«Նիհիլիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Ոչինչ ՀոթՔաթ գործիքով
չ կետադրական, փոխարինվեց: այլոք → այլք
Տող 1.
[[պատկերՊատկեր:Turgenev by Repin.jpg|մինի|280px|Նիհիլզմ տերմինը հայտնի է դարձել ռուս գրող [[Իվան Տուրգենև]]ի շնորհիվ]]
'''Նիհիլիզմը''' ({{lang-lat|nihil}}՝ ոչինչ) [[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] [[ուսմունք]] է, որը բացառում է [[կյանք]]ի ենթադրելի իմաստի գոյությունը։ Ավելի հաճախ նիհիլիզմը արտահայտվում է էքզիստենցիալ նիհիլիզմով, որի համաձայն կյանքը չունի որևէ օբյեկտիվ նպատակ, իմաստ և արժեքայնություն<ref>[http://www.utm.edu/research/iep/n/nihilism.htm Internet Encyclopaedia of Philosophy]</ref>։ Բարոյական նիհիլիզմը համարում է, որ գոյություն չունի սերնդեսերունդ փոխանցվող [[բարոյականություն]] և ցանկացած ձևավորվող [[բարոյական արժեք]] մտացածին բնույթ է կրում։ Նիհիլիզմը կարող է ընդունել նաև [[իմացաբանություն|իմացաբանական]] ([[էպիստեմոլոգիա]]կան) կամ [[գոյաբանություն|գոյաբանական]] ([[օնտոլոգիա]]կան) ձևեր, պնդելով, որ որոշակի առումով [[իմացություն|իմացության]] գոյությունը հնարավոր չէ կամ որ [[իրականություն]]ը փաստացի գոյություն չունի։
 
Տերմինը հաճախ օգտագործվում է [[անոմիա]]յի հետ հարաբերության մեջ՝ գոյության անիմաստությունը զգալուց առաջացող ընդհանուր հիասթափության վիճակը բացատրելու նպատակով, երբ ինչ-որ մեկը հասկանում է նորմերի, օրենքների և կանոնների անհրաժեշտության ավելորդությունը<ref>Macmillan, 1967, Vol. 5, "Nihilism", 514 ''ff'', p. 515.</ref>։ [[Ֆուտուրիզմ]]ը, [[դեկոնստրուկցիոնիզմ]]ը<ref name=phillips>{{cite journal | last = Phillips | first = Robert | title = Deconstructing the Mass | journal = Latin Mass Magazine | issue = Winter | year = 1999 | url = http://www.latinmassmagazine.com/articles/articles_1999_WI_Phillips.html}}</ref> և այլ շարժումներ տարբեր ժամանակներում և տարբեր կոնտեքստներով բնորոշվել են որպես նիհիլիստիկ։
 
Նիհիլիզմը օգտագործվել է նաև տարբեր ժամանակաշրջանները բնութագրելու համար, օրինակ՝ [[Ժան Բոդրիլար]]ը և այլոքայլք [[պոստմոդեռնիզմ]]ը անվանել են նիհիլիստիկ ժամանակաշրջան<ref>Woodward, Ashley: [http://www.ul.ie/~philos/vol6/nihilism.html Nihilism and the Postmodern in Vattimo's Nietzsche], ISSN 1393-614X ''Minerva - An Internet Journal of Philosophy'', Vol. 6, 2002, fn 1.</ref>։ Որոշ [[քրիստոնեություն|քրիստոնյա]] [[աստվածաբանություն|աստվածաբաններ]] և կրոնական այլ հեղինակություններ պնդում են, որ պոստմոդեռնիզմը<ref>For example, {{cite web | publisher = Christian Research Institute | title = The Postmodern Challenge: Facing the Spirit of the Age | first = Jim | last = Leffel | coauthors = Dennis McCallum | quote = …the nihilism and loneliness of postmodern culture... | url = http://www.equip.org/free/DP321.htm}}</ref> և մոդեռնիզմի շատ տեսակետներ<ref name=phillips/> բացառում են [[թեիզմ]]ը, որն իրեն հերթին առաջ է բերում նիհիլիզմ։
 
== Տերմինի առաջացման պատմությունը ==
Տող 28.
 
== Նիհիլիզմը հոգեբանների ուսումնասիրություններում ==
[[Էրիխ Ֆրոմ]]ն առաջարկում էր նիհիլիզմին վերաբերել, որպես հոգեբանական պաշտպանության տեսակ։ Նա կարծում էր, որ մարդու կենտրոնական խնդիրը սեփական գոյության մասին ունեցած մարդու ներքին կարծիքն է, հակասությունն է «աշխարհում իր դերի» նկատմամբ և այն, որ մարդն իրեն վեր է համարում բնությունից, քանի որ կարող է ճանաչել ինքն իրեն։ Ֆրոմը պնդում է, որ մարդու զարգացումը տեղի է ունենում երկու հիմնական ձգտումների ձևավորման արդյունքում. դեպի ազատություն, և դեպի օտարացում ձգտումը։ Մարդու զարգացումն ավելի հաճախ ընթանում է «ազատության» ձգտման ուղով, բայց յուրաքանչյուր մարդ չի կարողանում ադեկվատ ձևով օգտվել դրանից, սեփական օրգանիզմում առաջացած հոգեկան ապրումները ստիպում են նրան գնալ «օտարացման» ուղով։ Արդյունքում մարդը կորցնում է իր ինքնությունը (կամ Եսը)։ Առաջանում է պաշտպանական մեխանիզմ՝ «փախուստ ազատությունից», որին բնորոշ են [[սադիզմ|սադիզմի]]ի ու [[մազոխիզմ|մազոխիզմի]]ի տարրեր, [[դեստրուկտիվիզմ]], մարդու աշխարհն ավերելու հակում, ավտոմատ [[կոնֆորմիզմ]]։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Նիհիլիզմ» էջից