«Հայաստանի գրադարաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
'''Գրադարանները Հայաստանում''' [[Հայաստան]]ում Գները բազմադարյան պատմություն ունեն։ Միջնադարյան աղբյուրներում նրանք կոչվել են գրատուն, գրանոց, արկեղք գրոց, գանձատուն, [[մատենադարան]] , դիվան, երբեմն Էլ՝ նշխարանոց, նշխարախուց։ Եղել են [[վանք]]երին կից, երբեմն ունեցել են առանձին շինություն ([[Հաղպատ]], Արգինա են)։ Տարածված են եղել վանքերիև մոտակա քարարային գրապանոցներըգրապահոցները, որտեղ տեղավորվում Էր հաճախ մեծ քանակությամբ գրականություն։ Որոշ գրատներում գրադարակների դեր են կատարել [[որմնախորշ]]երը։ 10-րդ դարում հիմնված ՍանաևինիՍանահինի և ՏաղպատոիՀաղպատի վանքերը 13-րդ դարում արդեն ճանաչված Էին իրենց հարուստ գրադարաններով։ Հայ գրքի կարևոր կենտրոններից է եղել նաև [[Տաթևի վանք]]ի (9-րդ դարում) գրադարանները։ Հայտնի են Արգինայի և Հռոմկլայի կաթողիկոսական (10-րդ դարում) և Անիի արքայական (11-րդ դարում) գրադարանները։ ՀիշաաակություններՀիշատակություններ կան [[Կարս]]ի արքայական, Հոռոմոս վանքի գրադարանի մասին։
 
[[Երևան]]ի [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ի անվվանանվան Մատենադարանի հիմքը կազմող [[Էջմիածին|Էջմիածնի]] ձեռագրատունը հիմնվել է 5-րդ դարում և ընդմիջումներով իր գոյությունը շարունակել ողջ միջնադարում։ Նշանավոր են եղել նաև Գետիկի վանքի, Գլաձորի, [[Գեղարդ]]ի, [[Հովհաննավանք]]ի, Սաղմոսավանքի գրադարանները։ Գրադարաններ են եղել Արճեշի Մեծոփա վանքում, [[Արցախ]]ում, [[Կիլիկիա]]յում (Սկևռա, Գրազարկ), [[Երզնկա]]յում, [[Վասպուրական]]ում (Վարագա և Նարեկա վանքեր) ևն։ Հարուստ են եղել [[Կաֆա]]յի ([[1366]] թվականից), [[Նոր Ջուղա]]յի (17-րդ դար), Լիմ անապատի, Ամրդոլու վանքի գրադարանները։ Մեզ են հասել [[Սաղմոսավանք]]ի (կազմված 15-րդ դար) և Ամրդոլու վանքի (կազմված 17-րդ դար) գրացուցակները՝։գրացուցակները։ Նախասովետական Հայաստանում աչքի էին ընկնում Երևանի արական և Հռիփսիմյան իգական գիմնազիաների, Երևանի թեմական հոգևոր դպրոցի գրադարանը։
 
[[1902]] թվականին Երևանում բացվել է հասարակական գրադարան ընթերցարան, հետագայում ստեղծվել են մասնավոր գրադարաններ, որոնցից կարևոր էր Ավետիսյանի գրադարանընթերցարանը։գրադարան ընթերցարանը։ [[1913]] թվականին Հայաստանում կար 13 գրադարան՝ 9000 կտոր գրքով։ Հայաստանում սովետական կարգերի հաստատումից հետո բուռն զարգացում է ապրում գրադարանային գործը, քաղաքներում և գավառներում կազմավորվում են նոր գրադարաններ, խրճիթընթերցարաններ։ [[1921]] թվականին հիմնվեց հայկական ՍՍՏ Ալ․ Մյասնիկյանի անվան Հանրապետական գրադարանը Երևանում (պաշտոնական բացումը՝ [[1922]] թվականին)։ [[1921]] թվականին կազմակերպվեց համալսարանի գրադարանը՝ Երևանի նախկին ուսուցչական սեմինարիայի ֆոնդերի հիման վրա։ [[1925]] թվականին Հայաստանում կար 500 գրադարան։
 
[[1923]] թվականից գործում է Խնկո Ապոր անվան հանրապետական մանկական գրադարանը, որը կոորդինացնում է բոլոր մանկական գրադարանների աշխատանքները։ [[1935]] թվականին հիմնվեց Երևանի քաղաքային գրադարանը։ Հայկական ՍՍՏ ԳԱ կենտրոնական գրադարանը հիմնադրվել է [[1935]] թվականին։ [[1946]] թվականին Հայաստանում կար [[1125]] գրադարան՝ 909 հզ․ գրքային ֆոնդով, այդ թվում քաղաքային վայրերում՝ 124, գյուղական վայրերում՝ 784 գրադարան։ Ստեղծվեց մասսայական, հանրապետական, գիտական, տեխնիկական, մանկական, արհմիութենական, դպրոցական գրադարանների հարուստ ցանց՝ միլիոնավոր գրքերի ֆոնդերով։ [[1975]] թվականին SUUS-ում կար բոլոր տեսակի մոտ 3300 գրադարան (47600000 միավոր ֆոնդով), այդ թվում մասսայական՝ [[1305]], դպրոցական՝ [[1442]], տեխնիկական՝ 539։ [[Սփյուռք]]ում գործում են հարյուրավոր հայկական գրադարաններ, որոնցից նշանավոր են [[Երուսաղեմ]]ի ձեռագրատունը, [[Վենետիկ]]ի և [[Վիեննա]]յի Մխիթարյան մատենադարանները։