Haplorrhini
|commons = Category:Haplorrhini
}}
'''Չորաքիթ պրիմատներ''' ({{lang-la|Haplorrhini<!-- ''կամ'' Haplorhini-->}}) պրիմատների ենթակարգի ներկայացուցիչները, ունեն չոր [[քիթ]] և թույլ [[հոտառություն]]։ Ենթակարգը ներառում է շուրջ 300 տեսակի [[կապիկներ]], որոնք բնակավում են [[Ամերիկա]]յի, [[Ասիա]]յի և [[Աֆրիկա]]յի [[արևադարձ]]ային ու մերձարևադարձային շրջաններում, հանդիպում են նաև [[Եվրոպա]]յում և [[Ճապոնիա]]յում։
Սովորաբար ունենում են մեկ ձագ, էվոլյուցիոն առումով ավելի զարգացած են, քան խոնավա[[քիթ]] պրիմատները։ Այս ենթակարգի ներկայացուցիչն է համարվում [[մարդ]]ը։ Ենթակարգը բաժանվում է երկու ինֆրակարգի` երկարակրունկներ և կապկակերպեր։
Երկարակրունկների ինֆրակարգը կազմված է երկարակրունկների [[ընտանիք]]ից (Tarsiidae) և ներառում է 3 ցեղի 10 տեսակի [[կենդանի]]ներ, որոնք բնակավում են [[Հարավ]]արեվելյան [[Ասիա]]յում` ինդոնեզական և ֆիլիպինյան [[կղզի]]ներում: Երկարակրունկների մարմնի երկարությունը 9-16 սմ է, քաշը` մինչև 160 գ։ Պոչը մարմնից ավելի երկար է։ [[Գլուխ]]ը կարող է պտտվել մինչև 360<sup>0</sup>։
Երկարակրունկները ունեն անսովոր խոշոր դեղին [[աչք]]եր, որոնք [[լույս]] են արձակում խավարում։ Ապրում են [[ծառ]]երի վրա, ակտիվ են [[գիշեր]]ը, սնվում են [[միջատներ]]ով։ Հրաշալի մագլցում են, ծառից [[ծառ]]։ Երկարակրունկները միակ պրիմատներն են, որոնք բացառապես կենդանական [[սնունդ]] են օգտագործում։
== Տես նաև ==
* [[Darwinius masillae]]
* [[Eosimias]]
== Գրականություն ==
*Կենդանիների հանրագիտարան, Վահագն Աբրահամյան
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www3.interscience.wiley.com/journal/110488482/abstract?CRETRY=1&SRETRY=0 American Journal of Physical Anthropology 2009 Vitamin C biosynthesis in prosimians: Evidence for the anthropoid affinity of Tarsius]
[[Կատեգորիա:Կենդանիներ]]
| |||