«Հովսեփ Օրբելի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
No edit summary |
||
Տող 34.
| Վիքիդարան =
}}
'''Հովսեփ Աբգարի Օրբելի''' ([[մարտի 8]]՝ նոր տոմարով [[մարտի 20]], [[1887]] - [[փետրվարի 2]], [[1961]]), հայ հայտնի գիտնական-ակադեմիկոս, հասարակական գործիչ և արևելագետ։ Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի առաջին նախագահն է եղել, իսկ 1934-
==Կենսագրություն==
Տող 41.
Ավարտել է [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ի համալսարանը [[1911]] թ-ին, իսկ [[1914]]-ին աշխատել է այնտեղ որպես պրոֆեսոր։ Ակադեմիկոսի կոչում է ստացել [[1943]]-ին։
== Աշխատություններ ==
Աշխատությունները վերաբերում են [[Հայագիտություն|հայագիտության]]ը («Հայագիտական հետազոտություններ», պր. 1, 1974), հնագիտությանը (կազմել է Անիի հնադարանում պահվող և այժմ մեծ մասամբ կորած հնագիտական գտածոների գիտական նկարագրությունը ևն):
Հովսեփ Օրբելին ժամանակակից հայ վիմագրագիտության հիմնադիրն է. դեռևս 1914- 1917 թթ., հիմնականում «Քրիստոնյա Արևելք» ([[ռուսերեն]]) հանդեսում, տպագրել է Անիի արձանագրությունների իր ուսումնասիրությունները («Դիվան հայ վիմագրության», պր. 1, 1966):
Պարգևատրվել է Լենինի (2), Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2), Իրանի «Գիտական ծառայությունների համար» I աստիճանի շքանշաններով։▼
Զբաղվել է նաև [[Բանահավաք|բանահավաքությամբ]], [[Բարբառագիտություն|բարբառագիտությամբ]], կազմել հայ և քրդական բարբառների բառարաններ:
Ծաղկաձորում գործում է [[Օրբելի եղբայրներ]]ի թանգարանը (1982)։▼
Խմբագրել է «Սասունցի Դավիթ» դյուցազնավեպի համահավաք բնագիրը և ռուսական թարգմանությունը, հրատարակել դրան նվիրված հատուկ ուսումնասիրություն («Հայկական հերոսական էպոսը», ռուսերեն և հայերեն, 1956):
Հովսեփ Օրբելին ուսումնասիրել և ռուսերեն է թարգմանել հայկական միջնադարյան առակները («Միջնադարյան Հայաստանի առակները», ռուս.,1956), Եղիշեի, Ղազար Փարպեցու, Թովմա Արծրունու երկերը (մեծ մասն անտիպ է):
Ճարտարապետյան բնագավառում արժեքավոր է Աղթամարի տաճարի նրա ուսումնասիրությունը:
Կազմել է Անիի և շրջակայքի ճարտարապետական և հնագիտական հուշարձանների հավաստի ուղեցույց:
Զբաղվել է հին և միջնադարյան իրանական արվեստի պատմությամբ, Կ. Վ. Տրևերի հետ ուսումնասիրել էրմիտաժում պահվող Սասանյան ժամանակաշրջանի մետաղե անոթները («Սասանյան մետաղը: Գեղարվեստական առարկաներ ոսկուց, արծաթից և բրոնզից», ռուս., 1935):
▲Ծաղկաձորում գործում է [[Օրբելի եղբայրներ]]ի թանգարանը (1982)։ Երևանի [[Արաբկիր վարչական շրջան]]ում Օրբելի եղբայրների անունով կոչվել է փողոց:
==Զբաղեցրած պաշտոնները==
Տող 58 ⟶ 70՝
* Լեզվաբանության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող (1953-1956)։
* Արևելագիտության ինստիտուտի Լենինգրադի բաժանմունքի վարիչ (1956-1961)։
== Պարգևներ ==
*Լենինի (2) շքանշաններ
*Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2) շքանշաններ
▲
== Երկեր ==
*Избр. труды, Е„ 1963; Избр. труды, т. 1—2, М.-Л., 1968;
*Фольклор и быт Мокса, М., 1982.
== Գրականություն ==
*Յուզբաշյան Կ., Ակադեմիկոս Հովսեփ Օրբելի, Ե., 1987:
*М е г р е л и д з е И. В „ Иосиф Орбели, Тб, 1983;
*Иосиф Абгарович Орбели, Е., 1957 (Материалы к библиогоафии ученых СССР)
==Արտաքին հղումներ==
| |||