«Երկրագործություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (18)
Տող 1.
[[Պատկեր:Zangezour Range.jpg|մինի|Զանգեզուր]]
'''Հողագործություն''',
# Գյուղատնտեսության ճյուղ, ընդգրկում է պարենային, տեխնիկական, կերային և գյուղատնտեսություն այլ բույսերի մշակությունը:մշակությունը։
# Գիտություն, գյուղատնտեսագիտության՝ ագրոնոմիայի բաժին, որն ուսումնասիրում է բույսերի մշակության ընդհանուր ձևերը, մշակում հողօգտագործման և հողի բերրիության բարձրացման առավել արդյունավետ եղանակներ:եղանակներ։ Երկրագործության բնակչությանն ապահովում է պարենով, անասնապահությանը՝ կերով, արդյան որոշ ճյուղերի՝ հումքով:հումքով։ Տարբերում են Երկրագործության էքստենսիվ՝ արտադրությունը զարգանում է հողային տարածքների ընդարձակման շնորհիվ, և ինտենսիվ՝ լրացուցիչ միջոցների ներդրման հաշվին (մեքենայացում, հողբարելավում, քիմիացում և այլն), ձևեր:ձևեր։ Երկրագործության լինում է կայուն (բավարար ջրաջերմային շրջաններում), անկայուն կամ չոր (մթն. անբավարար տեղումներով ու անկայուն եղանակով շրջաններում), ոռոգվող (անապատային, կիսաանապատային, մասամբ՝ բարեխառն գոտիներում), անջրդի (ոռոգվող անջրդի հողերում), լեռնային, բեվեռային և այլն:այլն։ Հայկական լեռնաշխարհում երկրագործությամբ զբաղվել են դեռևս միջին քարի դարից:դարից։ Այն ունեցել է երկու գլխավոր փուլեր՝ բրիչային և արորագութանային:արորագութանային։ Ըստ հնագիտության, հնաբուսաբանության տըվյալևերի՝ երկրագործ, առաջին բույսերը (ցորեն, գարի, բրինձ, պտուղներ և այլն ) մշակվել են սկսած մեր թվարկությունից առաջ 10-8 դարից:դարից։ Գիտական տեղեկությունները վկայում են, որ հայկական լեռնաշխարհը [[ցորեն]]ի, [[խաղող]]ի վազի, որոշ պտղատու ծառերի մշակության նախասկըզբնական կենտրոններից է:է։ Մի շարք հնավայրերում (Շենգավիթ, Կարմիր բլուր, Մոխրաբլուր) հայտնաբերված ցորենի, գարու, կորեկի մնացորդները, հացահատիկի կարասները, երկրագործական գործիքները (մանգաղների շեղբեր և գութանների սանդեր և այլն), ինչպես նաև Գեղամա և Զանգեզուրի լեռների ժայռապատկերները վկայում են, որ միջին և նոր քարի դարե Աշնանացան ցորեն խաղողի ծաղկման փուլը Ծխախոտի ծաղկման փուլը առվույտի դաշտերում հայկական լեռնաշխարհում եղել է արորային Երկրագործություն:Երկրագործություն։ Մեր թվարկությունից առաջ IX-VI դար հայկական լեռնաշխարհում ստեղծվել են նաև ոռոգման լայն համակարգեր՝ մեր թվարկուջյունից առայ IX դ. [[Մենուա]]յի ջրանցքը, [[Շամիրամ]]ի ջրատարը, որը գործում է այսօր, և այլն, գործածվել են կատարյալ երկաթե խոփեր, գյուղատնտեսական այլ գործիքներ, որոնց շնորհիվ զարգացել է երկրագործության.:։ Այդ են վկայում պատմիչներ [[Ստրաբոն]]ի, [[Հերոդոտոս]]ի, [[Քսենոփոն]]ի, [[Մովսես Խորենացու]] տեղեկությունները:տեղեկությունները։ Մշակվող բույսերը աճեցվել են հիմնականում քարքարոտ և ոռոգելի հողերում, իսկ դրանց սննդառությունը կարգավորվել է նաև պարարտացմամբ (գոմաղբ):։ Տարբեր ժամանակաշրջաններում Հայաստանում մշակվել և կիրառվել են հողօգտագործման ինտենսիվությունը, հողի բերրիության վերականգնման ու բարձրացման եղանակները բնորոշող երկրագործության որոշակի համակարգեր:համակարգեր։ 1920-ական թվականից Հայաստանում աստիճանաբար ստեղծվել են երկրագործության ինտենսիվ համակարգեր, մեքենայացվել են գյուղատնտեսական արտադրության տարբեր շարժընթացներ, բարելավվել է գյուղատնտեսական տեխնիկան, լայնորեն կիրառվել է հողբարելավումը:հողբարելավումը։ [[1991]]-ից նորաստեղծ ՀՀ գյուղատնտեսության բնագավառում սոցիալտնտեսական կտրուկ փոփոխություն է տեղի ունեցել, հաստատվել է հողի և գյուղատնտեսական մյուս արտադրամիջոցների մասնավոր սեփականություն, որի զարգացումը պահանջում է ստեղծել երկյան նոր մոտեցումներ:մոտեցումներ։ 2004-ին ՀՀ գյուղատնտեսական ցանքատարածությունները կազմել են 461000 հա, որից հացահատիկինը՝ 206433 հա, կարտոֆիլինը՝ 35735 հա, բանջարեղենինը՝ 22273 հա, բոստանայինը՝ 4035 հա, և այլն:այլն։ 2004-ին ՀՀ-ում հացահատիկային մշակաբույսերի համախառն բերքը կազմել է 456184 տ, կարտոֆիլինը՝ 576427 տ, բանջարեղենինը՝ 600750 տ, բոստանայինը՝ 113108 տ, պտղինը՝ 113578 տ, խաղողինը՝ 148892 տ, և այլն:այլն։
 
{{բազմիմաստություն}}