Աղանդավորական շարժումը միջնադարում ուղեկցել է մասնավորապես [[քրիստոնեություն|քրիստոնեությանը]]։ [[քրիստոնեություն|Քրիստոնեական]] աղանդավորական շարժումների սոցիալական հիմքը բնակչության պլեբեյական-գյուղացիական խավերն էին, որոնք պայքարում էին [[ֆեոդալիզմ|ֆեոդալական]] պետության ու իշխող եկեղեցու դեմ ([[պավլիկյաններ]], [[բոգոմիլներ]] և այլն) ինչպես նաև [[բյուրգերականություն|բյուրգերականությունը]]ը ([[կաթարներ]], [[ալբիգոյցիներ]], [[վալդեսականներ]])։
====Հայաստանում====
VI-V դդ. Հայաստանում տարածում ստացան [[բորբորիտներ|բորբորիտների]]ի և [[մծնղեականներ|մծնղեականների]]ի աղանդավորական շարժումները իսկ VII դ. սկիզբ առավ [[պավլիկյաններ|պավլիկյան]] շարժումը, որը մի քանի դար շարունակ ահաբեկման մեջ պահեց եկեղեցուն ու պետությանը, հոգևոր ու աշխարհիկ իշխանություններին։ IX-XI դդ. Հայաստանում տարածվել է [[թոնդրակեցիներ|թոնդրակեցիների]]ի հզոր շարժումը։
====Ռուսաստանում====
[[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]]ում աղանդավորական ղեկավարները հանդես եկան բանվորների ու գյուղացիների հեղափոխական ելույթների ու [[սոցիալիզմ|սոցիալիզմի]]ի գաղափարների դեմ։ Նրանք թշնամաբար դիմավորեցին [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան հեղափոխությունը]]ը և քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ պայքարում էին [[ԽՍՀՄ|սովետական]] իշխանության դեմ։
====Այլ երկրներում====
[[Ֆեոդալիզմ|Ֆեոդալիզմի]]ի քայքայման ու [[կապիտալիզմ|կապիտալիստական]] հարաբերությունների ձևավորման շրջանում առաջ եկավ [[կաթոլիցիզմ|կաթոլիկ եկեղեցու]] դեմ ուղղված աղանդավորական շարժումը, որը լայնորեն տարածվեց [[Եվրոպա|եվրոպականեվրոպա]]կան երկրներում, [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային Ամերիկայում]]յում և [[Ռուսաստան|Ռուսաստանում]]ում ([[անաբապտիզմ]], [[մենոնիտներ]], [[քվակերներ]], [[ադվենտիստներ]] և այլն)։
