«Սովորական շնագայլ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չNo edit summary
Տող 17.
| ncbi = 68724
}}
'''(Սովորական) շնագայլ''', կամ'''չախկալ''', '''ասիական շնագայլ''', կամ '''շեկալա''', կամ '''աֆրիկական գայլ''' ({{lang-la|Canis aureus}}), [[Շնազգիներշնազգիներ]]ի ընտանիքի [[կաթնասուն]]:
 
== Արտաքին տեսքը ==
Արտաքինով նման է [[գայլ]]ի։
Շնագայլը - ոչ մեծ կենդանի է, չափերով մի քիչ փոքր միջին շնից։ Ընդհանուր տեսքով շատ նման է փոքրացված [[գայլ]]ի: Մարմնի երկարությունը առանց պոչի հասնում է 80 սմ-ի, իսկ հասակը ուսերում չի անցնում 50 սմ-ից։ Կշռում է 7 - 10 կգ, շատ հազվադեպ մի փոքր ավելին։ Շնագայլը ավելի թեթև է գայլից, ոտքերը համեմատաբար երկար են, իսկ մռութը ավելի սուր, չնայած ավելի բութ քան [[աղվես]]ի մոտ։ Պոչը բրդոտ է և թվում է շատ հաստ, այն միշտ իջեցված է, ինչպես գայլի մոտ։ Մորթին երկար չէ, կոշտ ու խիտ։ Թաթերի վրա կա հինգական մատ, իսկ հետևինների վրա 4: Ունի 42 ատամ, ինչպես բոլոր ''Canis'' ցեղի ներկայացուցիչների մոտ։
Մարմնի երկարությունը 68-105 սմ է, պոչինը՝ 2227 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 6-14 կգ։ Դունչը սուր է, պոչը՝ կարճ։ Մազածածկը կոպիտ է, կոշտ, ցածրորակ։ Ձմռանը մորթին մոխրաշիկավուն է, ամռանը՝ կարմրաշիկավուն։ Մեջքին կա մուգ, երկայնակի շերտ։ Դունչը և ոտքերը դեղնակարմիր են, դնչի տակը՝ սպիտակ։
 
Շնագայլը - ոչ մեծ կենդանի է, չափերով մի քիչ փոքր միջին շնից։ Ընդհանուր տեսքով շատ նման է փոքրացված [[գայլ]]ի: Մարմնի երկարությունը առանց պոչի հասնում է 80 սմ-ի, իսկ հասակը ուսերում չի անցնում 50 սմ-ից։ Կշռում է 7 - 10 կգ, շատ հազվադեպ մի փոքր ավելին։ Շնագայլը ավելի թեթև է գայլից, ոտքերը համեմատաբար երկար են, իսկ մռութը ավելի սուր, չնայած ավելի բութ քան [[աղվես]]ի մոտ։ Պոչը բրդոտ է և թվում է շատ հաստ, այն միշտ իջեցված է, ինչպես գայլի մոտ։ Մորթին երկար չէ, կոշտ ու խիտ։ Թաթերի վրա կա հինգական մատ, իսկ հետևինների վրա 4: Ունի 42 ատամ, ինչպես բոլոր ''Canis'' ցեղի ներկայացուցիչների մոտ։
 
==Սննդառություն==
Սնվում է [[կրծողներ]]ով, [[թռչուններ]]ով, [[սողուններ]]ով, [[միջատներ]]ով, [[ձկներ]]ով, [[լեշեր]]ով, [[մրգեր]]ով և [[հատապտուղներ]]ով։
== Կենսակերպ ==
Առավել ակտիվ է իրիկնամուտին և գիշերը։ [[Կտղուց]]ի շրջանում (հունվար-փետրվարին) արուների միջև տեղի է ունենում պայքար էգին տիրելու համար։ Հղիությունը տևում է 60-63 օր։ Ձագերը (3-9) ծնվում են մարտի վերջ-ապրիլի սկզբին։ Մայրը ձագերին կաթով կերակրում է 50-70 օր, որից հետո նրանց կծոտելով հեռացնում է բնի տարածքից։ Սեռահասուն են դառնում 2 տարեկանում։ Մոնոգամ է։ Ապրում է 12-14 տարի։
Մորթին ցածրարժեք է։ Վնաս է հասցնում որսորդական տնտեսություններին։
== Տարածվածությունը Հայաստանում ==
[[Հայաստան]]ում տարածված է [[Արաքս]] գետի առափնյա եղեգնուտներում, [[Արմավիրի մարզ|Արմավիր]]ի մարզից [[Սյունիքի մարզ|Սյունիք]]ի մարզ ընկած տարածքում, [[Տավուշի մարզ|Տավուշ]]ի մարզում։ Ապրում է ժայռաճեղքերում, քարքարոտ ձորակներում, քարանձավներում, հաճախ՝ գետնափոր բներում (փորում են արուն ու էգը՝ ծնից մի քանի օր առաջ), նաև զբաղեցնում են [[աղվես]]ի կամ [[գորշուկ]]ի լքված հին բները։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 28 ⟶ 39՝
* [http://www.sevin.ru/vertebrates/index.html?Mammals/209.html Ռուսաստանի ողնաշարավոր կենդանիները: Շնագայլ] (рус.)
 
[[Կատեգորիա:ԳայլերՇնազգիներ]]