«Խոսե Դավիդ Սիկեյրոս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 20.
'''Խոսե Դավիդ Սիկեյրոս''', իսկականը` Ալֆարո Սիկեյրոս ({{lang-es|Alfaro Siqueiros}}) ([[դեկտեմբերի 29]], [[1898]], Չիուաուա - [[հունվարի 6]], [[1974]], Կուերնավակա), մեքսիկացի նկարիչ, մեքսիկական մոնումենտալ գեղանկարչության դպրոցի հիմնադիրներից, հասարակական գործիչ։
==
1911 թվականից մասնակցել է հեղափոխական շարժումների։ [[1914]]-[[1918]] թվականներին եղել է Վ․ Կառանսայի բանակի սպա։ [[1919]]-[[1922]] թվականներին աշխատել է [[Ֆրանսիա]]յում և [[Իսպանիա]]յում, [[1921]] թվականին [[Բարսելոն]]ում հրապարակել «Հեղափոխական արվեստի մանիֆեստը»։ Հիմնադրել է (1922) «Տեխնիկայի և արվեստի աշխատողների հեղափոխական սինդիկատը», եղել նրա գլխավոր քարտուղարը ([[1923]]-[[1925]])։
Սովորել է [[Մեխիկո]]յի գեղարվեստի ակադեմիայում ([[1911]]) և Սանտա-Անիտա դպրոցում ([[1913]])։ [[1911]] թվականից մասնակցել է հեղափոխական շարժումների։ [[1914]]-[[1918]] թվականներին եղել է Վ. Կառանսայի բանակի սպա։ [[1919]]-[[1922]] թվականներին աշխատել է Ֆրանսիայում և Իսպանիայում,[[1921]] թվականին [[Բարսելոնա]]յում հրապարակել է «Հեղափոխական արվեստի մանիֆեստը»։ Հիմնադրել է «Տեխնիկայի և արվեստի աշխատողների հեղափոխական սինդիկատը», եղել է նրա գլխ. քարտուղարը ([[1923]]-[[1925]])։ 1924 թվականից [[Մեքսիկա]]յի կոմունիստական կուսակցության ղեկավարներից էր, «Էլ Մունդո» թերթի գլխավոր խմբագիրը։[[1920]]-ական թվականներին եղել է արհմիութենական ակտիվ գործիչ, Մեքսիկայի արհմիութենական միացյալ կոնֆեդերացիայի գլխ. քարտուղարը ([[1929]])։1930-ին ձերբակալվել է, [[1931]] թվականին աքսորվել Տասկո։ 1932-1934 թվականին և 1935-1936 թվականին աշխատել է [[ԱՄՆ]]-ում, [[Նյու Յորք]]ում հիմնադրել փորձարարական արվեստանոց ([[1936]])։
Տող 28 ⟶ 30՝
Հեղափոխական, կոմունիստական գաղափարայնությամբ տոգորված արվեստի համար մարտնչող Սիկեյրոսը իր կերպարներին հաղորդել է մեծ արտահայտչականություն, հզոր պլաստիկական ուժ` կիրառեկով մասսաների վրա գեղարվեստական ստեղծագործության ակտչվ ներգործության նոր սկղբունքներ։ Նա ստեղծել է մոնումենտալ կոմպոզիցիաներ,որոնցում կոնկրետ անձանց պատկերները զուգորդված են սոցիալ-պատմական ուժերի խորհրդանշական անձնավորումների հետ, օգտագործել դինամիկորեն կրճատված հեռանկարի էֆեկտներ, համարձակ փոխներգործության մեջ դնել երփնագիրն ու քանդակագործական ձևերը, կիրառել գեղարվեստական նոր նյութեր(սինթոտիկ ներկեր, հարթաքանդակային խեցե խճանկար և այլն)։
[[1924]] թվականից [[Մեքսիկա]]յի կոմունիստական կուսակցության ղեկավարներից էր, «էլ Սունդո» թերթի գլխավոր խմբագիրը։ 1920-ական թվականներին եղել է արհմիութենական ակտիվ գործիչ, Սեքսիկայի արհմիութենական միացյալ կոնֆեդերացիայի գլխավոր քարտուղարը ([[1929]] թվականից)։ [[1930]] թվականին ձերբակալվել է, [[1931]] թվականին աքսորվել Տասկո։
Հեղափոխական, կոմունիստական գաղափարայնությամբ տոգորված արվեստի համար մարտնչող Սիկեյրոսն իր կերպարներին հաղորդել է մեծ արտահայտչականություն, հզոր պլաստիկական ուժ՝ կիրառելով մասսաների վրա գեղարվեստական ստեղծագործության ակտիվ ներգործության նոր սկզբունքներ։ Նա ստեղծել է մոնումենտալ կոմպոզիցիաներ, որոնցում կոնկրետ անձանց պատկերները զուգորդված են սոցիալ-պատմական ուժերի խորհրդանշական անձնավորումների հետ, օգտագործել դինամիկորեն կրճատված հեռանկարի էֆեկտներ, համարձակ փոխներգործության մեջ դրել երփնագիրն ու քանդակագործական ձևերը, կիրառել գեղարվեստական նոր նյութեր (սինթետիկ ներկեր, հարթաքանդակային խեցե խճանկար ևն)։ 1950-1960-ական թվականներին Սիկեյրոսի աշխատանքներում պատմական իրադարձությունների և անձանց մեկնաբանումները ձեռք են բերել որոշակի, հավաստի արտահայտչություն, սրվել է կերպարների քաղաքական բովանդակությունը։ Սիկեյրոսի հիմնական գործերից են՝ Ազգային նախապատրաստական դպրոցի ([[1922]]-[[1923]]), էլեկտրիկների արհմիության ակումբի ([[1939]]), Գեղեցիկ արվեստների պալատի ([[1945]] և [[1950]]-[[1951]]), Պատմության ազգային թանգարանի (սկսվել են [[1959]] թվականին) որմնանկարները, Համալսարանական քաղաքի ռեկտորատի շենքի ճակատի խճանկարը և հարթաքանդակը ([[1952]]-[[1954]]), «Պոլիֆորում» մոնումենտալ-դեկորատիվ կառույցը, որտեղ համադրվել են ճարտարապետությունը, գեղանկարչությունը և քանդակագործությունը ([[1971]], բոլորը՝ Մեխիկոյում), «Պրոլետարական մայր» ([[1929]]-[[1930]]), Ջ․ Գերշվինի դիմանկարը ([[1936]]) հաստոցային նկարները (երկուսն էլ՝ ժամանակակից արվեստի թանգարան, Նյու Յորք)։ Ստեղծել է նաև բազմաթիվ վիմագրություններ, գծանկարներ։
== Սիկեյրոսի ստեղծագործությունները ==
<gallery>
Orozco en polyforum0001.jpg|
Mosaico de David Siqueiros, Universidad Nacional Autónoma de México, campus Coyoacán.jpg|
Diego Rivera por Siqueiros.jpg|
Palacio de Bellas Artes - Mural La Nueva Democracia Siqueiros 1.jpg|
Mural David Alfaro Siqueiros en el Tecpan Tlatelolco.jpg|
Murales de la Escuela México de Chillán, Siqueiros detalle cañón.JPG|
Foto al mural del polyforum0001.jpg|
PolyforumSiqueiros27.jpg|
</gallery>
{{ՎՊԵ|David_Alfaro_Siqueiros}}
| |||