Վիքիպեդիա

«Գլյուկոզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
չNo edit summary
Տող 1.
{{Նյութ
[[Պատկեր:2012-10-20 Blauer Portugieser anagoria.JPG|300px|մինի]]
| պատկեր = Beta-D-Glucose.svg
'''Գլյուկոզ''' (հուն․ γλευχος [[քաղցր]]), [[խաղողաշաքար]], [[ալդոհեքսոզ]], [[դեքստրոզ]], C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>^O<sub>6</sub>, [[ածխաջուր]] ([[միաշաքար]])։ Անգույն [[բյուրեղ]]ներ, հալման [[ջերմաստիճան]]ը՝ 146,5°C։ Լավ լուծվում է [[ջուր|ջրում]]։ Զրային լուծույթներում հանդես է գալիս որպես ά և ձևերի խառնուրդ։ [[Օպտիկա]]պես [[ակտիվ]] է։ Գլյուկոզ պարունակվում է պտուղներում, ծաղիկներում և բույսերի այլ օրգաններում, ինչպես նաև կենդանական հյուսվածքներում (արյուն, ուղեղ են)։ Տալիս է [[ալդեհիդ]]ներին բնորոշ [[ռևակցիա]]ներ։ Վերականգնելիս ստացվում է վեց[[ատոմ]] [[սպիրտ]]՝ [[սորբիտ]], [[օքսիդ]]ացնելիս՝ գլյուկոնաթթա, ավելի խորը օքսիդացնելիս՝ շաքարաթթու, իսկ միայն առաջնային սպիրտային խմբի օքսիդացումով՝ գլյուկուրոնաթթու։ Բույսերը և որոշ մանրէներ գլյուկոզը սինթեզում են [[անօրգանական]] նյութերից (տես Ֆոտոսինթեզ)։ ά-գլյուկոզը բոլոր [[կենդանի]] [[օրգանիզմ]]ների ([[վիրուս]]ներ, բարձրակարգ [[բույս]]եր և ողնաշարավորներ) խիստ անհրաժեշտ բաղադրամասերից Է։ Գլյուկոզը շատ մանրէների համար էներգիայի միակ աղբյուրն է և մասնակցում է նյութափոխանակության ռեակցիաներին։ Արտադրության մեջ ստանում են [[օսլա]]յի թթվային [[հիդրոլիզ]]ով։ Օգտագործվում է բժշկության մեջ, հրուշակեղենի և տեքստիլ արդյունաբերություններում։ Ելանյութ է ասկորբինաթթվի (վիտամին «С») ստացման համար։ Գլյուկոզայի խմորմամբ ստացվում է [[էթիլալկոհոլ]]։ ▼
| պատկեր 3D = Glucose ball-and-stick.png
| պատկեր 2 =
| քիմիական անվանում = 6-(հիդրօքսիմեթիլ)օքսան<br />-2,3,4,5-տետրոլ, <br />(2R,3S,4R,5R)-6 -(հիդրօքսիմեթիլ)տետրահիդրո-2H-պիրան-2,3,4,5-տետրաոլ
| ավանդական անվանում =
| քիմիական բանաձև =
| այլ անվանումներ = Glc
| ռացիոնալ բանաձև =
| վիճակ =
| արտաքին տեսք=
| մոլային զանգված = 180,16
| հալման ջերմ. = ''α''-<small>D</small>-գլյուկոզ՝ 146&nbsp;°C<br />''β''-<small>D</small>-գլյուկոզ՝ 150
| դիպոլ մոմենտ =
| CAS = 50-99-7 (<small>D</small>-գլյուկոզ)<br />921-60-8 (<small>L</small>-գլյուկոզ)
| PubChem =
| EINECS =
| SMILES =
| EC =
| RTECS =
| ChEBI =
| ՄԱԿ =
| ՍԹԿ =
| ՄԲ =
| թունավորություն =
| R-արժեքներ =
| S-արժեքներ =
| H-արժեքներ =
| P-արժեքներ =
| ԳՀՀ=
| NFPA =
}}
▲'''Գլյուկոզ''' (հուն․ {{lang-el|γλευχος}}՝ քաղցր գինի<ref>Thénard, Gay-Lussac, Biot, and Dumas (1838) [[քաղցր]http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k29662/f106.langEN "Rapport sur un mémoire de M. Péligiot, intitulé: Recherches sur la nature et les propriétés chimiques des sucres"]</ref>), [['''խաղողաշաքար]]''', [['''ալդոհեքսոզ]]''', [['''դեքստրոզ]]''', C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>^O<sub>6</sub>, [[ածխաջուր]] ([[միաշաքար]])։ Անգույն [[բյուրեղ]]ներբյուրեղներ, հալման [[ջերմաստիճան]]ը՝ջերմաստիճանը՝ 146,5°C։ Լավ լուծվում է [[ջուր|ջրում]]։ Զրային լուծույթներում հանդես է գալիս որպես ά և ձևերի խառնուրդ։ [[Օպտիկա]]պեսՕպտիկապես [[ակտիվ]] է։ Գլյուկոզ պարունակվում է պտուղներում, ծաղիկներում և բույսերի այլ օրգաններում, ինչպես նաև կենդանական հյուսվածքներում (արյուն, ուղեղ են)։ Տալիս է [[ալդեհիդ]]ներին բնորոշ [[ռևակցիա]]ներ։ռեակցիաներ։ Վերականգնելիս ստացվում է վեց[[ատոմ]]վեցատոմ [[սպիրտ]]՝սպիրտ՝ [[սորբիտ]], օքսիդացնելիս՝ [[օքսիդգլյուկոնաթթու]]ացնելիս՝ գլյուկոնաթթա, ավելի խորը օքսիդացնելիս՝ շաքարաթթու, իսկ միայն առաջնային սպիրտային խմբի օքսիդացումով՝ գլյուկուրոնաթթու։ Բույսերը և որոշ մանրէներ գլյուկոզը սինթեզում են [[անօրգանական]] նյութերից (տես Ֆոտոսինթեզ)։նյութերից։ ά-գլյուկոզը բոլոր [[կենդանի]] [[օրգանիզմ]]ներիօրգանիզմների ([[վիրուս]]ներ, բարձրակարգ [[բույս]]եր և [[ողնաշարավորներ]]) խիստ անհրաժեշտ բաղադրամասերից Է։ Գլյուկոզը շատ մանրէների համար էներգիայի միակ աղբյուրն է և մասնակցում է նյութափոխանակության ռեակցիաներին։ Արտադրության մեջ ստանում են [[օսլա]]յի թթվային [[հիդրոլիզ]]ով։ Օգտագործվում է բժշկության մեջ, հրուշակեղենի և տեքստիլ արդյունաբերություններում։ Ելանյութ է ասկորբինաթթվի (վիտամին «С») ստացման համար։ Գլյուկոզայի խմորմամբ ստացվում է [[էթիլալկոհոլ]]։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գլյուկոզ» էջից