«Չարլզ Սանդերս Պերս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Ամերիկացի մաթեմատիկոսներ ՀոթՔաթ գործիքով |
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (8) |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Charles Sanders Peirce theb3558.jpg|մինի]]
'''Պիրս Չարլզ Սանդերս''' ({{lang-en|''Charles Sanders Peirce''}}) ([[1839]]-1914), ամերիկյան իդեալիստ [[փիլիսոփա]], տրամաբան, [[մաթեմատիկոս]]։
== Կենսագրություն ==
Դասախոսել է [[Հարվարդի համալսարան|Հարվարդ]]ի, Բալթիմորի, [[Բոստոնի համալսարաններ]]ում, եղել Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի ([[1877]] թվականից) և Գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ։ Գոյաբանության մեջ Պիրս պլատոնյան օբյեկտիվ իդեալիզմի ոգով պատկերել է կեցության կառուցվածքը կատեգորիաների աստիճանակարգության ձևով (վերացական էություններ, անհատական առարկայական գոյացություններ, մարդկային մտածողության ընդհանուր հասկացություններ։
Գիտության մեթոդաբանության մեջ Պիրս էմպիրիզմի ոգով մշակել է գիտելիքի ձևավորման և նրա հիմնավորվածության ուսմունք, որն անվանել է պրագմատիցիզմ։ Գիտությունը համոզմունքների (''belief'') մի համակարգ է, որը լուծում է տեսական և գործնական դժվարությունները․ տրամաբանական կշռադատությունը, գիտական հետազոտությունն այդ դժվարությունները հաղթահարելու, կասկածները փարատելու և հաստատ համոզմունքների հասնելու ընթացքն է։
Ըստ նշանավոր «Պիրսի սկզբունքի», գիտական հասկացության բովանդակությունը և առհասարակ մեր գործածած նշանների նշանակությունը կազմում է այն հետևանքների ամբողջությունը, որոնք առաջանում են այդ հասկացության առարկայի գործադրումից, առարկան չունի որևէ ուրիշ, (մետաֆիզիկական) էություն, բացի այդ գործնական հետևանքների ամբողջությունից։
Իմացաբանական մեկնաբանության դեպքում առաջին դրույթը պարունակում է ճանաչողության կենսաբանական-հարմարվողական, երկրորդը՝ ֆենոմենալիստական բացատրության հնարավորություն։ Դրանք այս ուղղությամբ զարգացվեցին Ու․ Ջեմսի պրագմատիզմի փիլիսոփայության մեջ։
Տող 14.
== Հրատարակված աշխատանքներ ==
* Collected Papers of Charles Sanders Peirce / Eds. C. Hartshorne, P. Weiss (Vol.1-6); A. Burks (Vol.7-8). —
* Writings of Charles S.
== Տես նաև ==
Տող 22.
== Գրականություն ==
* ''Брент Дж.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/43/08.pdf Чарльз Сандерс Пирс: Жизнь] / Перевод А. Смирнова // Логос. — [[2004]]. — № 3-4 (43). — С. 231—278.
* ''Кирющенко В. В.'' Знак и смысл. — В
* ''Кирющенко В. В.'' Чарльз Сандерс Пирс, или Оса в бутылке. Введение в интеллектуальную историю Америки. — М.
* ''Кирющенко В. В.'' [http://eupress.ru/books/index/item/id/15 Язык и знак в прагматизме]. — СПб.
* ''Мельвиль Ю. К.'' Конфликт науки и религии в философии Ч. Пирса // Вопросы философии. — [[1964]]. — № 9. — С. 88—98.
* ''Мельвиль Ю. К.'' Философия Ч. С. Пирса. — М., [[1964]].
* ''Мельвиль Ю. К.'' Чарлз Пирс и прагматизм. — М.
* ''Порус В. Н.'' Чарлз Пирс и современная «философия науки» // Вопросы философии. — [[1982]]. — № 3. — С. 137—144.
Տող 38.
{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փիլիսոփաներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի մաթեմատիկոսներ]]
|