«Չադ լիճ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 26.
|մգետեր = Շարի
|դգետեր = Բահր էլ Գազալ
|երկիր = Չադ
|կատեգորիա= Lake Chad
}}
Տող 34.
 
 
'''Չադ''' ({{lang-fr|Lac Tchad}}, {{lang-en|Lake Chad}}, արաբերեն` ''Բար էս Սալամ''), հիմնականում անհոսք [[ռելիկտային]] ծագման լիճ, գտնվում է Կենտրոնական [[Աֆրիկա|Աֆրիկայում]]: Բարձրացած ժամանակ սկսում է հոսել Բահր էլ Գազալի հունով դեպի Բոդելե ցածրավայր:
Գտնվում է 12½ և 14½° հս.լ. ու 13—15° արլ. երկ. կոորդինատներում, Գրինվիչի միջօրեականից հաշված, 240 մ. բացարձակ բարձրության վրա:
 
== Պատմությունը ==
Տող 41.
Ըստ Պտղոմեոսի Չադ լիճը կոչվել է «Նուբա»` պարբերաբար հայտնվող ճահիճ: Իսկ Ալմուֆեդը նշել է, որը գետը հայտնի է Կուար անունով:
 
[[XIX-րդ դար|XIX]] դարում լճի մասին տեղեկություններ են թողել Կլեպերտոնը, Դիքսոն Դենհեմը, ՈՒոլտեր Օդնեյը: [[1823]] թվականին Ադոլֆ Օվերվեգը շրջանցել է լիճը և դրա կղզյակները: Ավելի լիակատար կերպով լիճը հետազոտել են Հենրիխ Բարտը և Գուստավ Նախտիգալը [[1852]] թվականին:
 
1893-94 թվականների ընթացքում լիճը սահմանագծվել է [[Անգլիա|Անգլիայի]], [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] և [[Գերմանիա|Գերմանիայի]] միջև: Արևմտյան ափը Բարրուայի և Մբուլուի միջև պատկանում էր Անգլիային, հարավային ափը մինչև Շարի գետը` Գերմանիային, Շարիից արևելք` Ֆրանսիային<ref>[http://geosfera.info/afrika/619-ozero-chad-ozero-v-centralnoy-afrike.html Չադ լճի հայտնագործման պատմությունը]</ref>:
 
== Նկարագրությունը ==
 
Չադը ծանծաղ լիճ է համարվում, որի խորությունը հասնում է 4-7 մետրի: Իսկ անձրևային շրջանում մինչև 10-11 մետրի: Մակերևույթը անըհդհատանընդհատ փոփոխվում է. հիմնականում զբաղեցնում է 27.000 կմ², անձրևային սեզոնումսեզոնին մինչև 50.000 կմ², իսկ չորայինում նվազում է մինչև 11.000 կմ²: Հարավային ափերին մոտ լճի մեջ են թափվում Շարին` լայն և ծանծաղ դելտայով և Մբուլուն: Արևմուտքից Կոմադուգու Վաուբեն իսկ արևելքից սակավաջուր Բար էլ Գազալը: Ըստ Գուստավ Նախտիգալի հաշվարկների Չադ թափող անձրևաջրերի և գետերի ջրի ընդհանուր ծավալը կազմում է շուրջ 100 խոր. մետր, իսկ կորուստը` 70: Լիճը թեև քաղցրահամ է գետերի գետաբերանում, սակայն ընդհանուր առմամբ թույլ աղի է: Չադի աղտոտված պղտոր ջրերի շրջակայքում աճում են մեծ թվով ջրիմուռներ: Հուլիսից նոյեմբեր ընկած ժամանակահատվածում սկսվում են անձրևները և լճի մակարդակը սկսում է բարձրանալ: Ափագիծը մեծամասամբ ճահճակալված է, որտեղ աճում է Cyperus papyrus: Ափի հյուսիսարևելյան ափը տափաստանային է և միայն հարավային շրջանում է հարուստ արևադարձային բուսականությամբ:
 
Արևելյան հատվածում հաշվվում է շուրջ 100 կղզի, որոնցից հայտնի են Բուդումա, Կարկա և Կուրի խղզեխմբերը, որտեղ բնակվում է մինչև 30.000 մարդ:
Տող 75.
 
[[Կատեգորիա:Աֆրիկայի լճերը]]
[[Կատեգորիա:Նիգերիայի լճերը]]
[[Կատեգորիա:Կամերունի լճերը]]
[[Կատեգորիա:Նիգերի լճերը]]
[[Կատեգորիա:Չադի լճերը]]
[[Կատեգորիա:Աֆրիկայի ներքին հոսքի ավազանին պատկանող լճերը]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Չադ_լիճ» էջից