«Ֆիզիկական հաստատուններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 4.
 
== Չափելի և չափազուրկ ֆիզիկական հաստատուններ ==
Մինչդեռ ֆիզիկականՖիզիկական որոշակի մեծություններ չափվում են որոշ ֆիզիկական հաստատուններով, հաստատուններըորոնց հաշվելի արժեքները կախված չեն օգտագործվող համակարգի փոփոխությունից, սակայն ֆիզիկայի հաշվելի արժեքների հաստատունները կախված են օգտագործվող [[միավորների համակարգ]]ից։ Հետևաբար, այդ հաշվելի արժեքները (ինչպիսիք են 299 792 458 լույսի արագության հաստատունի համար (c) չափվում է «մեկ մետր մեկ վայրկյանում» միավորով) [[ֆիզիկա]]յի այդ տեսության մեջ կանխատեսումներ չեն ընդունվում։
 
Քանի որ նրանց միավորները չեղարկվում են, միանման գործակիցներով ֆիզիկական հաստատունները կախված չեն միավորների համակարգից, այսպիսով նրանք մաքուր չափվող միավորներ են, որոնք ցույց են տալիս, որ ֆիզիկայի ապագա տեսությունը հեշտությամբ կարող է կանխատեսվել։ Բացի այդ, ֆիզիկայի բոլոր հավասարումները նկարագրող օրենքները կարող են բացահայտվել առանց ֆիզիկական չափող հաստատունների։ Այդ գործընթացը հայտնի է որպես «անչափելի», սակայն չափելի հաստատունները պահպանվում են։ Այսպիսով, տեսաբան ֆիզիկոսները այս չափողական արժեքները հակված են համարելու ֆունդամենտալ ֆիզիկայի հիմնարար հաստատուններ։
 
Սակայն, սահմանային ֆունդամենտալհիմնարար ֆիզիկայի արժեքները նույնպես օգտագործվում են այլ ոլորտներում։ Օրինակի համար, «Ստանդարտների և տեխնոլոգիաների ազգային ինստիտուտ»-ը օգտագործում է ժամանակը՝ այնպիսի տիեզերական ֆիզիկական արժեքների հաստատուն լինելը ապացուցելու համար, ինչպիսիք են լույսի արագությունը (c) և գրավիտացիոն հաստատունը (G)։
 
[[Նուրբ կառուցվածքի հաստատուն]]ը հավանաբար ամենահայտնի հաստատունն է ֆունդամենտալհիմնարար ֆիզիկայի չափողական հաստատուններից։ Մի քանի փորձեր արձանագրել են դրա արժեքը (ներկայումս չափված՝ մոտավորապես 1/137,035999) տեսականորեն, բայց առայժմ լիովին համոզվել չի հաջողվել։ Գտել են նաև զանգվածի ֆունդամենտալհիմնարար մասնիկների գործակիցներըըհարաբերությունները (ինչպիսիք են m<sub>p</sub>/m<sub>e</sub>, մոտավորապես 1836,152672)։ 20-րդ դարում քվանտային քիմիայի զարգացման հետ, սակայն, հսկայական թվով նախկինում անբացատրելի չափողական ֆիզիկական հաստատուններ հաջողությամբ հաշվարկվել են տեսականորեն։ Այսպիսով, շատ տեսաբան ֆիզիկոսներտեսաբաններ դեռ հույս ունեն, որ կշարունակվի այլ ֆիզիկական չափելի հաստատունների բացահայտումը։
 
Այս ամենը ցույց է տալիս, որ տիեզերքը կարող է լինել շատ տարբեր, երբ այդ հաստատունները ստանում են արժեքներ, զգալիորեն տարբերվում են նրանից՝ ինչ մենք տեսնում ենք։ Օրինակի համարՕրինակ, քիչ թվով փոփոխություններ նուրբ կառուցվածքի հաստատունի արժեքի մեջչնչին փոփոխությունը կարող է բավականացնել վերացնելու համար այնպիսի [[աստղ]]եր վերացնելու համար, ինչպիսին մեր Արեգակն է։
 
== Տիեզերական հաստատունների աղյուսակ ==