«Արժույթի միջազգային հիմնադրամ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 12.
 
== ԱՄՀ հիմնական նպատակները ==
Արժույթի միջազգային հիմնադրամն արտարժույթով վարկեր է տրամադրում այն պետություններին, որոնք դժվարություններ ունեն կապված վճարայաինվճարային հաշվեկշռի հետ: ԱՄՀ վարկերը օգնում են դյուրացնել կայունացման պրոցեսը, որը պետությունը պարտավորվում է իրականացնել, որպեսզի իր ծախսերը համապատասխանեցնի եկամուտներին, ինչը իրեն թույլ կտա կարգի բերել իր վճարային հաշվեկշիռը: Սակայն ԱՄՀ վարկերը ուղղված են նաև պետական մի շարք գործառույթների իրականացմանը, այդ թվում կառուցվածքային բարեփոխումների, որոնք նպաստում են ինչպես վճարահաշվարկային հաշվեկշռի իրավիճակի բարելավմանը, այնպես էլ երկրի տնտեսական աճին երկարաժամկետ հատվածում:
Յուրաքանչյուր անդամ պետություն իրավունք ունի դիմել ԱՄՀ` ֆինանսական օգնության համար, եթե այն իր վճարային հաշվեկշռում ֆինանսավորման կարիք ունի: Այսինքն, եթե այն իր արտաքին վճարումները իրականացնելու և ռեզերվները պահպանելու համար պաշտոնական փոխառությունների կարիք ունի և միաժամանակ չի ուզում դիմել այնպիսի միջոցների, “որոնք«որոնք կարող են լուրջ վնաս հասցնել իր բարեկեցությանը ինչպես ազգային, այնպես էլ միջազգային մակարդակում”մակարդակում»: Այդպիսի միջոցները կարող են ներառել սահմանափակումներ առևտրում և վճարումներում, պահանջարկի կրճատմանը ներքին տնտեսությունում, ինչպես նաև ազգային արժույթի փոխարժեքի կտրուկ անկմանը: Առանց ԱՄՀ վարկերիվարկերի՝ երկրները ստիպված կլինեին վարել կայունացման առավել կտրուկ քաղաքականություն, կամ դիմել այլ միջոցների, որոնք կխարխլեին բարեկեցությունը ազգային և միջազգային մակարդակում: Այդպիսի հետևանքների բացառումը համարվում է ԱՄՀ գլխավոր նպատակներից մեկը:
 
# նպաստել միջազգային համագործակցությանը տարադրամա-ֆինանսական ոլորտում,
Տող 32.
 
Եթե երկիրը դիմում է ԱՄՀ-ին օգնության համար, ուրեմն, հնարավոր է, որ այն գտնվում է տնտեսական ճգնաժամի մեջ, կամ մոտ է ճգնաժամին, իր արժույթը ենթարկվում է սպեկուլյատիվ հարձակումների արժութային շուկայում, իր միջազգային պահուստները հյուծված են, տնտեսական ակտիվությունը գտնվում է լճացման մեջ կամ նվազում է, իսկ սնանկությունների քանակը աճում է: Այդ դեպքում երկրի արտաքին վճարումների բնագավառում իրավիճակի բարելավման և տնտեսության կայուն աճի ապահովման համար հարկավոր է պաշտոնական և մասնավոր ֆինանսավորման որոշակի համադրություն:
ԱՄՀ-ը առաջարկություններ է անում երկրի կառավարությանը տնտեսական քաղաքականության միջոցների վերաբերյալ, որոնք թույլ կտան գոյություն ունեցող պրոբլեմներին ամենաարդյունավետ լուծումներ գտնել: Որպեսզի ԱՄՀ-ը նույնպես կարողանա ֆինանսավորում տրամադրել, այն պետք է տվյալ երկրի իշխանությունների հետ համաձայնության հասնի մի շարք հարցերի շուրջ: Մասնավորապես` այն քաղաքականության վերաբերյալ, որն ուղղված է կոնկրետ, քանակականորեն որոշված նպատակների իրականացմանը որոնք պետք է ապահովեն կայունություն արտաքին հաշիվներում, դրամավարկային և ֆինանսական ոլորտներում և ապահովեն կայուն տնտեսական աճ: Ծրագրի ողջ պարունակությունը կառավարության կողմից հավաքվում է “Նպատակների«Նպատակների մասին նամակի”նամակի» մեջ, որն ուղարկվում է ԱՄՀ կարգադրիչ-տնօրենին:
Ծրագիրը, ԱՄՀ ֆինանսավորման օգնությամբ, մշակվում է երկրի իշխանությունների կողմից ԱՄՀ անձնակազմի հետ սերտ համագործակցությամբ,համագործակցությամբ՝ հաշվի առնելով տվյալ երկրի կոնկրետ հանգամանքները և պահանջները: Դա հարկավոր է ծրագրի արդյունավետության ապահովման համար, ինչպես նաև բնակչության կողմից հավանություն ստանալու համար: Այդպիսի հավանությունը վճռական նշանակություն ունի ծրագրի հաջողության համար:
 
Բացի դրանից, յուրաքանչյուր այդպիսի ծրագիր մշակվում է ճկուն մոտեցման հիման վրա, որպեսզի դրա իրականացման ժամանակ հնարավոր լինի վերանայել և վերագնահատել ծրագիրը հանգամանքների փոփոխության դեպքում: Բազմաթիվ ծրագրեր իրականում վերանայվում են իրականացման ընթացքում:
 
 
Բացի դրանից,դրանից՝ յուրաքանչյուր այդպիսի ծրագիր մշակվում է ճկուն մոտեցման հիման վրա, որպեսզի դրա իրականացման ժամանակ հնարավոր լինի վերանայել և վերագնահատել ծրագիրը հանգամանքների փոփոխության դեպքում: Բազմաթիվ ծրագրեր իրականում վերանայվում են իրականացման ընթացքում:
==ԱՄՀ վարկավորման գործիքները և դրանց էվոլուցիան==
ԱՄՀ-ը վարկեր է տրամադրում տարբեր կանոնների և “մեխանիզմների”«մեխանիզմների» շրջանակներում, որոնք ձևավորվել են անցյալ տարիների ընթացքում, անդամ-պետությունների կարիքները հոգալու նպատակով: Այդ մեխանիզմներով տրամադրվող վարկերի ժամկետները, ինչպես նաև այդ վարկերի տրամադրման և մարման պայմանները տարբեր են, և կախված են վճարային հաշվեկշռի հետ կապված պրոբլեմների բնույթից ու այն հանգամանքներից, որոնց վրա դրանք կողմնորոշված են:
 
 
ԱՄՀ 12 ամենախոշոր փոխառուները(1974-2000թթ)մլրդ ՀՓԻ
/հատուկ փոխառության իրավունք/
 
 
 
 
Տող 52 ⟶ 47՝
“Ստենդբայ” վարկի մասին պայմանավորվածությունները համարվում են ԱՄՀ վարկային քաղաքականության կորիզը: Դրանք առաջին անգամ օգտագործվել են 1952թ-ին և նախատեսված են վճարային հաշվեկշռի հետ կապված կարճաժամկետ պրոբլեմների լուծման համար:
Միջնաժամկետ ընդլայնված պայմանավորվածությունները որոնք գործում են ԱՄՀ ընդլայնված վարկավորման մեխանիզմի մեջ նախատեսված են այն երկրների համար, որոնք պրոբլեմներ ունեն վճարային հաշվեկշռի ֆինանսավորման հետ, ինչը պայմանավորված է կառուցվածքային պրոբլեմներով: Այսինքն, դրանց վերացման համար կարող է ավելի շատ ժամանակ պահանջվել, քան մակրոտնտեսական ոլորտում առաջացած թերությունների ողղման համար: Կառուցվածքային քաղաքականության միջոցները կապված ընդլայնված վարկավորման մասին պայմանավորվածությունների հետ ներառում են բարեփոխումները, որոնք ուղղված են տնտեսության գործունեության բարելավման հետ: Մասնավորապես, հարկային համակարգի և ֆինանսական ոլորտի բարեփոխումներ, պետական ձեռնարկությունների մասնավորեցում և քայլեր որոնք կօգնեն ավելի ճկուն դարձնել աշխատանքի շուկան:
1970-ականների ավարտից ԱՄՀ-ը արտոնյալ վարկեր է տրամադրում աղքատ անդամ-պետություններին, որպեսզի դրանք կարողանան` կարգի բերել արտաքին հաշիվները, ապահովել տնտեսական աճ և բարձրացնել բնակչության կենսամակարդակը: Ներկայումս գործող մեխանիզմը` “Աղքատության«Աղքատության կրճատմանը և տնտեսական աճի խրախուսմանն ուղղված ֆինսանսավորման մեխանիզմ”մեխանիզմ» (PRGF), շրջանառության մեջ է դրվել որպես նախկինում գործող “Կառուցվածքային«Կառուցվածքային վերակառուցման ընդլայնված ֆինանսավորման մեխանիզմի”մեխանիզմի» (ESAF) փոխարինիչ-1999թ-ի1999 թվականի Նոյեմբերիննոյեմբերին, որպեսզի աղքատության կրճատումը և տնտեսական աճը դարձնել տնտեսական քաղաքականության գլխավոր նպատակներից մեկը:
1990-ականների վերջերին ԱՄՀ-ն մեխանիզմներ մտցրեց, որոնք կոչված էին օգնել որոշ երկրների հաղթահարել անսպասելիորեն առաջացած անվստահությունը շուկայում և այդպիսով կանխել “շղթայական ռեակցիան” ` տնտեսական ճգնաժամերի տարածումը այն երկրների վրա որոնք վարում են խելամիտ քաղաքականություն: ԱՄՀ-ը նաև վարկեր է տրամադրում այն երկրներին որոնց վճարային հաշվեկշռի հետ կապված պրոբլեմները առաջացել են բնական աղետներից, պատերազմական գործողություններից և արտահանման-ներմուծման հետ խնդիրներ որոնք առաջացել են անկախ այդ երկրի կամքից կամ գործողություններից:
Ներկայումս ԱՄՀ գլխավոր վարկառուներն են զարգացող երկրները, երկրներ`որոնք անցում են կատարում պլանային համակարգից շուկայականին, ինչպես նաև ձևավորվող շուկայով երկրներ` որոնք հաղթահարում են տնտեսական ճգնաժամերի հետևանքները: Այդ երկրներից շատերը ունեն միայն սահմանափակ մուտք դեպի միջազգային կապիտալի շուկաներ, մասամբ պայմանավորված տնտեսական դժվարություններով: 1970-ականների վերջից սկսած բոլոր զարգացած արդյունաբերական երկրները ի վիճակի են հոգալ կապիտալի շուկայում իրենց ֆինանսական պահանջները, բայց ԱՄՀ գոյության առաջին երկու տասնամյակներում կազմակերոպության ֆինանսավորման կեսը ուղղվում էր այդ երկրներ:
 
ԱՄՀ տրամադրած վարկերի մասնաբաժինը զարգացած և զարգացող երկրներին տրվող %:
 
 
 
 
 
ԱՄՀ վարկավորման կարևորագույն էլեմենտները.
 
*ԱՄՀ-ը չի համարվում օգնություն տրամադրող գործակալություն, կամ զարգացման բանկ: Վարկերի տեսքով տրամադրվող գումարները դեպոնացվում են կենտրոնական բանկում, երկրի միջազգային ռեզերվները լցնելու համար, որով կօժանդակվի վճարային հաշվեկշռի կարգավորման գործընթացը: Ի տարբերություն գործակալությունների վարկերի ԱՄՀ վարկերը չեն տրամադրվում կոնկրետ պրոեկտիծրագրի իրականացման համար:
*ԱՄՀ վարկի տրամադրումը պայմանավորված է վարվող քաղաքականությամբ. Վարկառունվարկառուն պետք է մի քաղաքականություն վարի, որը կօգնի հաղթահարել իր պրոբլեմները: Պայմանները, որոնք ներկայացվում են վարկառույինվարկառուին, նպաստում են, որ երկիրը իր պրոբլեմների լուծումը մի կողմ չդնեն և պարտքեր կուտակեն, այլ կարողանան ամրացնել իրենց տնտեսությունը և մարեն պարտքերը: Համապատասխան երկիրը պետք է համաձայնության հասնի պատրաստվող բարեփոխումների շուրջ,իսկ ԱՄՀ-ը վարկերը տրամադրում է քայլ առ քայլ, կախված նրանից թե երկիրը ինչպես է կատարում իր վրա վերցված պարտավորությունները:
*ԱՄՀ վարկավորումը ունի ժամանակային սահմանափակումներ: Կախված ֆինանսավորման օգտագործվող մեխանիզմներից վարկերի տրամադրումը կարող է տևել վեց ամսից մինչև չորս տարի: Մարման ժամկետը 3.25-ից 5 տարի կարճաժամկետ(“Ստենդբայ”) վարկերի համար, կամ 4.5-ից 10 տարի միջնաժամկետ ֆինանսավորման(ընդլայնված վարկավորման պայմանավորվածության) համար: Սակայն 2000թ-ին որոշվեց սահմանել մարման սպասման կրճատված ժամկետ 2.25-ից 4 տարի “Ստենդբայի” համար, և 4.5-ից 7 տարի ընդլայնված վարկավորման պայմանավորվածության համար: Աղքատ երկրների համար վարկերի մարման ժամկետը PRGF արտոնյալ համակարգի սահմաններում 5.5-ից 10 տարի:
*ԱՄՀ-ը ենթադրում է որ պարտքատերերը իր նկատմամբ ունեցած վարկերը պետք է մարեն առաջին հերթին: Վարկառու երկիրը իր վերցրած գումարը պետք է հետ վերադարձնի ըստ սահմանված գրաֆիկի, որպիսիորպեսզի այդ միջոցները հնարավոր լինի օգտագործել այլ երկրներին վարկեր տրամադրելու համար: Չնայած որ ԱՄՀ-ը ունի միջոցներ պարտքերի կուտակումը կանխելու համար, երկրները իրենք էլ գիտակցում են ԱՄՀ առաջնությունը այլ կազմակերպությունների նկատմամբ և աշխատում են չխախտել այդ չգրված օրենքը:
*Այն երկրները, որոնք վարկեր են ստանում ստանդարտ (ոչ արտոնյալ) մեխանիզմների շրջանակներում, տոկոսները վճարում են շուկայական դրույքներով և կոմիսսիոն վճարներով: Ցածր եկամուտներով երկրները որոնք վարկեր են վերցնում աղքատության հաղթահարման և տնտեսական աճ ապահովելու համար, տոկոսները վճարում են 0.5% արտոնյալ դրույքով:
 
Անդամ պետությունների կողմից պարտավորությունների բարեխիղճ կատարման վերաբերյալ երաշխիքների ուժեղացման համար ԱՄՀ-ը 2000թ-ին մի շարք պահանջներ է մտցրել երկրների կենտրոնական բանկերի համար, ներքին վերահսկողության, ֆինանսական հաշվետվությունների և աուդիտի վերաբերյալ: Միաժամանակ ԱՄՀ գործադիր խորհուրդը մի շարք միջոցներ է սահմանել խեղաթյուրված տեղեկատվություն տրամադրելու համար երկրների նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու վերաբերյալ:
Տող 78 ⟶ 68՝
==Զարգացման հիմնական փուլեր==
===1952 թթվական===
“Ստենդբայ” վարկավորումը կիրառվել է 1952թ-ին1952 թվականին,որի առաջին վարկառուն է եղել Բելգիան[[Բելգիա]]<nowiki/>ն ՝50Մլն50 Դոլարմլն դոլար ռեզերվների համալրման համար: ՍտենդԲայ տերմինը նշանակում է, որ համապատասխան պարտականությունները կատարելու դեպքում Պետությունըպետությունը անպայման կստանըակստանա փոխառությունը: Գրեթե բոլոր Պետություններըպետությունները օգտագործում են այս հնարավքորությունըհնարավորությունը:
===1963թ1963 թվական===
Սահմանվեց մեխանիզմ , որի հիմնական նպատակը հումք արտահանող երկրներին օգնություն տրամադրել էր այն դեպքում, երբ արտահանումից եկամուտները կտրուկ նվազել են , կամ համաշխարհային շուկայում գները կտրուկ իջել են:
 
===1970ականներ1970-ականներ===
1970 -ական թվականներին, երբ նավթի գները կտրուկ բարձրացան , ԱՄՀ-ն փորձեց այդ հավելյալ կուտակված միջոցները կրկին օգտագործել: Այս ծրագիրը անվանվեց ժամանակավոր նավթային մեխանիզմ:1974 1974-ից մինչև 1976 թթթվականները ԱՄՀ-ն վարկեր էր վերցնում նավթ արտահանող երկրներից և տրամադրում ներմուծողներին , որպիսիորպեսզի դեֆիցիտը կարողանաինկարողանային ֆինանսավորել:
 
===1974թ1974 թվական===
1974թ1974 ինթվականին ստեղծվեց ԱՄՀ-ի վարկավորման ընդլայնված տարբերակ, որը պետք է տրամադրվեր այն պետություններին, որոնք ոնեն վծարայինվճարային դեֆիցիտդեֆիցիտ՝ կապված կառուցվածքային դյվարություններիդժվարությունների հետ: Հիմնականում իրառվումկիրառվում է մինչև 3 տարի ժամկետով վարկերի տրամադրում ,տրամադրում՝ ևս 1 ով երկարացնելու հնարավորությամբ:
Առաջին վարկառուն Քենիան էր 1975թ1975 թվականին:
===1980 -ականներ===
1980ականներին ԱՄՀ-ն ստանձնեց Լատինական Ամերիկայի պարտքային ճգնաժամի կարգավորման ֆունկցիան: Աշխատելով երկրների ղեկավարության և միջազգային մի շարք կառույցների հետ՝ այդ թվում նաև բանկերի:
Օգնեց ձևավորել միջնաժամկետ ծրագրեր որոնք կլուծեին խնդիրները , և մեծամասամբ ֆինանսավորեց դրանք իր ֆինանսական միջոցների հաշվին, նաև հանդիսացավ միջնորդ այլ կազմակերպություններից միջոցներ ներգրավելուլ գործում:
 
===1989թ1989 թվական===
1989թ-ից1989 թվականից սկսածսկսած՝ ԱՄՀ-ն օգնություն ցուցադրեցցուցաբերեց Կենտրոնական Եվրոպայի, Բալթյան և հետ խորհրդայինհետխորհրդային մի շարք պետությունների, որպիսիորպեսզի նրանք պլանային տնտեսությունից անցնեն դեպի շուկայականի: Այս ծրագրի շրջանակում բարելավվումբարելավում են Իրավականիրավական, ինստիտուցիոնալ, կառույցները:1993թ-ին1993 թվականին ընդունվեց մեխանիզմ օգնության տրամադրման մեխանիզմ, որը գործեց մինչև 1995թ-ը1995 թվականը:
 
===1994-1995թ1995 թվականներ===
Այս թվականներին Մեքսիկան[[Մեքսիկա]]<nowiki/>ն խորը ֆինանսական ճգնաժամի մեջ էր: Խաղի կանոների փոփոխությունը հնագեցրեցհանգեցրեց երկրից զանգվածային կապիտալի արտահոսքի: Մեքսիկայի կառավորություն շատ արագ և արդյունավետ կատարեց բարեփոխումներ, որոնք օգնեցին տնտեսությանը: Այդ ծրագրի ֆինանսավորողն էր ԱՄՀ՝17ԱՄՀն՝ 17.8Մլրդ8 Դոլարմլրդ դոլար վարկավորում: Այն համարվում է ամենածավալուն օգնությունը:
 
===1996թ1996 թվական===
1996թ1996 ինթվականին ԱՄՀ և Համաշխարհային բանկը համատեղ մի ծրագիր սկսեցին, որի նպատակն էր Աղքատաղքատ երկրներին օգնել հաղթահարել պարտքերը և կառուցել գործուն տնտեսություն կարճ ժամանակահատվածում:1999թին 1999 թվականին այս ծրագիրը ընդլայնվեց, որպիսիորպեսզի ավելի արագ կարողանան լուծել տվյալ հիմնահարցերը:
ՄիաջամանակՄիաժամանակ պլանայինից շուկայակնիշուկայականի անցման խրագիրըխորագիրը վերափոխվեց և ավելի ուշադրություն դարձրեց աղքատության հաղթահարմանը:
 
===1997-1998թ1998 թվականներ===
Ասիական ֆինանսական ճգնաժամի հաղթահարման համար ԱՄՀ-ն տրամադրեց ավելի քան 36 մլրդ դոլար օգնություն Ինդոնեզիային[[Ինդոնեզիա]]<nowiki/>յին,Կորեային [[Կորեա]]<nowiki/>յին, [[Թայլանդ]]<nowiki/>ին,Տայլանդին որպիսիորպեսզի կայունացնի տնտեսությունը և կառուցվածքային բարեփոխումներ իրականացնի:1997թ ին1997 թվականին հատուկ ֆոնդ ստեղծվեց, որտեղ կենտրոնացված միջոցները օգտագործվում էին կարճաժամկետ խնդիրների լուծմանը , որոնք առաջացել էին գործընկեր երկրի անկայունության , կամ երկրից կապիտալի արտահոսքի դեպքում:
 
===2000թ2000 թվական===
2000թի2000 նոյեմբերիթվականի նոյեմբերին վերլուծվեցին ԱՄՀ-ի բեոլոր մեխանիզմները , որպիսիորպեսզի պարզվերպարզվեր՝ ծառայում են դրանք իրենց նպատակին, թե ոչ : Արդյունքում 4 ծրագիր փակվեց, վերափոխվեցին որոշ ծրագրերի մասեր,: Այս ամենը հիմք հանդիսացավ ԱՄՀ-ի առավել արագ և ճիշտ արձագանքման:
 
===2004թ2004 թվական===
ԱՄՀնԱՄՀ-ն սահմանեց առևտրային ինտեգրման մեխանիզմ , որի նպատակն էր, թեթևացնել կարճաժամկետ հատվածում բացասական հետևանքները տնտեսությունում , երբ թերի զարգացած երկիրը ինտեգրվում է ավելի մրցակցային շուկա:
 
== Ծանոթագրություններ ==