«Կենսաբանական թաղանթներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չNo edit summary |
||
Տող 1.
[[File:Phospholipids aqueous solution structures.svg|thumb|200px|right|Ջրային լուծույթում ֆոսֆոլիպիդների ձևավորած կառույցների կտրվածքները:]]
'''Կենսաբանական թաղանթներ''', Մոլեկուլային չափի բարակ, սահմանային կառուցվածքներ, որոնք տեղադրված են բջիջների, ենթաբջջային մասնիկների մակերևույթում։ Կենսաբանական թաղանթների հաստությունը մինչև 10A է։ Հիմնական ֆունկցիան՝ [[իոններ]]ի, [[շաքարներ]]ի, [[ամինաթթուներ]]ի և նյութափոխանակության այլ արգասիքների տեղաշարժման կարգավորումն է (տես՝ Կենսաբանական թաղանթների թափանցելիություն)։ Կենսաբանական թաղանթները զբաղեցնում են մեծ մակերես (օրինակ, մարդու օրգանիզմում միայն մակերևութային թաղանթները տասնյակ հազար մ2 են) և նյութափոխանակության գործընթացում իրականացնում են բազմաբնույթ գործառույթներ։ [[Բջիջ]]ը ծածկելով և առանձնացնելով շրջապատող միջավայրից՝ կենսաբանական թաղանթները ապահովում են բջիջների և [[ենթաբջջային մասնիկներ]]ի ամբողջականությունը, ամրությունը և առաձգականությունը։ Կենսաբանական թաղանթները պահպանում են կալիումի, նատրիումի, քլորի և այլ իոնների անհավասարաչափ տեղաբաշխումը [[պրոտոպլազմա]]յի ու շրջապատող միջավայրի միջև, ինչպես նաև նպաստում [[Հանգստի պոտենցիալ|կենսաբանական պոտենցիալների]] առաջացմանը (տես՝ Կենսաէլեկտրական պոտենցիալներ)։ Կենսաբանական թաղանթների հատկությունները պայմանավորում են գրգիռի առաջացումն ու հաղորդումն ինչպես նյարդային ու մկանային բջիջներում, այնպես էլ սինապսային վերջավորություններում։▼
▲'''Կենսաբանական թաղանթներ''',
[[Միտոքոնդրիումներ]]ի կենսաբանական թաղանթներում գտնվում են էներգիայով հարուստ միացությունների սինթեզին մասնակցող խիստ կանոնավոր դասավորված ֆերմենտներ։ էլեկտրոնային մանրադիտակով, ռենտգենակառուցվածքային վերլուծությամբ, օպտիկական և կենսաքիմիական մեթոդներով պարզվել է, որ էրիթրոցիտների, նյարդային և մկանային բջիջների, բակտերիաների և այլ բջիջների մակերևույթի ու ենթաբջջային մասնիկների (էնդոպլազմային ցանց, միտոքոնդրիումներ, բջջի կորիզ, լիզոսոմներ և այլն) թաղանթներն ունեն նման կառուցվածք։ Կազմված են երկմոլեկուլային լիպիդային շերտից, որի հաստությունը 35A է, և երկու ոչ լիպիդային շերտից (յուրաքանչյուրի հաստությունը՝ 20A)։ Շատ կենսաբանական թաղանթների արտաքին մակերևույթը պատված է մուկոբազմաշաքարներով, ներքինը՝ կառուցվածքային կամ ֆերմենտային սպիտակուցով։ Ենթադրվում է, որ [[ֆոսֆոլիպիդներ]]ի և սպիտակուցի մոլեկուլների միջև գոյություն ունի էլեկտրաստատիկ ձգողություն։ Ստացվել են արհեստական ֆոսֆոլիպիդային թաղանթներ, որոնք հատկություններով մոտ են բնական թաղանթներին, և որոնց վրա կատարված հետազոտությունները նպաստում են կենսաբանական թաղանթների կառուցվածքի և գործառույթների դեռևս չպարզաբանված հարցերի լուծմանը։
| |||