|
}}
'''Շրթունքները''' ({{lang-la|''labia oris''}}) [[բերան շրջանաձև մկան|բերանի շրջանաձև մկանի]] [[մկանաթելեր]]ն են, որոնք դրսից ծածկված են [[մաշկ]]ով, իսկ ներսից՝ [[լորձաթաղանթ]]ով։
== Կառուցվածք ==
*մաշկային - ''parscutanea'',
* միջանկյալ - ''pars intermedia''
* լորձային - ''pasr mucosa'':։
Շրթունքի հաստության մեջ գտնվում են միջաձիգ զոլավոր մկաններ: մկաններ։
=== Շրթունքի մաշկային բաժինն ===
Շրթունքի մաշկային բաժինն ունի մաշկին նման կառուցվածք:կառուցվածք։ Այն ծածկված է բազմաշերտ տափակ եղջերացող էպիթելով, ունի ճարպային գեղձեր, քրտնագեղձեր ու [[մազեր]]:։ Այդ շերտի էպիթելը տեղադրված է հիմային թաղանթի վրա, իսկ թաղանթի տակ գտնվում է նոսր թելակազմ շարակցական [[հյուսվածք]]ը, որն առաջացնում է էպիթելի մեջ ներհրվող բարձր պտկիկներ:պտկիկներ։
=== Շրթունքի միջանկյալ բաժին ===
Շրթունքի միջանկյալ բաժինն իր հերթին կազմված է երկու գոտիներից՝
*արտաքին (հարթ)
*ներքին (թավիկավոր):։
Արտաքին գոտում էպիթելի եղջերային շերտը պահպանվում է, բայց դառնում է բարակ ու թափանցիկ:թափանցիկ։ Այս մասում մազեր չկան, քրտնագեղձերն աստիճանաբար վերանում են, պահպանվում են միայն ճարպագեղձերը, որոնց ծորանները բացվում են էպիթելի մակերեսին:մակերեսին։ Վերին շրթունքն ավելի հարուստ է ճարպագեղձերով, հատկապես բերանի անկյան շրջանում:շրջանում։ Լորձաթաղանթի սեփական թիթեղը հանդիսանում է մաշկի շարակցահյուսվածքային մասի շարունակությունը:շարունակությունը։ Նրա
պտկիկներն այդ գոտում բարձր չեն:չեն։ Նորածինների ներքին գոտին ծածկված է էպիթելային պտկիկներով, որոնց երբեմն անվանում են թավիկներ:թավիկներ։ Այդ էպիթելային պտկիկներն [[օրգանիզմ]]ի աճին զուգընթաց աստիճանաբար հարթվում են և դառնում քիչ նկատելի:նկատելի։
Մեծահասակ մարդու շրթունքի անցումային բաժնի ներքին գոտու էպիթելը 3-4 անգամ հաստ է, քան արտաքին գոտում, զուրկ է եղջերային շերտից:շերտից։ Որպես կանոն, ճարպագեղձերն այստեղ բացակայում են:են։ Էպիթելի տակ գտնվող նոսր թելակազմ [[շարակցական հյուսվածք]]ը, ներհրվելով էպիթելի մեջ, առաջացնում է շատ բարձր պտկիկներ, որոնցում գտնվում են բազմաթիվ մազանոթներ:մազանոթներ։ Նրանց միջով շրջանառող արյունը թափանցում է էպիթելի միջով և պայմանավորում է շրթունքի կարմիր գույնը:գույնը։ Պտկիկները պարունակում են հսկայական քանակությամբ նյարդային վերջավորություններ, այդ պատճառով շրթունքի կարմիր եզրը շատ զգայուն է: է։
=== Շրթունքի լորձաթաղանթային բաժին ===
[[Պատկեր:Orbicularis oris.jpg|մինի]]
Շրթունքի լորձաթաղանթային բաժինը ծածկված է բազմաշերտ տափակ չեղջերացող էպիթելով:էպիթելով։ Սակայն էպիթելի մակերեսային շերտի բջիջներում կարելի է հայտնաբերել ոչ մեծ քանակությամբ կերատինի հատիկներ:հատիկներ։ Շրթունքի լորձաթաղանթային բաժնի էպիթելը զգալիորեն ավելի հաստ է, քան մաշկայինում:մաշկայինում։ Այստեղ լորձաթաղանթի սեփական
թիթեղն առաջացնում է պտկիկներ, որոնք ավելի կարճ են, քան մոտ գտնվող անցումային բաժնում:բաժնում։ Լորձաթաղանթում մկանային թիթեղը բացակայում է և այդ պատճառով սեփական թիթեղն առանց կտրուկ սահմանի անցնում է ենթալորձային հիմի, որն էլ անմիջականորեն հարում է միջաձիգ զոլավոր [[մկաններ]]ին:ին։
Շրթունքների մաշկի և լորձաթաղանթի միջև գտնվող շարակցահյուսվածքային ենթալորձային հիմում տեղադրված են մկաններ և շրթունքային թքագեղձերի սեկրետոր բաժինները:բաժինները։ Շրթունքի զանգվածի մեջ տեղավորված մկանները հարմարված են ոչ միայն բերանի ճեղքի բացմանը կամ փակմանը, այլև հնարավորություն են տալիս կատարելու տարբեր տեսակի շարժումներ:շարժումներ։
== Շրթունքի թքագեղձեր ==
Շրթունքի թքագեղձերը, բավական խոշոր են, երբեմն հասնում են սիսեռի հատիկի մեծության:մեծության։ Նրանք տեղադրված են շրթունքների ենթալորձային հիմում և կենտրոնցաված են գլխավորապես շրթունքների ձուլանի՝ բերանի անկյունների մոտ, մինչդեռ նրանց առջևի մասում, հատկապես ստորին շրթունքում, նրանք շատ նոսր են տարածված:տարածված։
Ըստ կազմության դրանք բարդ բշտախողովակակազմ գեղձեր են, ըստ գեղձազատուկի բնույթի՝ համարվում են խառը՝ շճալորձային գեղձեր:գեղձեր։ Արտատար ծորանները ներսից պատված են բազմաշերտ տափակ չեղջերացող էպիթելով և բազմաթիվ անցքերով բացվում են բերանի նախադռան շրթունքային մասում՝ շրթունքների մակերեսին: մակերեսին։
== Տես նաև ==
| 