«Ստեղծագործական գործունեություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Shana Psy տեղափոխեց էջը «Ստեղծագործություն»-ից «Ստեղծագործական գործունեություն» վերահղման վրայով: Հոդվածի բովանդակությանն առավել համա...
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Ormaiztegi 39.JPG|250px|մինի|Մարդու ստեղծագործականությունը չունի սահմաններ]]
{{վիքիֆիկացում}}
'''ՍտեղծագործությունՍտեղծագործական գործունեությունը''', գործունեություն է, որը ծնում է որակապես նոր նյութական և հոգևոր, նախկինում երբեք չեղած արժեքներ։ ՍտեղծագործությունըՍտեղծագործական գործունեությունը հնարավոր է գործունեության[[Գործունեություն|գործունեությ]]ան գիտական, տեխնիկական, գեղարվեստական, քաղաքական և այլ ոլորտներում, երբ ստեղծվում է, հայտնաբերվում, հորինվում որևէ նոր բան։ ՍտեղծագործությունըՍտեղծագործական գործունեությունը անկրկնելի է (ըստ իրականացման բնույթի և արդյունքի), ինքնօրինակ և եզակի (հասարակական-պատմական և անհատական առումով)։ Բարձրակարգ կենդանիներն էլ ունեն ստեղծագործությանստեղծագործականության ինչ որ կենսաբանական ձևեր ու նախադրյալներ, սակայն ստեղծագործությունըստեղծագործական գործունեությունը բնորոշ է միայն մարդուն։ ՍտեղծագործությունըՍտեղծագործական գործունեությունը մարդու աշխատանքի պրոցեսում առաջացած ընդունակությունն է՝ իրականությունից ստեղծված նյութից ստեղծելու (օբյեկտիվ աշխարհի օրինաչափությունների ճանաչողության հիման վրա) նոր ռեալությունիրողություն, որը բավարարում է բազմազան հասարակական պահանջմունքներպահանջմունքների:
 
Անկախ այն հանգամանքից, որ [[Ստեղծագործության հոգեբանություն|ստեղծագործական հոգեբանության]] ոլորտում իրականացվել են բազմաթիվ ուսումնասիրություններ, այնուամենայնիվ գոյություն չունի դրա մեկ ամբողջական կոնցեպցիա <ref name="Психология" />։
 
Տարբեր հեղինակներ տալիս են ստեղծագործական գործընթացի բազմատեսակ սահմանումներ՝ ընդգծելով դրա տարբեր կողմերը։ Ըստ Ա. Մատեյկոյի ստեղծագործելու էությունը կայանում է առկա փորձի վերափոխման՝ դրա հիման վրա նոր համադրությունների կառուցման մեջ։
[[Պատկեր:Прыжок.jpg|250px|մինի|Խնդրի սահմաններից դուրս]]
 
Վ. Մ. Բեխտերևը ստեղծագործականությունը սահմանում է որպես որևէ նոր բանի արարում այնպիսի իրավիճակում, երբ խնդիր-գրգռիչը առաջացնում է [[Դոմինանտություն|դոմինանտ]], որի շուրջ կենտրոնանում է խնդրի լուծման համար անհրաժեշտ նախկին փորձը։ Դ. Բ. Բոգոյավլենսկայան առաջարկել է ստեղծագործության ըմբռնումը՝ որպես ելք պահանջվածի սահմաններից։ Նա համարում է, որ ստեղծագործական գործընթացը հանդիսանում է խթանում չպահանջող [[Ակտիվություն|իրավիճակային ակտիվություն]], որն արտահայտվում է տրված խնդրի սահամններից դուրս գալու ձգտման մեջ։ Սակայն Մաքսիմովան համարում է, որ ներկայումս ստեղծագործության հասկացությունը համընկել է «ոչ հարմարողական ակտիվության» հասկացության հետ։
 
==Պատմություն==
[[Ստեղծագործության հոգեբանություն|Ստեղծագործության հոգեբանության]] ուսումնասիրությունների դինամիկան XX դարի երկրորդ կեսին փոփոխական է եղել։ ԱՄՆ-ում հետպատերազմյան շրջանում տվյալ ոլորտի ուսումնասիրություններին խթանեց Ամերիկյան հոգեբանական միավորման նախագահ Դ. Գիլֆորդը, ով 1950 թվականի իր ճառում կոչ է արեց հոգեբաններին ուշադրությունը սևեռել ստեղծագործության հիմնախնդրի վրա <ref>Лютовае К. К вопросу о взаимосвязи интеллекта, креативности и личностных черт у детей // Интеллект и креативность в ситуациях межличностного взаимодействия - М., «Институт психологии РАН», 2000</ref>։ Դրան հաջորդած քսան տարիների ընթացքում [[Ամերիկա]]յում մշակվեցին ստեղծագործականության ախտորոշման մեթոդներ, անցկացվեցին ստեղծագործական գործընթացի, ստեղծագործ անձի ուսումնասիրություններ, սկսեցին գործել գիտական կենտրոններ։ Սակայն 1970-ական թվականներից ստեղծագործության ուսումնասիրությունները կանգ առան, իսկ 1990-ականներին կրկին վերսկսվեցին՝ ելնելով թեթե՛ գիտության զարգացման [[տրամաբանություն]]ից, թեթե՛ ժամանակակից հասարակության պահանջներից <ref>Богоявленская Д.Б. Психология творческих способностей — М., Издательский центр «Академия» 2002</ref>։
 
==Մակարդակներ==
Որոշ հեղինակներ առանձնացնում են ստեղծագործական գործունեության մակարդակներ։ Գիզելինը տարանջատում է բարձրագույն և ցածրագույն ստեղծագործություն։ Առաջինը կայանում է առկա գիտելիքների կիրառման ոլորտի լայնացման մեջ։ Բարձր մակարդակի ստեղծագործությունը կապված է որակապես նոր կոնցեպցիայի ստեղծման հետ, որը շատ թե քիչ հեղաշրջում է կատարում գիտության մեջ<ref name="Психология" />։
 
Որոշ հեղինակներ առանձնացնում են ստեղծագործական գործունեության մակարդակներ։ Գիզելինը տարանջատում է բարձրագույն և ցածրագույն ստեղծագործություն։ստեղծագործական գործունեություն։ Առաջինը կայանում է առկա գիտելիքների կիրառման ոլորտի լայնացման մեջ։ Բարձր մակարդակի ստեղծագործությունըստեղծագործական գործունեությունը կապված է որակապես նոր կոնցեպցիայի ստեղծման հետ, որը շատ թե քիչ հեղաշրջում է կատարում գիտության մեջ<ref name="Психология" />։
Ա. Գ. Գալինը գրում է, որ ցածր մակարդակի ստեղծագործությունը կապված է ռացիոնալ համակարգված գիտելիքների, դրանց համակցման հետ և չի ենթադրում ինտուիտիվ տարրի առկայություն։ Բարձրագույն տիպի ստեղծագործությունը ըստ հեղինակի ներառում է նաև ինտուիցիան<ref name="Психология" />։
 
Ա. Գ. Գալինը գրում է, որ ցածր մակարդակի ստեղծագործությունըստեղծագործական գործունեությունը կապված է ռացիոնալ համակարգված գիտելիքների, դրանց համակցման հետ և չի ենթադրում ինտուիտիվ տարրի առկայություն։ Բարձրագույն տիպի ստեղծագործությունըստեղծագործական գործունեությունը ըստ հեղինակի ներառում է նաև ինտուիցիան<ref name="Психология" />։
 
Ինտուիցիան Է. Ա. Միրոշխինան սահմանում է որպես տրամաբանորեն չհիմնավորված կամ տրամաբանական եզրահանգման համար անբավարար տվյալների հիման վրա խնդրի լուծման գործընթաց <ref name="Психология" />։ [[Ինտուիցիա]]յի դրսևորման յուրահատուկ ոլորտը անորոշ պայմաններով խնդիրներն են, սակայն դա չի բացառում ինտուիտիվ տարրի առկայությունը հստակ սահմանված պայմաններով խնդրի լուծման մեջ։
Տող 21 ⟶ 22՝
 
==Տեսակներ==
[[Պատկեր:Colouring pencils.jpg|250px|մինի|Եղիր կրեատիվ և ստեղծագործական]]
Մ. Բոդենը առանձնացնում է ստեղծագործական գործունեության (կերատիվությանկրեատիվության) երեք տիպ.տիպ՝
#համադրական կրեատիվություն՝ նոր մտքի բացահայտում արդեն հայտնի մտքերի անսովոր համարդման (ասոցիացիայի) միջոցով,
 
#համադրական կրեատիվություն՝ նոր մտքի բացահայտումբացահայտում՝ արդեն հայտնի մտքերի անսովոր համարդման (ասոցիացիայի) միջոցով,
#հետազոտական կրեատիվություն՝ խնդրիների ձևակերպում, դեռևս չուսումնասիրված հիմնահարցերի առաջքաշում,
#ձևափոխող կրեատիվություն՝ այնպիսի գաղափարների առաջդրում, որոնք նախկինում անհավանական էին թվում, պարադիգմայիհարացույցի վերափոխում
 
Անձի ստեղծագործական ներուժը կարող է դիտարկվել նեղ և լայն իմաստով։ Նեղ իմաստով՝ դա ստեղծագործական ունակություններն են, առաջին հերթին՝ երևակայությունն ու կրեատիվ մտածողությունը։ Լայն իմաստով՝ ստեղծագործական պոտենցիալը ներառում է նաև անձնային առանձնահատկությունները, որոնք նպաստում են ստեղծագործական ունակությունների իրացմանը՝ դրդապատճառները[[Մոտիվացիա|դրդապատճ]]առները, որոշ հուզական և կամային որակներ, կոմպետենտության մակարդակը <ref name="Психология" />։
 
Բ. Մ. Տեպլովի համաձայն ունակություններ են անվանվում այնպիսի անհատական առանձնահատկությունները, որոնք հանդիսանում են որևէ գործունեության կամ գործունեության մի քանի ձևերի արդյունավետ իրականացման պայմաններ <ref name="Психология" />։
Տող 35 ⟶ 38՝
 
==Օժտվածություն==
[[Պատկեր:The boyhood of Mozart.jpg|250px|մինի|Մոցարտը ուներ երաժշտական օժտվածություն]]
Ընդհանուր օժտվածությունից՝ մտավոր ընդունակություններից, բարձր ինտելեկտից, բացի հոգեբանության մեջ առանձնացնում են օժտվածության հատուկ տեսակներ՝ երաժշտական, նկարչական, տեխնիկական և այլն։ Հատուկ օժտվածությունը նույնացվում է ստեղծագործականության կամ կրեատիվության հետ։
 
Տող 41 ⟶ 45՝
 
==Կրեատիվություն==
[[Պատկեր:HiroshimaPaperCranes6682.jpg|250px|մինի|Օրիգամին ստեղծվել է մարդկային կրեատիվությունից]]
 
Ե. Թորենսն ու Դ. Դաուֆը համարում են, որ բարձր ստեղծագործական ներուժ ունեցող երեխաները տարբերվում են սոցիալական ճնշման հանդեպ բարձր դիմադրողականությամբ, ինտուիցիայով, ինչպես նաև իրենց տարիքի համար միջինից բարձր ինտելեկտով։
 
Տող 59 ⟶ 65՝
[[Կատեգորիա:Մշակույթ]]
[[Կատեգորիա:Հոգեբանություն]]
[[Կատեգորիա:ՍտեղծագործությունՍտեղծագործական գործունեություն| ]]