«Սեզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (21)
Տող 7.
| classis = [[Միաշաքիլավորներ]]
| ordo = [[Հացազգիներ]]
| familia = [[Դաշտավլուկազգիներ]]]
| genus = '''Սեզ '''
| latin = {{btname|Elytrigia|[[Desv.]]}}
Տող 15.
| commons = Elytrigia
}}
'''Սեզ''', '''չայիր''', ({{lang-la|''Elytrígia''}}) [[դաշտավլուկազգինե]]րի ([[հացազգիներ]])<ref> (en inglés) Watson L, Dallwitz MJ. (2008). «The grass genera of the world: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval; including synonyms, morphology, anatomy, physiology, phytochemistry, cytology, classification, pathogens, world and local distribution, and references». The Grass Genera of the World. Consultado el 1 de febrero de 2010</ref> ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ:ցեղ։ Հայտնի է մոտ 150 տեսակ, միավորված 2 ենթացեղում՝ իսկական սեզ և [[ժիտնյակ]]:։ Աճում է տափաստաններում, չոր մարգագետիններում, ավազուտներում, քարքարոտ լանջերին:լանջերին։
 
== Տարածում ==
[[Պատկեր:Illustration Elytrigia repens0.jpg|մինի|ձախից|''Elytrigia repens'']]
Տարածված է [[Եվրասիա]]յում և [[Աֆրիկա]]յում:յում։ [[ՀՀ]]-ում հանդիպում է իսկական սեզերի 5 (այլ տվյալներով՝ 10) տեսակ՝ սողացող, սանրանման, միջին, մազակիր, երկարավուն և այլն՝ տարածված բոլոր մարզերում: մարզերում։
 
;Հայաստանում
Տող 27.
*Սեզ մազակիրը (''E. trichophora''),
*Սեզ միջինը (''E. intermedia''),
*Սեզ երկարավունը (''E. elongatum''):։ Տարածված է բոլոր մարգերում:մարգերում։
Աճում են ամենուրեք. ցանքերի մոլախոտեր են:են։ Մշակության մեջ հայտնի է տափաստանային կամ անապատային սեզը (խոտի բերքը՝ 50-60 ց/հա): ։
 
== Կենսաբանական նկարագիր ==
[[Արմատ]]ային համակարգը հզոր է, ցողունը՝ կանգուն, մերկ, բարձրությունը՝ 30-130 սմ:սմ։ [[Տերև]]ները գծաձև են:են։ [[Ծաղկաբույլ]]ը հասկ է՝ 4-7 ծաղկային հասկիկներով:հասկիկներով։ Ծաղկում է [[հունիս]]ին: ին։
 
Պտուղը երկարավուն, թաղանթապատ հատիկ է: է։
 
== Քիմիական կազմ ==
Սեզի արմատները պարունակում են [[Ածխաջուր|ածխաջրեր]], [[սպիտակուցներ]], օրգանական թթուներ, եթերայուղեր, [[C վիտամին]], կարոտին (A - նախավիտամին), [[ամինաթթուներ]], [[միկրոտարրեր]], պտղաշաքար, սապոնին և այլն: այլն։
 
== Կիրառություն ==
Չորացրած արմատների ալյուրից թխում են հացաբուլկեղեն, պատրաստում շիլաներ, գարեջուր և այլն, թարմ արմատներից՝ աղցաններ, խավարտ, բոված արմատները փոխարինում են սուրճին:սուրճին։ Սեզը ձմեռնադիմացկուն է, երաշտակայուն, հողի նկատմամբ պահանջկոտ չէ:չէ։
Սողացող և սանրանման սեզերն արժեքավոր կերաբույս են:են։
 
=== Բժշկության մեջ ===
Չորացրած արմատների պատրաստուկներն օգտագործում են որպես միզամուղ, տոնուսը բարձրացնող, հակաբորբոքային, նաև լիպիդային, հանքային, ածխաջրային փոխանակությունը կարգավորող միջոց: միջոց։
 
Նաև լիպիդային, հանքային, ածխաջրային փոխանակությունը կարգավորող միջոց և այլն: այլն։
 
Ակադեմիկոս Ն. Վ. Ցիցինը` [[ցորեն]]ը խաչասերելով սեզի հետ, ստացել է խիստ արժեքավոր հիբրիդներ, որոնք նախ բազմազան են, կայուն` մի շարք հիվանդությունների նկատմամբ և տարեկան հնձվում են 2 անգամ. առաջին անգամ` որպես հացաբույս, իսկ երկրորդ անգամ` որպես անասնակեր:անասնակեր։
 
== Տեսակներ ==
Տող 88.
 
{{ՀԲ}}
 
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Դաշտավլուկազգիներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սեզ» էջից