«Թիթեռներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Արտաքին հղումներ: Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link FA|sl}} (3), {{Link GA|en}}
չ →‎Թշնամիներ: ծանոթագրությունների ամսաթվերի ձևաչափի ուղղում
Տող 304.
Թիթեռների համար առաջին հերթին բնության կողմից որպես թշնամիներ են հանդիսանում միջատակեր ողնաշարային կենդանիները՝ [[թռչուններ]], [[մողեսներ]], [[դոդոշներ]], [[կրծողներ]], [[միջատակերներ|միջատակեր կաթնասունները]]։<ref name="nekrutenko">{{cite book | last = Некрутенко Ю. П., Чиколовець В. | first = | title = Денні метелики України | publisher = Видавництво Раєвського | year = 2005 | pages = 232 | url = |volume = | isbn = 966-7016-17-X | place = Київ }}</ref> Բացի վերը նշվածից թիթեռների որսով են նաև զբաղվում [[միջատներ]]ը և [[սարդեր]]ը։<ref name="nekrutenko"/> Միջատների մեջ նմանատիպ գիշատիչների դասին են պատկանում [[Asilidae]] և [[ճպուռներ]]ը, որոնք թիթեռների վրա հարձակվում են թռիչքի ժամանակ, [[աղոթարար]]ը և [[սարդ-խեցգետիններ]]ը, որոնք դարանակալում են այն ծաղիկների մոտ, որը որ գերում է թիթեռների ուշադրությունը։<ref name="nekrutenko"/> Որսած թիթեռների հաճախ կարելի է հանդիպել սարդերի [[ստարդոստայն]]ում։ Թիթեռների վրա որս են կազմակերպում նաև [[գնայուկներ]]ը և [[իշամեղուներ]]ի որոշ տեսակներ։
 
Թիթեռները տառապում են [[միկոզա]]յից և [[վիրուսներ]]ից (օրինակ [[բակոլովիրուսներ]]ից)<ref name="nekrutenko"/> Ամեն մի թիթեռ ունի իր անհատական վիրուսի ենթատիպը։<ref name="vbln"/> Օրինակ «[[Baculovirus reprimens]]» վիրուսը յուրահատուկ են [[Lymantria dispar]] (անզույգ շերամ), [[Baculovirus srilpnotiay]]-ին, [[Baculovirus neustriae]]-ին և այլն։ Կան մոտավորապես 100 տեսակի թիթեռներ, որոնք ենթակա են տարբեր տեսակի [[Baculovirus]] վիրուսներով վարակման։<ref name="vbln"/> Վիրուսները թրթուռների աղիքներ թափանցելով աղիքային հյութերի ազդեցության տակ արտազատում են [[վիրիոններ]], որոնք էլ բաժանվում են ենթավիրուսների։ Նրանք աղիքի պատից թափանցում են միկրոկենտրոն և [[հեմոլիմֆ]]ի միջոցով տարածվում են ողջ օրգանիզմով մեկ՝ թափանցելով տարբեր օրգանների զգայուն հյուսվածքների մեջ։ Վնասվում են [[ճարպային մարմիններ]]ը, շնչափողային վերնահյուսվածքները, [[հիպոդերմա]]ն, նեյրոնները, բազմացման օրգանները, մկանային հյուսվածքները։ Վիրուսների հետևանքով թրթուռները մահանում են։ Նրանց ներքին օրգանները և հյուսվածքները քայքայվում են՝ վերածվելով վիրուսային բջիջներ պարունակով սպիտակա-դեղնավուն հեղուկի։<ref name="vbln">{{cite web|author=|date=|url=http://www.lesnyk.ru/s2.html|title=Բույսերի պաշտպանությունը միկրոկենսաբանական մակարդակում։ Անտառային միջատների վիրուսային հիվանդությունները |publisher=|accessdate=2012-09-07 թ․ սեպտեմբերի 07–ին|archiveurl=http://www.webcitation.org/6BS2LnVq7|archivedate=2012-10-16}}</ref>
 
=== Պարազիտիզմ և պարազիտոիդներ ===
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Թիթեռներ» էջից