«Տերպեններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Տերպեններ''' են կոչվում բնական այն ածխաջրածինները, որոնք ունեն C₁₀H₁₆ բաղադրությունը:բաղադրությունը։ Գործնականում ստացվել է [[իզոպրեն]]ից՝ СН₂=С(СН₃)-СН=СН₂<ref>[http://goldbook.iupac.org/T06278.html terpenes // IUPAC Gold Book]</ref>:։ Բնության մեջ (հիմնականում [[բույս]]երում) լայնորեն տարածված (C₅H₈)_n բաղադրության [[չհագեցած ածխաջրածիններ]], որոնք գտնվում են [[եթերային յուղեր]]ում:ում։ Որոշ եթերային յուղեր, օրինակ, [[կիտրոն]]ի, [[նարինջ]]ի, տերպենտինային յուղը համարյա լրիվ տերպենների խառնուրդ են:են։ Տերպենները սովորաբար դիտարկվում են որպես իզուցրենի պոլիմերման արգասիքներ (չնայած նրանց կենսասինթեզի ուղիները բոլորովին տարբեր են):։ «Տերպեններ» անվանումը ծագել է {{lang-la|Oleum Terebinthinae}} - [[սկիպիդար]] բառից:բառից։

Տերպենների կառուցվածքը հաստատելու համար խոշոր նշանակություն ունեցան Ե. Ե. Վագների և նրա աշակերտների աշխատանքները:աշխատանքները։ Շատ տերպենների համար Վագները առաջարկեց այնպիսի կառուցվածքային բանաձևեր, որոնք այժմ համարվում են ընդունելի:ընդունելի։ Տերպենների բնագավառում բավականին արդյունավետ աշխատել է նաև Ս. Ս. Նայմյոտկինը:Նայմյոտկինը։

Տերպենների [[մոլեկուլներ]]ում [[ջրածին]]ը պարունակվում է 6 [[ատոմ]]ով ավելի պակաս, քան համապատասխան սահմանային ածխաջրածիններում՝ C₁₀H₂₂:։

*բազմատերպեններ (բնական [[կաուչուկ]] և այլն): ։

Ամենից կարևոր են մոնոցիկլիկ և բիցիկլիկ տերպենները:տերպենները։ Այդ տերպենների մեծ մասը մոտիկ է պ-մեթիլիզոպրոպպիլբենզոլին կամ ցիմոլին:ցիմոլին։

* ցիկլային տերմենները:տերմենները։

Եթերային յուղերում, բացի տերպեններից՝ C₁₀H₁₆, հաճախ պատահում են ավելի բարդ [[ածխաջրածիններ]], որոնք ունեն նույն բաղադրությունը, բայց ավելի բարձր մոլեկուլյար կշիռ:կշիռ։ Նրանց բաղադրությունը կարելի է արտահայտել (C₅H₈)_n ընդհանուր բանաձևով:բանաձևով։ Տերպենների համար n=2, իսկ պոլիտերպենների համար n>2:2։

Պոլիտերպենները բաժանվում են՝ սեսքվիտերպենների՝ C₁₅H₂₄, դիտերպեններ՝ C₂₀H₃₂ և այլն: այլն։

Պոլիտերպենների ածանցյալներից են է աբիետինային թթուն, որը պարունակվում է կանիֆոլի, խեժաթթուների և այլ բնական նյութերի մեջ:մեջ։

Իրենց ֆիզիկական հատկություններով տերպենները անգույն, ջրից թեթև [[հեղուկներ]] են, եռում են 140-190 &nbsp;°C-ում, նրանք լույսի ճառագայթներն ուժեղ բեկում են և ջրում չեն լուծվում:լուծվում։

Տերպենները և նրա ածանցյալները լայն կիրառություն ունեն:ունեն։ Մոնոցիկլիկ տերպենները օգտագործվում են կոսմետիկ նյութերի արտադրությունում ([[մենթոլ]]ը մտնում է ատամի փոշիների և ատամի մածուկի բաղադրության մեջ) և որպես ցավազրկող և ախտահանող նյութ օգտագործվում են [[միգրեն]]ի, հարբուխի ժամանակ: ժամանակ։

Սկիպիդարն օգտագործվում է բժշկության մեջ, տեխնիկայում, լաքերի և ներկեր արտադրությունում:արտադրությունում։

Կամֆորան կիրառվում է բժշկության մեջ և զգալի քանակությամբ ցելյուլոիդի և [[ածուխ]] վառոդի արտադրության մեջ:մեջ։

*Актуальность на конец XIX - начало XX века:века։ Терпены и их производные // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона:Ефрона։ В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.