«Շիրվանշահերի պետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 65.
== Աշխարհագրություն ==
 
Միջնադարյան հայկական, արաբական և պարսկական աղբյուրները Շիրվան են կոչել Կասպից ծովի արևելյան ափը, որը սահմանազատված է եղել [[Կովկասի լեռնաշղթա]]ից մինչև [[Կուր]] գետի դելտան:դելտան։ Շիրվանով է անցել մետաքսի ճանապարհը:ճանապարհը։
 
Ազգային կազմը այստեղ եղել է բավական խայտաբղետ. բնակվել են կովկասալեզու, իրանալեզու և թյուրքալեզու ցեղեր:ցեղեր։ Շիրվանի նշանավոր քաղաքներից են եղել [[Կապաղակ]]ը (Աղվանքի մայրաքաղաք), [[Բաքու]]ն, [[Շամախի]]ն, [[Դերբենդ]]ը:ը։ Աղբյուրներում նշվում է նաև, որ 6-րդ դարում Շիրվանը եղել է Սասանյան Իրանից վասալական կախման մեջ գտնվող թագավորություն:թագավորություն։
 
Կլիման եղել է նպաստավոր՝ [[Անասնապահություն|անասնապահության]] ու [[Երկրագործություն|երկրագործության]] զարգացման համար:համար։ Մեղմ ձմեռները և շոգ ամառները հնարավորություն են տվել այստեղ զբաղվել [[այգեգործություն|այգեգործությամբ]], [[խաղողագործություն|խաղողագործությամբ]] ու [[շերամապահություն|շերամապահությամբ]]:։ Լեռնային շրջանները հարուստ են ալպիական մարգագետիններով:մարգագետիններով։
 
643 թվականին տարածքը գրավել են արաբները. իրանական դինաստիան շարունակել է կառավարել մինչև 9-րդ դարի սկիզբը, ապա արաբները հիմնել են նոր իշխանապետություն:իշխանապետություն։ Երկար ժամանակ Հայաստանի կառավարիչները ([[Հայոց իշխան]]ը և [[Արմինիայի կուսակալություն|Արմինիայի կուսակալը]]) գերիշխել են Շիրվանում:Շիրվանում։ Եկեղեցին՝ որպես [[Աղվանից կաթողիկոսություն]], ամբողջովին գտնվել է [[Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի|հայ առաքելական եկեղեցու]] վերահսկողության տակ<ref>[https://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8.%20%D0%9C%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9%20%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%20VII-XV/%D0%99%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%B4%D1%8B/ Йазидиды, Монархи. Мусульманский Восток VII-XV]</ref>։
 
== Պատմություն ==
Տող 95.
[[Մազյադիներ]]ի կառավարման տարիներին (որպես Առանի ամիրաներ՝ 799-861, որպես Շիրվանշահեր՝ 861-1027), պետության կենտրոնը եղել է [[Շամախի]]ն։ Թեև այն որպես բնակավայր հայտնի էր որպես ''Կամաչիա'' մ.թ.ա. 2-1-ին դարերում <ref>[[Կլավիդոս Պտղոմեոս]], աշխարհագրություն</ref>, սակայն քաղաքի հիմնական պատմությունը սկսվում է 8-րդ դարում, երբ դառնում է Շիրվանշահերի պետության մայրաքաղաքը։ Այստեղ արաբական ու պարսկական ճարտարապետական ոճով կառուցվում են բազմաթիվ շինություններ, որոնց մի մասը հասել է մինչև մեր օրերը։ 1476 թվականին այստեղ եղած Ջոսաֆաթ Բարբարոն ասել է<ref>[http://books.google.ru/books?id=I7IvDJsuW10C&printsec=frontcover&dq=Viaggi_fatti_da_Vinetia_alla_Tana_in_Per&source=bl&ots=TbnayBjRAW&sig=DDZX5egmKn1Q8tISXNCnnYoLEn0&hl=ru&sa=X&ei=I2wmUK_0GNHvsgaXsICoDQ&ved=0CDQQuwUwAA#v=onepage&q&f=false Viaggi fatti da Vinetia, alla Tana, in Persia, in India, et in Costantinopoli]</ref>.
 
{{քաղվածք|Այն (Շամախին) լավ քաղաք է. ունի չորսից հինգ հազար տներ, արտադրում է մետաքս, բամբակ և այլ հումք՝ իր սովորույթներով:սովորույթներով։ Այն գտնվում է [[Մեծ Հայք]]ում և նրա բնակչության մեծամասնությունը հայեր են|''This [Sammachi] is a good city; it has from four to five thousand houses, it produces silk, cotton as well as other things according to its tradition; it is situated in greater Armenia (Armenia grande) and the majority of its residents are Armenians.''}}
[[Քասրանիներ]]ի կառավարման ընթացքում (1027-1382) Շամախիում տեղի է ունենում հուժկու երկրաշարժ։ 14-րդ դարում մայրաքաղաքը տեղափոխվում է ծովափնյա [[Բաքու]] քաղաքը։
 
16-րդ դարում՝ Սեֆյանների կողմից գրավվելուց հետո, Շամախիում շարունակում էին մեծամասնություն կազմել հայերը և վրացիները<ref>Извѣстiя Англичанъ о Россiи во второй половинѣ ХVI вѣка. Переводъ съ Англiйскаго, съ предисловiемъ С. М. Середонина, p. 63</ref><ref>[http://books.google.de/books?id=JnUtertixacC&pg=PA91&lpg=PA91&dq=Anthony+Jenkinson,+Journey+of+Anthony+Jenkinson+into+Persia&source=bl&ots=Y1N781CqZ_&sig=uvdyGWWmdF_twsi_fltYC6QA0K8&hl=de&ei=i8zcSqORPIj5_Ab43pDXDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CA8Q6AEwAg#v=onepage&q=Anthony%20Jenkinson%2C%20Journey%20of%20Anthony%20Jenkinson%20into%20Persia&f=false Anthony Jenkinson, Journey of Anthony Jenkinson into Persia]</ref>.
{{քաղվածք|Այս քաղաքը գտնվում է ծովից 5 օրվա հեռավորության վրա (ուղտերով):։ Այժմ բավական անկում է ապրել:ապրել։ Բնակեցված է գլխավորապես հայերով|''This city is five days' walk on camels from the sea, now it has fallen a lot; it is predominantly populated by Armenians...''}}
 
== Դինաստիաներ ==