«Մարտին Լյութեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (4)
Տող 1.
[[Պատկեր:Martin_LutherMartin Luther,_1529 1529.jpg|աջից|մինի|Մարտին Լյութեր]]
'''Մարտին Լյութեր''' ({{lang-de|Martin Luther}}, [[1483]]թ. [[Նոյեմբերի 10]] - [[1546]]թ. [[Փետրվարի 18]]), [[գերմանացի]] [[աստվածաբան]], [[վանական]] և եկեղեցու բարեփոխիչ։ Նա հիմնադրել է [[Բողոքականություն]]ը։ Հայտնի է միայն հավատով արդարացման վարդապետությամբ և հայտնության քրիստոսակենտրոն ընկալմամբ։ Լյութերի հայտնի 95 թեզիսները (1517 թ. հոկտեմբեր) նշանավորում են [[Ռեֆորմացիա]]յի սկզբնավորումը։
 
Նա առաջինն էր, որ [[Աստվածաշունչ]] մատյանը լատիներենից թարգմանեց գերմաներեն։ Լյութերը պնդում էր, որ Սուրբ գիրքը հանրության գիրք է և այն պիտի կարդան բոլորը։ Հեղափողության պատճառը դարձավ Հռոմից ժամանած [[Սաքսոնիա|սաքսոնական]] կաթոլիկ քահանա Հովհաննես Տեցելի վաճառած [[ինդուլգենցիաներ]]ը, որը [[Հռոմի պապ]] [[Լևոն X]]-ի հրամանով եկել էր Գերմանիայի Վիտենբերգ քաղաք՝ հավաքելու գումարներ սբ. Պետրոս եկեղեցու շինարարության համար։ Դեռևս 1512 թվականին Օգոստինական վանական և աստվածաբանության պրոֆեսոր Մարտին Լյութերը հանդես եկեվ պաշտոնական կաթոլիկությանը հակդրվող տեսակետներով,որում հիմնական երկու գաղափարներն էին:էին։
# Եկեղեցին իրավունք չունի իրեն վերագրելու ավելի մեծ պատմական ծառայություններ:ծառայություններ։
# Եկեղեցին իրավունք չունի զանգվածային կերպով կազմակերպելու մեղքերի թողություն:թողություն։
 
== Գաղափարաքաղաքական հայացքները ==
Տող 10.
Ըստ Մարտին Լյութերի՝ հոգևոր փրկությունը հնարավոր է միայն հավատի միջոցով, քանզի ոչ ոք կաթոլիկ եկեղեցու կարիքը չունի, և անկախ սոցիալական ծագումից ու գրաված դիրքից՝ բոլորը անառարկելիորեն պետք է ենթարկվեն աստծուն։ Մարդկանցից ոչ ոք առավելություն չունի ոչ մեկի նկատմամբ, սոցիալական բոլոր խավերը, այդ թվում և հոգևորականությունը հավասար են։ Դա իրավահավասարության սկզբունքի վաղբուրժուական առաջին ձևակերպումներից մեկն է։
 
Լյութերի կարծիքով, քանի որ աշխարհում չարն է տիրում, ուստի աստված իրականացնում է երկու տիպի կառավարում՝ հոգևոր, որն իրականացնում են քրիստոնյաներն ու ազնվաբարո մարդիկ՝ Քրիստոսի գլխավորությամբ,և աշխարհականները, որոնք զսպում են ոչ քրիստոնյաներին ու չարերին՝ ստիպելով, որ թեև հակառակ իրենց կամքի, սակայն պահպանեն արտաքին խաղաղություն և հանգստություն։ Սրանց (աշխարհիկ և հոգևոր կառավարումներին) բնորոշ են երկու թագավորություն՝ աստվածային և աշխարհիկ:աշխարհիկ։ Դրանցից յուրաքանչյուրն ունի իրեն բնորոշ օրենքներն ու իրավունքները, ընդ որում՝ առանց օրենքի որևէ կառավարում չի կարող իրականացվել և որևէ թագավորություն չի կարող առաջանալ։ Աշխարհիկը հնարավորություն է տալիս «տեսնել, ճանաչել, գնահատել, դատել, պատժել», մինչդեռ մնացած դեպքերում դոմինանտը հոգևոր կառավարումն է։ Հոգին աստվածային կառավարման օբյեկտ է։
 
Լյութերն իր ուսմունքում մեծ տեղ էր հատկացնում աշխարհիկ իշխանության անկախությանը պապականությունից։ Քահանաների կոչումը քրիստոնեական ուսմունքի տարածումն է,իսկ դրանից դուրս նրանք հասարակ քաղաքացիներ են՝ ենթակա պետությանը։ Քանի դեռ նա ծառայում է, վեր է բոլորից, մինչ այն պահը, երբ նրան փոխարինում են։ Այդժամ նա դառնում է սովորական գյուղացի կամ քաղաքացի։
 
Նրա հայացքներում կարևոր տեղ են զբաղեցնում նաև աշխարհիկ և հոգևոր իշխանության՝ միմյանց գործերին չխառնվելու հարցը։ Աշխարհիկ կառավարումն իրավունք չունի խառնվելու հոգևոր կառավարմանը, քանզի այստեղ իշխողը «աստծո խոսքն է»։ Սա եպիսկոպոսների, և ոչ թե իշխանների գործն է։ Ավելին, աշխարհիկ կառավարման հարցերում կարևոր է համարվում բռնությամբ չառաջնորդվելը, քանի որ
 
{{քաղվածք|անիրավությունը ամենից առաջ պետք է իրավունքով հաղթահարել|}}
Տող 27.
 
== Աղբյուրներ ==
* Կառլեն Միրումյան - Քաղաքական ուսամունքների պատմություն, Երևան, 2006
 
{{DEFAULTSORT:Լյութեր, Մարտին}}
 
[[Կատեգորիա:1483 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1546 մահեր]]