«Գերմանիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|en}} |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Քիմիական տարր
| անվանում = Գերմանիում/ Germanium (Ge)
| համար = 32
| սիմվոլ = Ge
| վերևից =[[Սիլիցիում|Si]]
| ներքևից =[[Անագ|Sn]]
| խումբ = 2
| պարբերություն =
| բլոկ =d
| արտաքին տեսք =[[Պատկեր:Polycrystalline-germanium.jpg|200px|Գերմանիումի բյուրեղները]]<br /> Բաց մոխրագույն, փխրուն պինդ նյութ է
| պատկեր =
| ատոմային զանգված =72,630(8)<ref name="iupac atomic weights">{{ռուսերեն հոդված|автор=Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu.|заглавие=Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)|ссылка=http://iupac.org/publications/pac/85/5/1047/|язык=en|издание=[[Pure and Applied Chemistry]]|год=2013|том=85|номер=5|страницы=1047-1078|doi=10.1351/PAC-REP-13-03-02}}</ref>
| радиус атома = 138
| энергия ионизации 1 =759,1 (7,87)
| конфигурация = [Ar] 3d<sup>6</sup> 4s<sup>2</sup>
| ковалентный радиус = 117
| радиус иона = (+3e) 64 (+2e) 74
| электроотрицательность = 1,83
| կոնֆիգուրացիա = [Ar] 3d<sup>10</sup> 4s<sup>2</sup> 4p<sup>2</sup>
| էլեկտրոնային թաղանթ =
| ատոմի շառավիղ = 122,5
| կովալենտային շառավիղ = 122
| Վան-դեր-Վալսի շառավիղ =
| իոնի շառավիղ =(+4e) 53 (+2e) 73
| էլեկտրաբացասականություն =2,01
| էլեկտրոդային պոտենցիալ =0
| օքսիդացման աստիճան =4, 2
| իոնիզացման էներգիա 1 = 760,0 (7,88)
| իոնիզացման էներգիա 2 =
| իոնիզացման էներգիա 3 =
| ֆազ =
| խտություն =5,323
| խտություն2 =
| խտություն3 =
| խտություն հջ =
| հալման ջերմաստիճան =1 726
| եռման ջերմաստիճան =3 005
| կրիտիկական կետ Կ =
| հալման ջերմունակություն =
| հալման ջերմունակություն2 =
| գոլորշիացման ջերմունակություն =
| ջերմունակություն =23,32<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք
|автор = Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.)
|часть =
|заглавие = Химическая энциклопедия: в 5 т
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный =
|издание =
|место = Москва
|издательство = Советская энциклопедия
|год = 1988
|том = 1
|страницы = 531
|страниц = 623
|серия =
|isbn =
|тираж = 100 000
}}
</ref>
| էլեկտրոդային պոտենցիալ=
| օքսիդացման աստիճան= 0, 2
| իոնիզացման էներգիա 1 = 760,0 (7,88)
| իոնիզացման էներգիա 2 =
| իոնիզացման էներգիա 3 =
| ֆազ =
| խտություն = 5,323
| խտություն2 =
| խտություն3 =
| խտություն հջ =
| հալման ջերմաստիճան =1210,6
| եռման ջերմաստիճան = 3103
| կրիտիկական կետ Կ =
| հալման ջերմունակություն =
| հալման ջերմունակություն2 =
| գոլորշիացման ջերմունակություն =
| խտություն = 5,323
| ջերմունակության = 26,07<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք
|автор =
|часть =
|заглавие = Химическая энциклопедия: в 5 тт.
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный = Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.)
|издание =
|место = Москва
|издательство = Советская энциклопедия
|год = 1988
|том = 1
|страницы = 479
|страниц = 623
|серия =
|isbn =
|тираж = 100 000
}}
</ref>
| էլեկտրոդային պոտենցիալ=
| օքսիդացման աստիճան= 0, 2
| իոնիզացման էներգիա 1 =905,8(9,39)
| իոնիզացման էներգիա 2 =
| իոնիզացման էներգիա 3 =
| ֆազ =
| խտություն = 7,133
| խտություն2 =
| խտություն3 =
| խտություն հջ =
| հալման ջերմաստիճան =1210,6
| եռման ջերմաստիճան = 3103
| կրիտիկական կետ Կ =
| հալման ջերմունակություն =
| հալման ջերմունակություն2 =
| գոլորշիացման ջերմունակություն =
| խտություն = 7,133
| ջերմունակության =23,32<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք
|автор = Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.)
|часть =
|заглавие = Химическая энциклопедия: в 5 т
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный =
|издание =
|место = Москва
|издательство = Советская энциклопедия
|год = 1988
|том = 1
|страницы = 531
|страниц = 623
|серия =
|isbn =
|тираж = 100 000
}}
</ref>
| էլեկտրոդային պոտենցիալ=
| ջերմունակություն2 =
| մոլային ծավալ = 13,6
| հագեցած գոլորշի =
| ճնշում հգ 1 =
| ճնշում հգ 10 =
| ճնշում հգ 100 =
| ճնշում հգ 1 k =
| ճնշում հգ 10 k =
| ճնշում հգ 100 k =
| բյուրեղացանցի կառուցվածք =ադամանդ
| բյուրեղացանցի տվյալներ =5,660
| C/a հարաբերություն =
| Դեբայի ջերմաստիճան =360
| մագնիսական կառուցվածք =
| տեսակարար դիմադրություն =
| ջերմահաղորդականություն = 60,2
| ջերմաստիճանահաղորդականություն =
| ջերմային ընդարձակում =
| ձայնի արագություն =
| Յունգի մոդուլ =
| CAS համար =
| արգելվող գոտի =
| իզոտոպներ =
| իզոտոպներ լրացումներ =
}}
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=32}}
'''Գերմանիում''' ({{lang-lat|Germanium}}), Ge, տարրերի [[պարբերական համակարգ]]ի 5-րդ պարբերության 4-րդ խմբի քիմիական տարր, կարգահամարը՝ 32, ատոմական զանգվածը՝ 72,60։ Ունի հինգ կայուն իզոտոպ՝ <sup>70</sup>Ge, <sup>72</sup>Ge, <sup>73</sup>Ge, <sup>74</sup>Ge և <sup>75</sup>Ge համապատասխանաբար՝ 20,55%, 27,35%, 7,78%, 76 5% և 7,86%։
Արհեստականորեն ստացվել են գերմանիումի բազմաթիվ ռադիոակտիվ [[իզոտոպներ]]ը։ Գերմանիումը p տարր է, նրա ատոմի արտաքին Էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքն Է՝ 4s<sup>2</sup>4p<sup>2</sup>։
Գերմանիումը հայտնաբերել է գերմանացի քիմիկոս Կ․ Վինկլերը ([[1886]]) և անվանել ի պատիվ իր հայրենիքի։
== Իզոտոպներ ==
{| class="wikitable" style="font-size:95%"
! rowspan="2" | Նուկլիդի <br /> բանաձև
! Z([[պրոտոն|p]])
! N([[նեյտրոն|n]])
! Իզոտոպի կշիռ< <br /> (զ. ա. մ.)
! rowspan="2" | Կայունություն<br />(T<sub>1/2</sub>)
! rowspan="2" | [[Սպին]] և <br />Միջուկի զույգություն
|-
! colspan="3" | Գրգռման էներգիա
|-
| <sup>58</sup>Ge
| 32
| 26
| 57,99101
|
| 0+
|-
| <sup>59</sup>Ge
| 32
| 27
| 58,98175
|
| 7/2-
|-
| <sup>60</sup>Ge
| 32
| 28
| 59,97019
| 30 մվ
| 0+
|-
| <sup>61</sup>Ge
| 32
| 29
| 60,96379
| 39 մվ
| 3/2-
|-
| <sup>62</sup>Ge
| 32
| 30
| 61,95465
| 129 մվ
| 0+
|-
| <sup>63</sup>Ge
| 32
| 31
| 62,94964
| 142 մվ
| 3/2-
|-
| <sup>64</sup>Ge
| 32
| 32
| 63,94165
| 63,7 վրկ
| 0+
|-
| <sup>65</sup>Ge
| 32
| 33
| 64,93944
| 30,9 վրկ
| 3/2-
|-
| <sup>66</sup>Ge
| 32
| 34
| 65,93384
| 2,26 ժ
| 0+
|-
| <sup>67</sup>Ge
| 32
| 35
| 66,932734
| 18,9 մին
| 1/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>67m1</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 18,20 ԿէՎ
| 13,7 մվրկ
| 5/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>67m2</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 751,70 ԿէՎ
| 110,9 նվրկ
| 9/2+
|-
| <sup>68</sup>Ge
| 32
| 36
| 67,928094
| 270,95 օր
| 0+
|-
| <sup>69</sup>Ge
| 32
| 37
| 68,9279645
| 39,05 ժ
| 5/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>69m1</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 86,765 ԿէՎ
| 5,1 մվրկ
| 1/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>69m2</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 397,944 ԿէՎ
| 2,81 մվրկ
| 9/2+
|-
| <sup>70</sup>Ge
| 32
| 38
| 69,9242474
| կայուն
| 0+
|-
| <sup>71</sup>Ge
| 32
| 39
| 70,9249510
| 11,43 օր
| 1/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>71m</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 198,367 ԿէՎ
| 20,40 մվ
| 9/2+
|-
| <sup>72</sup>Ge
| 32
| 40
| 71,9220758
| կայուն
| 0+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>72m</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 691,43 ԿէՎ
| 444,2 նվրկ
| 0+
|-
| <sup>73</sup>Ge
| 32
| 41
| 72,9234589
| կայուն
| 9/2+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>73m1</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 13,2845 ԿէՎ
| 2,92 մաքս
| 5/2+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>73m2</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 66,726 ԿէՎ
| 499 մվ
| 1/2-
|-
| <sup>74</sup>Ge
| 32
| 42
| 73,9211778
| կայուն
| 0+
|-
| <sup>75</sup>Ge
| 32
| 43
| 74,9228589
| 82,78 րոպե
| 1/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>75m1</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 139,69 ԿէՎ
| 47,7 с
| 7/2+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>75m2</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 192,18 ԿէՎ
| 216 նվրկ
| 5/2+
|-
| <sup>76</sup>Ge
| 32
| 44
| 75,9214026
| 1,78{{e|21}} տարի
| 0+
|-
| <sup>77</sup>Ge
| 32
| 45
| 76,9235486
| 11,30 ժ
| 7/2+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>77m</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 159,70 ԿէՎ
| 52,9 с
| 1/2-
|-
| <sup>78</sup>Ge
| 32
| 46
| 77,922853
| 88 մին
| 0+
|-
| <sup>79</sup>Ge
| 32
| 47
| 78,9254
| 18,98 վրկ
| 1/2-
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>79m</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 185,95 ԿէՎ
| 39,0 վրկ
| 7/2+
|-
| <sup>80</sup>Ge
| 32
| 48
| 79,92537
| 29,5 վրկ
| 0+
|-
| <sup>81</sup>Ge
| 32
| 49
| 80,92882
| 7,6 վրկ
| 9/2+
|-
| style="text-indent:1em" | <sup>81m</sup>Ge
| colspan="3" style="text-indent:2em" | 679,13 ԿէՎ
| 7,6 վրկ
| 1/2+
|-
| <sup>82</sup>Ge
| 32
| 50
| 81,92955
| 4,55 վրկ
| 0+
|-
| <sup>83</sup>Ge
| 32
| 51
| 82,93462
| 1,85 վրկ
| 5/2+
|-
| <sup>84</sup>Ge
| 32
| 52
| 83,93747
| 947 մվ
| 0+
|-
| <sup>85</sup>Ge
| 32
| 53
| 84,94303
| 535 մվ
| 5/2+
|-
| <sup>86</sup>Ge
| 32
| 54
| 85,94649
| 150 նվրկ
| 0+
|-
| <sup>87</sup>Ge
| 32
| 55
| 86,95251
| 140 մվ
| 5/2+
|-
| <sup>88</sup>Ge
| 32
| 56
| 87,95691
| 300 նվրկ
| 0+
|-
| <sup>89</sup>Ge
| 32
| 57
| 88,96383
| 150 նվրկ
| 3/2+
|}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
* [[Պարբերական աղյուսակ]]
| |||