Վիքիպեդիա

«Նեոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (14)
Տող 80.
| խտություն = (հեղուկ, −246&nbsp;°C-ում) 1,204&nbsp;գ/սմ<sup>3</sup>;
( −0&nbsp;°C-ում, 101,325 կՊա) 0,0009002
| ջերմունակության = 20,79<ref name="ХЭ"/>{{ռուսերեն գիրք
|автор = Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.)
|часть =
|заглавие = Химическая энциклопедия: в 5 т
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный =
|издание =
|место = Москва
|издательство = Большая Российская энциклопедия
|год = 1992
|том = 3
|страницы = 209-210
|страниц = 639
|серия =
|isbn = 5—85270—039—8
|тираж = 50 000
}}
</ref>
| ջերմունակություն2 =
| մոլային ծավալ = 16,8
Տող 129 ⟶ 111՝
'''Նեոն''' ({{lang-la|Neon}}, քիմիական նշանը՝ '''Ne'''), [[պարբերական համակարգ]]ի երկրորդ պարբերության 8-րդ խմբի տարր։ Կարգաթիվը՝ 10, ատոմական զանգվածը՝ 20,179։ Նեոնը [[Իներտ գազեր|իներտ գազ]] Է։ Ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է 1s<sup>2</sup>2s<sup>2</sup>2p<sup>6</sup>, p-տարր է։
 
Երկրի վրա գտնվում է հիմնականում [[մթնոլորտ]]ում, որտեղ նրա [[ծավալ]]ային պարունակությունը 1,8•10<sup>-3−3</sup> է (մոտ 7,1•10<sup>11</sup> տ)։ Մթնոլորտային նեոնը բաղկացած է <sup>20</sup>Ne (90,92 %), <sup>21</sup>Ne (0,3 %) և <sup>23</sup>Ne (8,8 %) կայուն [[իզոտոպներ]]ից։ Արհեստականորեն ստացվել են 17-24 զանգվածային թվերով հինգ ռադիոակտիվ իզոտոպներ: իզոտոպներ։
 
== Պատմություն ==
Տող 143 ⟶ 125՝
| номер =
| страницы = 437–440
}}</ref> ([[1898]])։ Ուսումնասիրելով [[հեղուկ]] [[օդ]]ի դյուրաեռ ֆրակցիայի սպեկտրը, նրանք հայտնաբերել են մինչ այդ անհայտ նեոնի բնորոշ կարմիր գծերը:գծերը։
Տարրին տվեցին «նեոն» անվանումը, որը հունարենից թարգմանաբար նշանակում է «նոր»:։ [[1910]] թվականի դեկտեմբերին ֆրանսիրացի գյուտարար Ջորջ Կլոդտ ստեղծեց նեոնով լցված գազային լամպ:լամպ։
 
=== Անվան ծագում ===
Անվանումը ծագել է {{lang-gr|νέος}} - նոր բառից:բառից։
 
Կա մի լեգենդ, համաձայն որի տարրի անվանումը կապված է Ռամզայի տասներեքերորդ որդու՝ Վիլլի հետ, ով հարցրել է հորը, թե ինչ անվանում է պատրաստվում տալ գազին, նշելով, որ նա ցանկանում է տալ իր անունը {{lang-lat|novum}} -նոր:նոր։ Նրա հորը դուր է եկել այդ միտքը, սակայն նա զգացել է, որ ''neon'' անունը ավելի լավ կհնչի հունարենով և գազին տրվել է հունարեն անվանումը<ref>{{ռուսերեն գիրք
|автор = Mary Elvira Weeks.
|часть = XVIII. The inert gases
Տող 163 ⟶ 145՝
|allpages = 380
|isbn = 0766138720 9780766138728
}}</ref>:։
 
== Տարածվածություն ==
Աշխարհում նեոնը տարածված է անհամաչափ:անհամաչափ։ Տիեզրքում տարածվածությամբ տարերից 5-րդն է:է։
 
== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Սովորական պայմաններում նեոնը անգույն, անհոտ [[գազ]] է, որի [[խտություն]]ը 0 &nbsp;°C-ում և 760 մմ [[սնդիկ]]ի սյան և ճնշման տակ 0,900 կգ/մ<sup>3</sup> Է։ Հալման ջերմաստիճանը՝ -248,6 &nbsp;°C, եռմանը՝ -245,9 &nbsp;°C։ Պինդ նեոնը առաջացնում է խորանարդային բյուրեղական ցանց։ Հեղուկ նեոնի խտությունը 1207 կգ/մ<sup>3</sup> է։
 
Էլեկտրական պարպումով գրգռելիս նեոնը ունի նարնջակարմիր լուսարձակում։ 1 լ ջրում 20 &nbsp;°C-ում լուծվում է 10,5 սմ<sup>3</sup>։ Նեոնի [[մոլեկուլ]]ը միատոմանի է։ Քիմիապես խիստ պասսիվ է, հաջողվել է ստանալ միայն նրա [[հիդրատներ]]ը՝ օրինակ, Ne•6H<sub>2</sub>0։ Ատոմում արտաքին լրացված Էլեկտրոնային թաղանթ և իոնացման մեծ պոտենցիալ (21,56 Էվ) ունենալու պատճառով նեոնի միացությունների ստացումը խիստ դժվար է (որոշ գիտնականների կարծիքով՝ անհնար)։
 
== Իզոտոպներ ==
[[Պատկեր:Neon_discharge_tubeNeon discharge tube.jpg|thumb|right|Վառվող նեոնը գազային խողովակում ]]
Մթնոլորտային նեոնը բաղկացած է <sup>20</sup>Ne (90,92 %), <sup>21</sup>Ne (0,3 %),<sup>22</sup>Ne (9,25 %)<ref name="isotopes">{{cite web|url=http://www.webelements.com/neon/isotopes.html|format=|author=|title=Isotopes of neon|work=|publisher=www.webelements.com|datepublished=|accessdate=2009-07-8|lang=en|description=}}</ref> և <sup>23</sup>Ne (8,8 %) կայուն իզոտոպներից։ Արհեստականորեն ստացվել են 17-24 զանգվածային թվերով հինգ ռադիոակտիվ իզոտոպներ, որոնք ունեն կիսաքայքայման փոքր պարբերություն (օրինակ՝ <sup>17</sup>Ne-ի T<sub>½</sub> = 0,1 վրկ, <sup>24</sup>Ne-ի T<sub>½</sub> = 3,4 ր)։
 
Տող 202 ⟶ 184՝
 
== Կիրառություն ==
Նեոնը հիմնականում օգտագործվում է Էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերության մեջ։ Նեոնով լցնում են շիկացման, գազալուսային և ազդանշանային լամպերը։ 40 % նեոն պարունակող ազոտի և [[հելիում]]ի խառնուրդը օգտագործվում է ռեկլամային լամպեր լցնելու համար։
 
[[Օդանավակայան]]ների և [[նավահանգիստ]]ների Փարոսներում օգտագործվում են նեոնային աղեղային լամպեր։ Հեռանկարային է հեղուկ նեոնի օգտագործումը ռադիոէլեկտրոնիկայում և ցածր ջերմաստիճաններ ստանալու նպատակով։
Տող 213 ⟶ 195՝
 
== Գրականություն ==
*P. Häussinger, R. Glatthaar, W. Rhode, H. Kick, C. Benkmann, J. Weber, H.-J. Wunschel, V. Stenke, E. Leicht, H. Stenger:Stenger։ Noble Gases. In:In։ Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH, Weinheim 2006 (doi:10doi։10.1002/14356007.a17_485).
*Neon. In:In։ Römpp Online. Georg Thieme Verlag, abgerufen am 19. Juni 2014.
*A. F. Holleman, E. Wiberg, N. Wiberg:Wiberg։ Lehrbuch der Anorganischen Chemie. 102. Auflage. de Gruyter, Berlin 2007, ISBN 978-3-11-017770-1, S. 417–429.
 
== Արտաքին հղումներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նեոն» էջից