«Դալթոնիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ կետադրական |
||
Տող 1.
'''Դալթոնիզմ''' ({{lang-lat|Daltonismus}}), գունաշփոթություն, մասնակի գունակուրություն, գունային տեսողության [[1794]] թվականին նկարազրել է անգլիացի գիտնական [[Ջոն Դալթոն]]ը (ինքը տառապել է այս արատով)։ Հիվանդանում են տղամարդկանց մոտ 8%-ը, կանանց՝ 0,5%-ը։
Ենթադրվում է, որ աչքի ցանցաթաղանթում կա 3 տարր, և բնականոն, այսպես կոչված՝ տրիքրոմատիկ գունազգայության դեպքում դրանցից յուրաքանչյուրն ընկալում է 3 հիմնական գույներից (կարմիր, կանաչ, մանուշակագույն) մեկը։ Վերոհիշյալ տարրերից որևէ մեկի քայքայումն առաջացնում է մասնակի գունակուրություն (դիքրոմիա)։ Դիքրոմազիայով տառապողներից ոմանք չեն տեսնում կարմիր գույնը (պրոտանոպիա), ոմանք՝ կանաչ գույնը (դեյտերանոպիա)։
▲'''Դալթոնիզմ''' ({{lang-lat|Daltonismus}}), գունաշփոթություն, մասնակի գունակուրություն, գունային տեսողության [[1794]] թվականին նկարազրել է անգլիացի գիտնական [[Ջոն Դալթոն]]ը (ինքը տառապել է այս արատով)։ Հիվանդանում են տղամարդկանց մոտ 8%-ը, կանանց՝ 0,5%-ը։
''Պրոտանոպիայի'' դեպքում կարմիր գույնը շփոթում են մուգ կանաչի, մուգ դարչնագույնի, իսկ կանաչ գույնը՝ բաց մոխրագույնի, բաց դեղինի և բաց դարչնագույնի հետ։
▲Ենթադրվում է, որ աչքի ցանցաթաղանթում կա 3 տարր, և բնականոն, այսպես կոչված՝ տրիքրոմատիկ գունազգայության դեպքում դրանցից յուրաքանչյուրն ընկալում է 3 հիմնական գույներից (կարմիր, կանաչ, մանուշակագույն) մեկը։ Վերոհիշյալ տարրերից որևէ մեկի քայքայումն առաջացնում է մասնակի գունակուրություն (դիքրոմիա)։ Դիքրոմազիայով տառապողներից ոմանք չեն տեսնում կարմիր գույնը (պրոտանոպիա), ոմանք՝ կանաչ գույնը (դեյտերանոպիա)։
''
''Մանուշակագույնի'' նկատմամբ գունակուրություն լինում է հազվադեպ, ընդ որում սպեկտրի բոլոր գույներն ընկալում են որպես կարմիր կամ կանաչ գույնի երանգներ։
Բնածին գունակուրության բոլոր ձևերը փոխանցվում են ժառանգաբար։ Կանայք են հանդիսանում այդ հատկանիշի փոխանցողները, չնայած պահպանում են բնականոն տեսողությունը։ Ձեռքբերովի գունակուրությունը կարող է առաջանալ տեսողության օրգանների և կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր հիվանդությունների ժամանակ։ Գունազգայության խանգարումներն ախտորոշում են հատուկ աղյուսակների կամ սպեկտրային սարքերի միջոցով։ Գունային տեսողության հետազոտումը կարևոր նշանակություն ունի տրանսպորտում, ավիացիայում, ծովային ծառայությունում, քիմիական, տպագրական, տեքստիլ և արդյունաբերության այլ ճյուղերում աշխատող մասնագետների ընտրության ժամանակ։ Դալթոնիզմը բուժման ենթակա չէ։
▲''Մանուշակագույնի'' նկատմամբ գունակուրություն լինում է հազվադեպ, ընդ որում սպեկտրի բոլոր գույներն ընկալում են որպես կարմիր կամ կանաչ գույնի երանգներ։
▲Բնածին գունակուրության բոլոր ձևերը փոխանցվում են ժառանգաբար։ Կանայք են հանդիսանում այդ հատկանիշի փոխանցողները, չնայած պահպանում են բնականոն տեսողությունը։ Ձեռքբերովի գունակուրությունը կարող է առաջանալ տեսողության օրգանների և կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր հիվանդությունների ժամանակ։ Գունազգայության խանգարումներն ախտորոշում են հատուկ աղյուսակների կամ սպեկտրային սարքերի միջոցով։ Գունային տեսողության հետազոտումը կարևոր նշանակություն ունի տրանսպորտում, ավիացիայում, ծովային ծառայությունում, քիմիական, տպագրական, տեքստիլ և արդյունաբերության այլ ճյուղերում աշխատող մասնագետների ընտրության ժամանակ։ Դալթոնիզմը բուժման ենթակա չէ։
== Տես նաև ==
| |||